Rusza akcja "WieszaMy budki dla dziuplaków" w Katowicach

– Pomysł zakupu budek lęgowych to jedna z szeregu inicjatyw podejmowanych przez miasto w trosce o środowisko naturalne. Dbamy o zieleń, rewitalizując parki czy siejąc łąki. Pomagaliśmy już jeżom, jako miasto hodujemy pszczoły, teraz przyszedł czas na ptaki – mówi Marcin Krupa prezydent Katowic. – Bez wątpienia wartością dodaną tej akcji jest zaangażowanie w nią mieszkańców, a co więcej – wsparcie podopiecznych Stowarzyszenia na Rzecz Niepełnosprawnych SPES – dodaje prezydent.

Coraz mniej ptaków

Ornitolodzy od dawna zachęcają, by m.in za pomocą budek lęgowych pomagać ptakom gnieżdżącym się w dziuplach, czyli tzw. dziuplakom: sikorkom, mazurkom i innym. – Ubywa ich naturalnych siedlisk, w tym starszych drzew, z licznymi dziuplami. W ten sposób próbujemy im choć trochę zrekompensować straty spowodowane wycinkami – wyjaśnia Marcin Karetta z Górnośląskiego Koła Ornitologicznego.

Deficyt miejsc do gniazdowania skutkuje tym, że ptaków jest coraz mniej, ubożeje też ich różnorodność, czyli skład gatunkowy. – A przecież lubimy słuchać śpiewu ptaków. Ptaki są też bardzo pożyteczne z naszego, ludzkiego punktu widzenia, bo m.in. zjadają masę owadów, które są szkodnikami lub po prostu nas stresują, jak np. krwiopijne samice komarów – dodaje Karetta.

Ornitolog przypomina, że Katowice są zaskakująco bogate w ptaki, które chętnie zasiedlają m.in. zapadliska pogórnicze, a także starsze drzewostany, w tym buczyny. Możemy się pochwalić m.in. lęgami bociana czarnego, żurawia, trzmielojada, a także niedawno odkrytego w murckowskich lasach puszczyka uralskiego.

Społeczeństwo obywatelskie

Akcja „WieszaMy budki dla dziuplaków” jest częścią projektu KATOobywatel, który służy budowaniu społeczeństwa obywatelskiego. – W ramach projektu uruchomiliśmy dotąd m.in. dwie aplikacje Naprawmyto.pl i wCOP drzewo, zaprosiliśmy mieszkańców do wspólnego siania łąk, sprzątania dzielnic czy adoptowania donic. Teraz oddajemy w ich ręce budki lęgowe, z dołączoną instrukcją obsługi, żeby mogli sami je zawiesić, pomóc ptakom i cieszyć się ich sąsiedztwem – mówi Wioleta Niziołek- Żądło, koordynator projektów społecznych w Urzędzie Miasta w Katowicach.

Inicjatywa narodziła się w wydziale promocji Urzędu Miasta Katowice, który kupił budki lęgowe przygotowane podczas warsztatów organizowanych przez Stowarzyszenie na Rzecz Niepełnosprawnych SPES. Stworzyły je osoby z niepełnosprawnością intelektualną w ramach rehabilitacji w warsztacie terapii zajęciowej. Od jakiegoś czasu warsztaty specjalizują się w budkach dla ptaków.

– To jest dobrze rozumiana integracja, bo uczestnicy spotykają się z klientami, oferując im dobry produkt, nie raz w roku podczas kiermaszu, ale w ciągłej sprzedaży. Dodatkowo pomagamy chronić przyrodę, a chroniąc ptaki, chronimy też ludzi – mówi Monika Pinkowska, koordynator medialny Stowarzyszenia SPES.

– Nasi stolarze uczą się potrzebnych umiejętności zawodowych, a część z nich jest już na poziomie instruktorskim. Zależało nam, żeby ta rehabilitacja była jak najbardziej zbliżona do pracy, dawała satysfakcję od chwili przywiezienia deski z tartaku do momentu sprzedaży. Powstają gotowe produkty ale też budki do samodzielnego montażu, np. z myślą o dzieciach – dodaje. Dochód ze sprzedaży jest przeznaczany w całości na rehabilitację osób z niepełnosprawnością intelektualną, uczestników Warsztatu Terapii Zajęciowej.

Pierwsza budka w ramach akcji trafiła już do Miejskiego Przedszkola nr 3 przy ul. Barbary w Katowicach. Po pozostałe można się zgłaszać, wysyłając maila na adres: [email protected]. W mailu należy wskazać planowaną lokalizację budki. Zgłoszenia będą przyjmowane do wyczerpania zapasów. Takie budki są bezpieczne dla jaj i piskląt pod warunkiem, że zostaną dobrze powieszone. Do każdej z nich dołączona będzie więc instrukcja jak zrobić to prawidłowo. Budki należy też jesienią wyczyścić, by nie stały się siedliskiem pasożytów.

Budka lęgowa typu A wg prof. J. Sokołowskiego

Budka lęgowa typu A wg prof. J. Sokołowskiego jest najbardziej popularnym typem budki lęgowej i nadaje się dla małych ptaków. Jest zasiedlana przez wszystkie sikory, wróbla mazurka, kowalika, krętogłowa, muchołówkę żałobną i inne małe dziuplaki. Podwójne wyciągane drzwiczki zapewniają ochronę przed drapieżnikami oraz umożliwiają czyszczenie budki przed okresem lęgowym. Wyposażona jest też w drewniany wieszak do zawieszenia na drzewie. Jest naturalna, nieimpregnowana i nieheblowana, bezpieczna dla ptaków i środowiska naturalnego. Na froncie widnieje czarne logo miasta – serce, a z boku logo Stowarzyszenia SPES.

Jak i kiedy wieszać budki?

Budki lęgowe typ A nadają się do rozwieszania w każdym drzewostanie, gdzie brakuje naturalnych dziupli. Wieszamy je najczęściej na wysokości do 4 m nad ziemią – sikorki chętnie zasiedlają te zawieszone od 1,5 m nad ziemią, natomiast wróble wolą te zawieszone wyżej.

Otwór wlotowy powinien być skierowany na wschód lub południowy wschód. Okres, w jakim możemy zawiesić budki, zaczyna się już jesienią i kończy zimą (połowa marca). Jeśli są sprzyjające warunki do lęgu, tzn. łagodna zima, wówczas ptaki mogą zasiedlać gniazda już od 15 marca – dotyczy to ptaków zimujących. Ptaki przylatujące do nas na okres lęgowy, jak muchołówka, mogą zasiedlać budki do połowy kwietnia. Po sezonie lęgowym budki należy wyczyścić.