Flufenacet to bardzo skuteczny środek ochrony roślin, który wykorzystywany jest m.in. w uprawach zbóż ozimych. Jego zasadniczym zadaniem jest zwalczanie chwastów na etapie kiełkowania bądź w pierwszej fazie rozwoju. Choć flufenacet cieszy się dużym uznaniem wśród rolników, Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności zakwalifikował selektywny herbicyd do grupy związków niebezpiecznych dla środowiska i zdrowia ludzkiego. Przeprowadzona analiza wpłynęła na decyzję większości państw UE, przez co flufenacet zostanie wycofany z rynku.
Flufenacet jako jeden z najskuteczniejszych środków ochrony roślin
Flufenacet to chloroacetamid, który stosuje się w celu zwalczania chwastów ograniczających pobór składników odżywczych przez kukurydzę, ziemniaki, rzepak i zboża ozime. Zgodnie z zaleceniami producentów preparat należy stosować przed bądź krótko po wschodzie roślin. Skuteczność działania flufenacetu wynika z jego zdolności do inhibicji syntezy długich łańcuchów kwasów tłuszczowych chwastów, co prowadzi do zatrzymania ich rozwoju, a w konsekwencji – całkowitego obumarcia. Jest to jeden z nielicznych herbicydów, który zapewnia roślinom swobodny dostęp do wody, składników odżywczych oraz światła. Flufenacet doskonale radzi sobie w zwalczaniu chwastów jednoliściennych i niektórych chwastów dwuliściennych. Stosowanie herbicydu pozwala na osiągnięcie zadowalającej jakości produkcji na rynku rolnictwa.
Zwalczania chwastów
Flufenacet wykorzystuje się na szeroką skalę w uprawach zbóż ozimych – głównie pszenicy i jęczmienia. Zapewnia on również skuteczną ochronę kukurydzy oraz ziemniaków. Popularność stosowania środków ochrony roślin zawierających flufenacet wynika z wielu czynników, m.in. długotrwałego działania i dużej odporności na opady. Dzięki zdolności do zwalczania chwastów przed wschodem zapewnia on bezpieczny wzrost zbożom ozimym już od początku ich rozwoju. Choć flufenacet nie stanowi bezpośredniego zagrożenia dla chronionych roślin, może on być niebezpieczny dla ludzi. To właśnie dlatego komisja europejska zdecydowała się na wycofanie herbicydu z rynku. Producenci podkreślają jednak, że toksyczność chloroacetamidu aktywowana jest głównie w wyniku nieprawidłowego stosowania. Flufenacet wycofany zostanie jednak z listy dopuszczalnych środków ochrony roślin, co może stanowić działania zmierzające do obniżenia jakości produkcji rolniczej.
Flufenacet wycofany
Warto zaznaczyć, że UE systematycznie ogranicza możliwości ochrony roślin. Na przestrzeni wielu lat członkostwa Polski w Unii Europejskiej liczba dozwolonych substancji czynnych przeciwko zwalczaniu chwastów zmniejszyła się niemal pięciokrotnie. Zgodnie z odgórnymi ustaleniami są to decyzje zmierzające do ochrony bioróżnorodności środowiska. Rolnicy podkreślają jednak, że nie mają skutecznej alternatywy, przez co zakaz stosowania flufenacetu może oznaczać znaczące zmniejszenie plonów.
Flufenacet jako szkodliwa substancja czynna
Flufenacet wycofany zostanie ze względu na jego niebezpieczne działanie na środowisko oraz układ hormonalny. Zgodnie z założeniami półtoraroczny okres karencji powinien rozpocząć się w lipcu, dlatego herbicyd będzie można aplikować w celu ochrony roślin jeszcze przez dwa sezony. Należy jednak zaznaczyć, że nie są to ustalenia obowiązkowe. Ostateczna decyzja o długości okresu karencji zależy przede wszystkim od decyzji państw członkowskich Unii Europejskiej.
Flufenacet do stosowania środków ochrony roślin – dlaczego jest szkodliwy?
Niebezpieczeństwo flufenacetu wynika głównie z jego zdolności do uwalniania kwasu trifluorooctowego. Jest to związek, który powoduje oparzenia skóry oraz uszkodzenia narządu wzroku. Może on także wpływać na obniżenie płodności i zwiększa ryzyko zachorowań na nowotwór. W swoim uzasadnieniu Komisja Europejska odnosi się m.in. do badania zrealizowanego przez firmę Bayer AG, które ujawniło poważne wady rozwojowe u płodów królików po podaniu im TFA. Ponadto, prowadzone badania wykazały, że substancja czynna w wielu herbicydach przyczynia się do pogorszenia jakości gleby.
Decyzja Komisji Europejskiej
Flufenacet wycofany zostanie z rynku Unii Europejskiej, chociaż jest istotnym składnikiem kilkudziesięciu preparatów ochrony roślin. Przyjmuje się, że aż 80 herbicydów zawiera tę substancję czynną. Rolnicy podkreślają, że czas znalezienia skutecznej alternatywy nie jest zbyt długi, a dopuszczone potencjalne alternatywy to m.in. pendimetalina. Optymalną skuteczność tego herbicydu można osiągnąć jedynie przy odpowiedniej wilgotności gleby. Sprzedaż środków ochrony roślin z flufenacetem gwałtownie spada, dlatego rolnicy starają się uzupełnić zapasy. Trudno przewidzieć, czy pojawi się herbicyd, który będzie tak skuteczny, jak popularny do tej pory chloroacetamid, gdyż wprowadzenie tego typu środków ochrony rośli wymaga wielu badań i doskonalenia metod bezpiecznego stosowania tych związków chemicznych.
Flufenacet stosowany w uprawach zbóż zwalcza m.in. chwastnicę jednostronną, komosę białą, marunę bezwonną, miotły zbożowej, fiołka polnego i tasznika pospolitego. Dzięki niemu rośliny mogą pobierać składniki odżywcze zawarte w glebie i przeprowadzać proces fotosyntezy. Środki, takie jak flufenacet skutecznie zwalczają chwasty przed ich wschodem bądź tuż po nim, a ponadto chroni uprawy zbóż ozimych przez długi czas. Wycofanie herbicydu jest zatem dla rolników dużym utrudnieniem. Boją się, że nie tylko będą mogli używać flufenacetu, ale na podstawie innych decyzji Unii Europejskiej, zabronione będzie stosowanie innych środków ochrony roślin.
