Polacy o gazie łupkowym

– Odpowiedzi udzielone przez ankietowanych pokazują, że akceptacja społeczna dla prowadzonych prac poszukiwawczych – wśród mieszkańców gmin objętych tymi pracami – jest bardzo wysoka – komentuje wyniki wiceminister środowiska Piotr Woźniak, Główny Geolog Kraju.

Badanie zostało wykonane w sierpniu tego roku w ramach kampanii Ministerstwa Środowiska „Porozmawiajmy o łupkach” (lupki.mos.gov.pl). Przeprowadzono je wśród mieszkańców gmin objętych koncesjami w regionie Polski północnej (województw: pomorskiego, kujawsko-pomorskiego i warmińsko-mazurskiego) i Lubelszczyzny (woj. lubelskiego).

O gazie z łupków słyszeli niemal wszyscy badani (92%). Skąd czerpią wiedzę? Najczęściej z telewizji (85% ogółu badanych), w następnej kolejności z prasy (54%), radia (49%) i Internetu (44%). Dla 36% mieszkańców Lubelszczyzny i 23% osób z terenów Polski Północnej ważnym źródłem wiedzy są też rozmowy z rodziną, znajomymi czy sąsiadami.

Prawie połowa badanych pozytywnie oceniła swoją wiedzę o gazie z łupków. 57% ogółu ankietowanych twierdziło, że wie, na czym polega technologia poszukiwania i wydobywania gazu, 49%, że zna potencjalne szanse związane z wydobyciem gazu z łupków, a 39%, że zna potencjalne zagrożenia. Mniej niż co czwarty respondent (23%) deklarował, że wie, jakie instytucje są odpowiedzialne za ochronę środowiska podczas poszukiwania i wydobycia gazu z łupków.

Badanie pokazuje, że nieco ponad połowa osób (54%) wie, że ich województwo objęte jest koncesjami na poszukiwania.

Zdecydowana większość badanych nie słyszała o żadnych poważnych szkodach w środowisku związanych z gazem z łupków. Co piąty badany słyszał o incydentach, do których doszło za granicą.

Zdecydowana większość respondentów (72%) deklarowała, że jest za wydobywaniem gazu z łupków w Polsce. Przeciwnych było 7% ankietowanych.

Wyniki te okazały się zbliżone do danych uzyskanych w maju tego roku przez Centrum Badań Opinii Społecznej (CBOS), które zadało mieszkańcom Polski analogiczne pytanie. Wśród ogółu Polaków za wydobywaniem gazu z łupków opowiedziało się wówczas 78% ankietowanych, a 7% było przeciwnych.

Ponad połowa mieszkańców Polski Północnej i Lubelszczyzny (58%) opowiedziałaby się także za wydobywaniem gazu z łupków w swojej okolicy, gdyby zaszła taka ewentualność. Dodatkowo,  mieszkańcy gmin na Lubelszczyźnie, w których znajdują się już odwierty za gazem z łupków, są częściej skłonni zgodzić się na jego wydobywanie w pobliżu ich miejsca zamieszkania niż osoby zamieszkujące gminy, gdzie takich odwiertów do tej pory nie wykonano (65% wobec 54%). W Polsce północnej te proporcje są odwrotne (54% wobec 61%).

W świadomości społecznej gaz z łupków postrzegany jest jako bardziej bezpieczny dla środowiska niż inne surowce energetyczne (np. ropa naftowa czy też węgiel kamienny lub brunatny).

Zarówno ogół Polaków (badanie CBOS, maj 2013 r.), jak i mieszkańcy Polski Północnej oraz Lubelszczyzny (badanie TNS Polska, sierpień 2013 r.) częściej uważają, że wydobycie gazu z łupków jest bezpieczne niż niebezpieczne. Wśród ogółu Polaków 51% jest zdania, że dla środowiska naturalnego wydobycie gazu z łupków jest bezpieczne, a 17% jest odmiennego zdania (CBOS). W przypadku mieszkańców Polski Północnej i Lubelszczyzny (łącznie) analogiczne odsetki wynoszą odpowiednio 58% i 29% (TNS Polska).

Połowa ankietowanych (49%), którzy słyszeli kiedyś o gazie z łupków, deklarowała znajomość szans z nim związanych. 27% badanych wspominało o tym, że gaz z łupków to możliwość uniezależnienia się od krajów sąsiedzkich i samowystarczalność, 16% wspomniało o tańszej energii, a 15% o zwiększeniu dobrobytu w kraju.
Zdecydowana większość (86%) badanych zgodziła się ze zdaniem, że wydobycie gazu z łupków częściowo uniezależniłoby nasz kraj od dostaw surowców energetycznych, takich jak gaz ziemny, z zagranicy.

39% osób, które słyszały kiedyś o gazie z łupków, twierdziło, że zna związane z nim zagrożenia. Wśród najczęściej wymienianych znalazły się ogólna degradacja środowiska (40%), zanieczyszczenie wody (33%), a także zagrożenia związane z wstrząsami, wybuchami czy osuwiskami (18%).

Większość mieszkańców Polski Północnej oraz Lubelszczyzny ma zaufanie do instytucji publicznych zajmujących się kontrolą działalności firm poszukiwawczo-wydobywczych, ale też do samych firm. Mniej więcej jedna czwarta osób podchodzi do tych podmiotów sceptycznie. Warto zauważyć, że choć wiedza na temat instytucji odpowiedzialnych za ochronę środowiska podczas poszukiwań gazu z łupków jest ograniczona, to mimo to cieszą się one dużym zaufaniem społecznym.

Większość mieszkańców Polski Północnej oraz Lubelszczyzny uważa, że polskie prawo zapewni środowisku ochronę.

Połowa ankietowanych deklaruje, że chciałaby uzyskać więcej informacji na temat gazu z łupków. 49% badanych oczekuje ich przede wszystkim od władz samorządowych.

Wśród najbardziej pożądanych kanałów informacji najczęściej wymieniano programy telewizyjne i serwisy internetowe.