Wykup nieruchomości, czyli ustawa powodziowa 3.0 już obowiązuje

Zgodnie z nową ustawą, właściciele nieruchomości mogą skorzystać z jednej z trzech przewidzianych ścieżek wykupu:

1. Wykup jednorazowy w 2025 roku

Z tej formy wykupu mogą skorzystać osoby fizyczne oraz gminy, których nieruchomości zostały zniszczone przez powódź we wrześniu 2024 roku. Jest to jednorazowa procedura przewidziana wyłącznie na rok 2025, określona w art. 17 ustawy.

2. Wykup inicjowany przez Wody Polskie

W 2025 roku Wody Polskie będą mogły samodzielnie inicjować wykup nieruchomości, które znajdują się na terenach szczególnie zagrożonych powodzią. W takim przypadku inicjatywa wychodzi od instytucji publicznej, ale wykup może się odbyć tylko za zgodą właściciela.

3. Długofalowy program wykupów na lata 2026–2034

Trzecia ścieżka to zaplanowany na kolejne lata program wykupu nieruchomości finansowany z budżetu państwa. Łączny limit środków przeznaczonych na ten cel wynosi 800 milionów złotych. Program będzie wdrażany stopniowo i ma na celu poprawę bezpieczeństwa przeciwpowodziowego w dłuższej perspektywie.

Warunki wykupu – kto może skorzystać?

Wykup na wniosek właściciela

Z prawa do wykupu mogą skorzystać właściciele działek zabudowanych domami mieszkalnymi, które zostały uszkodzone lub całkowicie zniszczone podczas powodzi we wrześniu 2024 roku. Wnioski mogą składać zarówno osoby fizyczne, jak i gminy. Nieruchomość musi być legalnie wybudowana i znajdować się na obszarze szczególnego zagrożenia powodziowego.

Warunkiem jest również, aby budynek był przeznaczony do rozbiórki lub już rozebrany. Termin składania wniosków upływa 1 października 2025 roku. Decyduje kolejność zgłoszeń, dlatego zainteresowani powinni działać jak najszybciej.

Wykup inicjowany przez Wody Polskie

W niektórych przypadkach to Wody Polskie mogą zaproponować wykup nieruchomości. Dzieje się tak, gdy dana nieruchomość znajduje się na terenie, gdzie ryzyko wystąpienia powodzi wynosi co najmniej 10% rocznie – czyli raz na 10 lat.

Do wykupu dochodzi tylko wtedy, gdy właściciel wyrazi zgodę, a sytuacja jest szczególnie uzasadniona, np.:

• nieruchomość blokuje swobodny przepływ wód,
• jej usunięcie poprawi lokalne bezpieczeństwo przeciwpowodziowe,
• budynek jest w złym stanie technicznym i jego odbudowa nie ma sensu z uwagi na powtarzające się zagrożenia.