Polityka energetyczna Polski do 2040 r. Węgiel, OZE i... energetyka jądrowa

PEP2040 jest strategią państwa w zakresie sektora energetycznego – stanowi odpowiedź na najważniejsze wyzwania stojące przed polską energetyką w najbliższych dziesięcioleciach oraz wyznacza kierunki rozwoju sektora energii z  uwzględnieniem zadań niezbędnych do realizacji w perspektywie krótkookresowej. Realizacja PEP2040 odbywać się będzie poprzez osiem kierunków działań w sektorze energii, podzielonych na zadania wykonawcze.

Osiem kierunków rozwoju polskiej energetyki

Kierunki polityki energetycznej Polski do 2040 są następujące: optymalne wykorzystanie własnych zasobów energetycznych, dywersyfikacja dostaw gazu i ropy oraz rozbudowa infrastruktury sieciowej, rozbudowa mocy wytwórczych i infrastruktury sieciowej
energii elektrycznej, rozwój rynków energii, rozwój odnawialnych źródeł energii, wdrożenie energetyki jądrowej, rozwój ciepłownictwa i kogeneracji, poprawa efektywności energetycznej gospodarki.

Jeżeli chodzi o własne zasoby energetyczne, rząd chce stawiać na rentowność i innowacje w górnictwie węglowym oraz racjonalną eksploatację, wykorzystanie i dystrybucję węgla. Chce szukać własnych złóż gazu i ropy naftowej, a także zdywersyfikować dostawy
gazu ziemnego i ropy z zagranicy, chce też zwiększać wykorzystanie biomasy i odpadów nierolniczych i racjonalnie korzystać ze źródeł odnawialnych.

W ramach kierunku “rozbudowa mocy wytwórczych” rząd przewiduje 60 proc. udziału węgla w wytwarzaniu energii elektrycznej w 2030 r., wzrost wykorzystania OZE i uruchomienie pierwszej polskiej elektrowni jądrowej w 2033 r. (dodajmy, że decyzja w sprawie jej budowy i lokalizacji nadal nie zapadła). Przewidziana jest rozbudowa sieci przesyłu i dystrybucji energii, bezpieczne połączenia transgraniczne, wzrost jakości dystrybucji energii, wzrost sprawności działań w sytuacjach awaryjnych, rozwój systemów magazynowania energii i rozwój sieci inteligentnych.

Bezpieczeństwo przede wszystkim

Główne cele “polityki energetycznej państwa” to bezpieczeństwo energetyczne, przy zapewnieniu konkurencyjności gospodarki, efektywności energetycznej i zmniejszaniu oddziaływania sektora energii na środowisko, przy optymalnym wykorzystaniu własnych zasobów energetycznych.

W ramach kierunku “dywersyfikacja dostaw gazu i ropy oraz rozbudowa infrastruktury sieciowej” przewidziano: możliwość importu gazu (Baltic Pipe, terminal
LNG), sprawne połączenia transgraniczne, rozbudowę sieci przesyłu, dystrybucji i magazynów gazu. Jeśli chodzi o dostawy ropy i paliw ciekłych planowana jest rozbudowa sieci przesyłu, magazynów ropy naftowej i paliw ciekłych.

W ramach kierunku “rozwój rynków energii” przewidziano: w pełni konkurencyjne rynki energii, wzmocnienie pozycji konsumenta i roli prosumenta, rozwój zarządzania popytem, spłaszczenie szczytów zapotrzebowania oraz reformę handlu energią elektryczną. W sektorze paliw naftowych przewidziano uporządkowanie struktury właścicielskiej, wzrost wykorzystania biokomponentów, paliw alternatywnych i elektromobilności, w sektorze gazu ziemnego: liberalizację runku, przekształcenie Polski w regionalne centrum przesyłu i handlu gazem, a także uruchomienie nowych segmentów wykorzystania gazu (autobusy komunalne itp.).

Wdrożenie energetyki jądrowej ma polegać na uruchomieniu pierwszego bloku jądrowego o mocy 1-1,5 GW do 2033 r., sześciu bloków jądrowych do roku 2043, (łącznie o mocy 6-9 GW), zapewnienie warunków formalno-prawnych oraz finansowych budowy i funkcjonowania elektrowni jądrowej, wykwalifikowanych kadr, właściwego dozoru jądrowego i perspektywiczną rolę małych reaktorów jądrowych.

W obszarze OZE przewidziano 21 proc. OZE w finalnym zużyciu energii w 2030 r., rozwój bilansowania OZE, rozwój energetyki rozproszonej, klastrów energii i spółdzielnie energetycznych. W ciepłownictwie i chłodnictwie 1-1,3 pkt. proc rocznego przyrostu zużycia OZE, w transporcie 10 proc OZE w 2020, 14 proc. w roku 2020. W elektronergetyce – wdrożenie morskiej energetyki wiatrowej i wzrost wykorzystania fotowoltaiki,
wsparcie rozwoju dyspozycyjnych OZE.

W ramach działań dla ciepłownictwa i kogeneracji przewidziany jest rozwój ciepłownictwa systemowego przez rozbudowę efektywnych energetycznie systemów ciepłowniczych (wykorzystanie wysokosprawnej kogeneracji, OZE i odpadów oraz ciepła z odpadów), konkurencyjność sektora wobec źródeł indywidualnych, więcej przyłączonych odbiorców do sieci. W ciepłownictwie indywidualnym zaplanowane ograniczenie wykorzystania
paliw stałych, wykorzystanie ekologicznych źródeł ciepła (gazu, noepalnych OZE, energii elektrycznej) oraz skuteczny monitoring emisji zanieczyszczeń.

W ramach poprawy efektywności energetycznej gospodarki zaplanowano 23 proc. oszczędności energii pierwotnej wg prognozy w 2030 r., wzrost świadomości ekologicznej, wzorcową rolę jednostek sektora publicznego, prawne i finansowe zachęty do działań proefektywnościowych, intensywną termomodernizację mieszkalnictwa, ograniczanie niskiej emisji (elektromobilność i ciepło systemowe) oraz redukcję ubóstwa energetycznego.

“To dokument przełomowy”

– To dokument pod wieloma aspektami przełomowy, m.in. pod względem dywersyfikacji źródeł energii. Fotowoltaika, wiatr na morzu, atom to są technologie niskoemisyjne i przekładają się na znaczące obniżenie emisji CO2 w polskim miksie energetycznym. To jest również propozycja, która daje podwaliny do wykorzystania nowoczesnych technologii i elektromobilności – powiedział o projekcie Michał Kurytka, wiceminister środowiska.

Projekt już spotkał się z pierwszymi głosami krytyki, szczególnie organizacji ekologicznych, bo przewiduje m.in. stopniowe odchodzenie od energetyki wiatrowej na lądzie. – Ze względów politycznych nie przewidujemy jednak dalszego rozwoju tej technologii (energetyki wiatrowej) w Polsce – wyjaśnia minister energii Krzysztof Tchórzewski.