Ubóstwo energetyczne w Polsce. Problemy i perspektywy rozwiązania

Alicja Piekarz z Polskiej Zielonej Sieci podkreśla, że ubóstwo energetyczne ma trzy główne czynniki determinujące: niskie dochody, wysokie koszty energii oraz zły stan energetyczny domu. Dotyka to osób, które często osiągają niskie dochody i jednocześnie mieszkają w domach wymagających modernizacji energetycznej. Problem ten dotyka także osoby samotnie wychowujące dzieci lub seniorów na emeryturze, którzy mogą mieć trudności z ogrzewaniem dużych domów.

Skala problemu i jego społeczne konsekwencje

Definicja ubóstwa energetycznego obejmuje trudność gospodarstw domowych w zaspokajaniu podstawowych potrzeb energetycznych, takich jak zapewnienie ciepła i energii elektrycznej do podstawowych zastosowań domowych. Według raportu Instytutu Badań Strukturalnych z 2021 r., ubóstwo energetyczne dotyczyło 1,5 miliona gospodarstw domowych w Polsce, z czego niemal co czwarte było prowadzone przez samotnie mieszkającą kobietę lub samotną matkę.

Joanna Mazurkiewicz z Instytutu Badań Strukturalnych zwraca uwagę na różnorodność przyczyn tego problemu, wskazując przede wszystkim na niskie dochody jako główny czynnik. Większość kobiet dotkniętych ubóstwem energetycznym utrzymuje się z emerytury, renty lub innych świadczeń, co często jest wynikiem luki płacowej i niższych zarobków w okresie zatrudnienia.

Energetyka obywatelska jako kluczowe narzędzie w walce z ubóstwem energetycznym

Konieczne jest dostosowanie rozwiązań do specyficznych potrzeb poszczególnych grup społecznych, w tym osób z niepełnosprawnościami czy seniorów. Wsparcie finansowe, zwłaszcza w modernizacji energetycznej budynków, jest niezbędne, ale eksperci podkreślają także konieczność promowania innowacyjnych rozwiązań, takich jak energetyka obywatelska.

Formy energetyki obywatelskiej, takie jak klastry energii czy spółdzielnie energetyczne, mogą przyczynić się do zmniejszenia ubóstwa energetycznego poprzez zapewnienie niższych rachunków za prąd oraz większe bezpieczeństwo energetyczne. Spółdzielnie energetyczne mogą stanowić lokalny rynek energii oparty na współpracy i lokalnych zasobach, przynosząc korzyści społecznościom wiejskim.

Niemniej jednak, mimo potencjału innowacyjnych rozwiązań, takich jak spółdzielnie energetyczne, ich rozwój w Polsce jest ograniczony. Niewielka liczba działających spółdzielni wynika między innymi z braku świadomości na temat korzyści płynących z takich inicjatyw oraz barier prawnych utrudniających ich rozwój.

Aby skutecznie zwalczyć problem ubóstwa energetycznego, konieczne jest podejście kompleksowe, uwzględniające różnorodność przyczyn i potrzeb poszczególnych grup społecznych. Inwestowanie w innowacyjne rozwiązania oraz promowanie form energetyki obywatelskiej może nie tylko zmniejszyć ubóstwo energetyczne, ale także przyczynić się do poprawy sytuacji kobiet na rynku pracy oraz wzmocnienia lokalnych więzi społecznych.

Minister Hennig-Kloska zapowiada walkę z ubóstwem energetycznym