Rozporządzenie ws. selektywnej zbiórki odpadów. Jak interpretować nowe przepisy?

Ministerstwo wskazało, iż konieczność wprowadzenia rozporządzenia wynika przede wszystkim z niskiego poziomu recyklingu i przygotowania do ponownego użycia czterech frakcji odpadów komunalnych. Przepisy określone w rozporządzeniu mają zatem przyczynić się do zwiększenia poziomu recyklingu. Konsekwencje grożące gminie to kara pieniężna za nieosiągnięcie poziomu recyklingu, określona w art. 9z ust. 2 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach.

Kosze uliczne

Z uwagi na nieprecyzyjne brzmienie § 5 rozporządzenia w interpelacji poselskiej zapytano również, czy rozporządzenie odnosi się do koszy ulicznych, czy też wyłącznie do pojemników, w które nieruchomość zobowiązany jest wyposażyć właściciel nieruchomości oraz pojemników na terenach przeznaczonych do użytku publicznego.

W odpowiedzi na to pytanie Ministerstwo Środowiska wskazało, iż „rozporządzenie odnosi się do pojemników umieszczonych w miejscu wytworzenia odpadów komunalnych i na terenach przeznaczonych do użytku publicznego, a więc również w miejscach ogólnie dostępnych dla mieszkańców danej gminy”. W odpowiedzi tej nie odniesiono się wprost do postawionego pytania, co winno skutkować ponownym skierowaniem interpelacji poselskiej w tym zakresie. Odpowiedź Ministerstwa może być bowiem przedmiotem rozbieżnych interpretacji, a przez to dodatkowo skomplikować sytuację gmin.

Nieprecyzyjne brzmienie § 5 rozporządzenia wzbudziło także wątpliwości poselskie dotyczące sposobu rozumienia obowiązku zapewnienia przez gminę pojemników przeznaczonych na określone w Rozporządzeniu frakcje odpadów komunalnych zlokalizowanych na terenach przeznaczonych do użytku publicznego. W szczególności pytanie dotyczy tego, czy wymóg ten będzie spełniony w przypadku umiejscowienia tych pojemników na terenie PSZOK.

Co z odpadami zielonymi?

Wątpliwości posła wnoszącego interpelację poselską wzbudziła także kwestia odpadów zielonych. W interpelacji poselskiej zawarto pytanie, czy gminy mogą oddzielnie zbierać odpady zielone, czy też zobowiązane są do łącznego zbierania wszystkich odpadów ulegających biodegradacji (rozumiane jako odpady, które ulegają rozkładowi tlenowemu lub beztlenowemu przy udziale mikroorganizmów). Jednocześnie zapytano, jak powinien być oznaczony pojemnik/worek przeznaczony na tę frakcję odpadów, jeżeli jej odrębna zbiórka jest możliwa.

Ministerstwo Środowiska, odpowiadając na to pytanie wskazało, iż to do gminy należy decyzja, jak odpady będą zbierane w ramach tej frakcji, biorąc pod uwagę możliwości techniczne przetwarzania odpadów, czyli dostępne instalacje.

Zatem to gmina, na podstawie analizy możliwości przetwarzania odpadów komunalnych, powinna określić, czy będzie zbierała odpady zielone łącznie z odpadami kuchennymi, czy też określi oddzielny sposób ich zbierania w ramach obowiązku selektywnego zbierania odpadów ulegających biodegradacji.

W przypadku podjęcia decyzji przez gminę o oddzielnym zbieraniu odpadów kuchennych i zielonych, odpady kuchenne powstające w sposób ciągły w gospodarstwie domowym (niezależnie od pory roku) należy zbierać w pojemnikach lub workach koloru brązowego z napisem „Bio”, natomiast odpady zielone powinny być zbierane w sposób określony przez gminę w regulaminie utrzymania czystości i porządku na terenie gminy.

Pojemniki na odpady zmieszane

Ostatnie z pytań zawartych w interpelacji poselskiej odnosiło się do oznaczenia pojemników przeznaczonych na odpady zmieszane. Wątpliwość dotyczyła tego, czy pojemniki przeznaczone na odpady zmieszane mogą być w kolorach określonych w rozporządzeniu dla innych frakcji odpadów komunalnych zbieranych w sposób selektywny.

Odnosząc się do powyższej kwestii, Ministerstwo Środowiska wskazało, iż w rozporządzeniu nie została określona kolorystyka i nazewnictwo pojemników na pozostałe resztkowe odpady komunalne, w związku z czym na gminie spoczywa obowiązek określenia koloru i odpowiedniego oznaczenia pojemników lub worków na tego typu odpady.

Podsumowanie

Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 29 grudnia 2016 roku w sprawie szczegółowego sposobu selektywnego zbierania wybranych frakcji odpadów stanowi jeden z bardziej kontrowersyjnych aktów wykonawczych wydanych w ostatnim czasie.

Niestety, nie uwzględniono w nim wielu postulatów środowisk samorządowych. Brak odpowiedniej refleksji nad sygnalizowanymi wówczas zagadnieniami skutkuje dziś koniecznością udzielania tego typu wyjaśnień. Z całą pewnością w najbliższym czasie pojawią się kolejne interpelacje i zapytania dotyczące przedmiotowego rozporządzenia.

Maciej Kiełbus
Kancelaria Dr Krystian Ziemski & Partners