Rzeźby i pomniki w polskich miastach. Gdzie najładniejsze? [GŁOSOWANIE]

Glan i chrząszcz

Niezwykły pomnik glana powstał w 2011 r. w Jarocinie. Był to rok szczególny, ponieważ właśnie wtedy odbywała się 30. edycja Jarocin Festiwal. Pomysłodawczynią postawienia w Jarocinie takiego niecodziennego pomnika była Felicja Pawlicka – artystka i animatorka kultury, dzięki pomocy znajomych i przyjaciół na skrzyżowaniu ulic Świętego Ducha i Wojska Polskiego w Jarocinie uroczyście odsłonięto pomnik glana.

Rzeźbę zaprojektował Jakub Bogatko wraz z Małgorzatą Kruk. But jest długi na 2,7 m, mierzy 2,1 m i waży ok. 200 kg. Wykonany został z żywic epoksydowych, więc można nawet po nim chodzić. W dziurki pomnika wciągnięto olbrzymią sznurówkę splecioną z wielu sznurówek festiwalowych gości. Dziś rzeźba kultowego buta jest wizytówką miasta, nazywanego często stolicą polskiego rocka.

Z kolei w Szczebrzeszynie znajdują się jedyne w Polsce pomniki chrząszcza. Pomnik chrząszcza w Szczebrzeszynie – pomnik odsłonięty w lipcu 2011 r., znajduje się na rynku przed ratuszem. Autorem 2-metrowego odlanego w brązie pomnika jest Zygmunt Jarmuł. Odlew został wykonany w pracowni rzeźby Karola Badyny w Krakowie.

Wykonanie pomnika Chrząszcza w 70 proc. zostało sfinansowane ze środków Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Lubelskiego.

Drugi, starszy pomnik, odsłonięty we wrześniu 2002 r., znajduje się u podnóża Góry Zamkowej, przy źródełku nieopodal zabytkowego młyna. Pomnik ten został wykonany z pnia lipowego (3 m wysokości i 1 m średnicy) przez uczniów Liceum Sztuk Plastycznych z Zamościa, pod nadzorem również Zygmunta Jarmuła. Pomniki nawiązują do słów z wiersza Jana Brzechwy: “W Szczebrzeszynie chrząszcz brzmi w trzcinie i Szczebrzeszyn z tego słynie”.

Piekarczyk i Kataryniarz

Warto też zobaczyć pomnik legendarnego Piekarczyka, który uchronił Elbląg przed atakiem Krzyżaków. Według przypowieści, Piekarczyk łopatą przeciął liny bram miejskich, dzięki czemu brama zamknęła się przed Krzyżakami, uniemożliwiając im zdobycie miasta.

Pomnik od blisko dekady stoi na elbląskim Starym Rynku pod Bramą Targową. Jest lubiany przez mieszkańców i turystów. Utrwalił się też zwyczaj pocierania Piekarczyka za nos, co ma przynosić szczęście, stąd jego nosek cały się świeci. Piekarczyk inspiruje również do nowej aktywności – imieniem „Biegu Piekarczyka” została nazwana impreza biegowa, która co roku odbywa się na elbląskiej starówce.

Z kolei w Tarnowie znajduje się pomnik kataryniarza (odsłonięcie 5 lipca 2014 r., autor – kielecki rzeźbiarz Arkadiusz Latos, koncepcja – Jacek Adamczyk, wysokość rzeźby: 2,3 m). Kataryniarz jest ulubionym dla turystów, a także mieszkańców tłem do fotografowania się.

Jak pokazują dokumenty historyczne oraz stare widokówki, przed wojną w Tarnowie grywał kataryniarz. Grał codziennie, w różnych częściach miasta, ale właśnie ta część Placu Bema była jego ulubionym miejscem. Kataryniarz jest w charakterystycznej pozie, z katarynką i papugą na ramieniu. Rzeźba wykonana jest z brązu. Na katarynce znajdują się najważniejsze symbole Tarnowa: ratusz, katedra oraz bima. Rzeźba „gra”. Zamontowany mechanizm muzyczny powoduje, że będąc w pobliżu rzeźby słyszymy cicho sącząca się, typowo kataryniarską muzykę (melodia słyszana na odległość ok 2-3 m).

Kolejna propozycja z Tarnowa to Pomnik króla Władysława Łokietka (autor: profesor Czesław Dźwigaj, odsłonięcie: 2 lipca 2009 r.) Król Łokietek w 1330 r. wydał Spycymirowi Leliwicie, wojewodzie krakowskiemu dokument lokacyjny dla Tarnowa. Dokument ten pozwalał na lokowanie miasta Tarnowa na prawie magdeburskim, z władzą sądową wójtowsko – ławniczą i samorządem.

W Tarnowie znajduje się też Pomnik Romana Brandstaettera (odsłonięcie: 10 czerwca 2008 r., autor projektu: Jacek Kucaba). Roman Brandstaetter – wybitny znawca Pisma Świętego przeszedł na katolicyzm przyjmując chrzest w 1946 r. w Rzymie. Pomnik tarnowianina – pisarza, poety, dramaturga, tłumacza, to dwumetrowa rzeźba oparta o róg kamienicy. Brandstaetter ubrany w charakterystyczny beret, paląc fajkę zza okularów przygląda się przechodniom, którzy ukradkiem, chwytając błyszczącą już od dotyków fajkę przywołują szczęście.