– Powódź w Polsce, to bez wątpienia klęska żywiołowa, a zatem siła wyższa, o której mowa w kodeksie cywilnym w przepisach o zawieszeniu biegu przedawnienia roszczeń oraz o odpowiedzialności za szkody – zwraca uwagę radca prawny Zbigniew Cieślak z kancelarii Chałas i Wspólnicy.

Skutki kataklizmu

W opracowaniu “Powódź jako siła wyższa – skutki dla przedawnienia i odpowiedzialności” Cieślak omawia oba zagadnienia pod kątem skutków dla osób dotkniętych kataklizmem.

Zwraca uwagę, że zgodnie z prawem cywilnym, bieg przedawnienia nie rozpoczyna się, a już rozpoczęty zostaje zawieszony co do wszelkich roszczeń, gdy z powodu siły wyższej osoba uprawniona nie może dochodzić roszczeń przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw danego rodzaju – przez czas trwania przeszkody.

– Siła wyższa tworzy jedyny przypadek zawieszenia biegu przedawnienia roszczeń wszelkiego rodzaju. Przewidziane w powołanym przepisie, zawieszenie biegu terminu przedawnienia, dotyczy wszystkich podmiotów prawa cywilnego oraz wszelkich przysługujących im roszczeń, których niemożliwość dochodzenia spowodowana jest siłą wyższą – podkreśla radca prawny.

Zwraca też uwagę, że działanie siły wyższej należy łączyć z subiektywną sytuacją osoby lub firmy, a nie np. z tym, że we wtorek Sąd Rejonowy w Kłodzku pracował, a Sąd Rejonowy w Nysie był zamknięty.

– Nie oznacza to, że nawet jeżeli dany Sąd pracuje, to dla każdego podmiotu prawa cywilnego istnieje możliwość dojechania albo dojścia do niego, czy też przesłania do niego korespondencji – wyjaśnił Cieślak.

Odpowiedzialność za szkodę

Radca omawia też odpowiedzialności za szkodę. Przypomina, że “osoba zajmująca pomieszczenie” odpowiada za szkodę wyrządzoną wyrzuceniem, wylaniem lub spadnięciem jakiegokolwiek przedmiotu, chyba że szkoda nastąpiła wskutek siły wyższej.

– W przypadku wystąpienia powodzi może dojść do uszkodzeń wywołanych przez przedmioty, które porwała rwąca woda, np. rower z balkonu, co może uwolnić osobę od odpowiedzialności – przekazał, jako przykład Cieślak.

Dodał, że pojęcie siły wyżej ma zastosowanie też przy odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez “ruch przedsiębiorstwa lub zakładu”. Jednocześnie podkreślił, że możliwość uwolnienia się od odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną np. przez upadający słup trakcyjny, istnieje jeśli zakład energetyczny należycie zabezpieczył ten słup przed powodzią i niezwłocznie po ustąpieniu powodzi dokonał jego naprawy.

Siła wyższa w turystyce

Pojęcie siły wyższej ma – według prawnika – zastosowanie też w branży turystycznej.

– Powódź, która zalała hotele i pensjonaty, może stanowić podstawę do zwolnienia hotelarzy z odpowiedzialności za zniszczenie mienia gości, które uległo zniszczeniu przez wodę wdzierającą się do budynków – stwierdził Cieślak.

Prezes Naczelnej Rady Adwokackiej Przemysław Rosati przekazał w środę, że powodzianom bezpłatną pomoc prawną oferują Okręgowe Rady Adwokackie z Opola i Wrocławia. Na objętych powodzią częściach województw dolnośląskiego, opolskiego i śląskiego zakłady ubezpieczeń wdrożyły uproszczony tryb likwidacji szkód, by osoby poszkodowane jak najszybciej mogły otrzymać świadczenia. Bezpłatna pomoc prawna oraz pomoc i ułatwienia ze strony ubezpieczycieli oznaczają, że nie trzeba korzystać z żadnych form płatnej pomocy oraz płatnego pośrednictwa odszkodowawczego, w tym z pomocy tzw. kancelarii odszkodowawczych lub windykacyjnych.