Polsko-Szwajcarski Program Rozwoju Miast czyli jak być skutecznym

Celem „Polsko-Szwajcarskiego Programu Rozwoju Miast” jest podnoszenie jakości życia mieszkańców średnich miast, tracących funkcje miejskie oraz zmniejszanie różnic społeczno-gospodarczych pomiędzy miastami polskimi i szwajcarskimi. Operatorem Programu, czyli instytucją, która odpowiada za przygotowanie i jego wdrażanie, jest Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej (MFiPR), natomiast rolą Związku Miast Polskich (ZMP) jest wspieranie  ministerstwa we wprowadzaniu Programu.

Lista rankingowa w naborze

Proces naboru jest dwuetapowy. Po weryfikacji formalnej, która jest prowadzona obecnie przez MFiPR, wnioski zostaną ocenione merytorycznie przez zewnętrznych ekspertów. Na tej podstawie powstanie lista rankingowa, według której miasta będą zapraszane do składania Kompletnych Propozycji Projektów, czyli pełnych i ostatecznych wniosków o dofinansowanie. Finaliści będą mieli na to ok. 5 miesięcy od daty ogłoszenia listy rankingowej. W przygotowaniu Kompletnych Propozycji Projektów pomogą miastom eksperci Związku Miast Polskich.

 – Program jest już kolejnym przedsięwzięciem, w którym uczestniczy Związek, po Programie „Rozwój lokalny” i Programie Inicjatywy Bilateralnej. Miasta chętnie uczestniczą w naszych działaniach, ponieważ wiedzą, że eksperci Związku pomagają im przygotować dokumenty, które wykorzystują potem w wielu działaniach, w ubieganiu się o różne środki – wyjaśnia Andrzej Porawski, dyrektor Biura ZMP.

 Wydarzenia edukacyjne prawie na piątkę

Przypomnijmy, że już w fazie przygotowawczej do Programu wzięło udział 136 ze 139 uprawnionych miast. Związek zorganizował dla nich 65 wydarzeń edukacyjnych: warsztatów, webinariów i spotkań szkoleniowych. Uczestniczyło w nich łącznie 3100 osób. Wydarzenia te zostały świetnie przyjęte zwłaszcza przez prezydentów, burmistrzów oraz przedstawicieli firm. Na podstawie 1415 odpowiedzi na ankietę wystawiono nam ocenę „4,78” na „5”.

Ponad 200 osób skorzystało z usług Centrum Konsultacyjnego, a doradcy ZMP odpowiedzieli na 622 pytania. Opracowali oni również zestaw produktów dla miast-wnioskodawców, m.in. 139 raportów predefiniowanych dla miast, poradniki tematyczne i metodologiczne, narzędzia wspomagające opracowanie diagnozy sytuacji społeczno-ekonomicznej (Monitor Rozwoju Lokalnego i formularze badań ankietowych). Warto dodać, że 39 miast w tej pierwszej fazie przeprowadziło wśród swoich mieszkańców badania ankietowe, na które odpowiedziało ponad 11 tysięcy osób. Podziękowania za aktywny udział przekazał miastom uczestniczącym w projekcie Tomasz Potkański, zastępca dyrektora Biura ZMP, kierownik „Polsko-Szwajcarskiego Programu Rozwoju Miast”. – Państwa zaangażowanie oraz praca włożona w przygotowanie wniosków aplikacyjnych są dla nas niezwykle cenne – przekazał Potkański.  

 Na co można przeznaczyć dofinansowanie

Program, który wystartował w marcu 2024 roku, zakłada dofinansowanie od 44 do 80 mln PLN na kompleksowe projekty infrastrukturalno-społeczne. Fundusze mogą być przeznaczone na różnorodne działania, m.in. na wspieranie rozwoju lokalnych firm, kształcenie zawodowe, poprawę efektywności energetycznej, gospodarkę wodno-ściekową, ochronę przyrody, inwestycje w zdrowie czy rozwój transportu publicznego. Ważne, aby przedsięwzięcia miały charakter kompleksowy – były inwestycjami zarówno infrastrukturalnymi, jak i społecznymi, które zaangażują mieszkańców i organizacje społeczeństwa obywatelskiego. Ministerstwo wskazuje, że miasta mogą liczyć nawet na dofinansowanie w wysokości 100% wydatków. Finalnie na wysokość wsparcia w każdym przypadku będą miały wpływ przepisy o pomocy publicznej.

 Bogata oferta webinariów

Związek zaprasza do udziału w specjalnie przygotowanej serii webinariów oraz warsztatów stacjonarnych, które pomogą w codziennej pracy samorządowej oraz realizacji innych projektów. Nowy cykl webinariów będzie podzielony na 7 linii tematycznych: Miasto obywateli i współpracy, Miasto dostępne, Miasto przedsiębiorcze, Miasto zielone, Miasto bezpieczne i odporne, Miasto kompetencji i rozwoju, Miasto w działaniu. Od lutego br. do marca 2026 roku zaplanowano około 40 webinariów (najaktywniejsi i najbardziej wytrwali uczestnicy zostaną wyróżnieni dyplomami). Pierwszy z nich z linii tematycznej Miasto kompetencji i rozwoju pn. „Zarządzanie projektowe w urzędzie – dostrojenie czy dysharmonia?” odbędzie się już 25 lutego. Harmonogram webinariów jest dostępny na stronie www.wsparciemiast.pl.

Odbędą się też warsztaty stacjonarne w 16 stolicach województw. Przewidziano kontynuację cieszących się dużą popularnością i  zainteresowaniem Forów Rozwoju Lokalnego. Działać będzie ponadto Centrum Konsultacyjne w zbliżonej do dotychczasowej formule (kwestie regulaminowe i tematy z webinariów).

– W webinariach będą mogły wziąć udział wszystkie miasta uprawnione, wszystkie 139 miast, niezależnie od tego, czy złożyły aplikację, czy nie.  Zapraszamy nie tylko przedstawicieli zespołów projektowych, liczymy na obecność pracowników samorządowych urzędów i jednostek podległych, ale też kluczowych interesariuszy – wyjaśnia Agnieszka Dawydzik, koordynatorka merytoryczna „Polsko-Szwajcarskiego Programu Rozwoju Miast”, doradczyni miast.

Budżet programu Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy

Nabór został zorganizowany w ramach „Polsko-Szwajcarskiego Programu Rozwoju Miast”, który jest jedną z dwóch części „Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy”, czyli tzw. Funduszy Szwajcarskich. Druga część to Program Badania Naukowe i Innowacje. Budżet Programu to 327,882 mln franków szwajcarskich, w tym: 278,7 mln franków szwajcarskich – wkład Szwajcarii, 49,182 mln franków szwajcarskich – wkład Polski.