Wysokość kaucji ma znaczenie? Oto wyniki badań z 7 europejskich krajów

W badaniu wzięli udział respondenci ze Słowacji, Szwecji, Norwegii, Finlandii, Danii, Niemiec i Holandii.

Kaucja wraca

Z sondażu przeprowadzone przez TOMRA Collection wynika, że system kaucyjny nie tylko pozwala osiągać wysokie poziomy zbiórki opakowań napojowych, ale też wzbudza duże zaangażowanie konsumentów. “Aż 93 proc. badanych zwraca co najmniej 90 proc. zużytych, objętych systemem opakowań. Kwotę zwróconej kaucji najczęściej wykorzystują oni na zakupy w tym samym sklepie, w którym ją otrzymali (87 proc.)” – poinformowano.

Potrzebna edukacja

Konrad Robak z TOMRA Collection Polska komentując wyniki badania podkreślił, że tak duży procent zaangażowanych konsumentów to efekt zaprojektowanych i wdrożonych systemów kaucyjnych, w tym także kampanii edukacyjnych. “Widzimy pełną świadomość wśród konsumentów co do efektów, jakie niosą za sobą ich codzienne nawyki. Nadają oni w ten sposób wartość surowcom, które mogą być wielokrotnie przetwarzane” – wskazał.

Wysokość kaucji kluczowa

Badanie wykazało, że wśród czterech głównych czynników, z powodu których konsumenci angażują się w system kaucyjny, najważniejszym jest motywacja finansowa, czyli wysokość kaucji. Taką odpowiedź wskazało 76 proc. badanych. Na drugim miejscu respondenci wskazali troskę o środowisko (59 proc.); chęć dbania o porządek w domu (44 proc.); czystość i zmniejszenie ilości śmieci w miejscach publicznych (42 proc.).

Firma TOMRA Collection przekazała, że aby zrozumieć, jak konsumenci angażują się w systemy zwrotu kaucji, w badaniu zwrócono uwagę na cztery obszary: wybór miejsca do oddania opakowań, wykorzystanie zwracanej kaucji, częstotliwość oraz liczbę oddawanych opakowań.

“Konsumenci wybierają dany punkt do zwrotu opakowań w oparciu o swoje bieżące potrzeby. Dla właścicieli sklepów ważną informacją jest to, że konsument chce przeznaczyć zwróconą kwotę kaucji na zakupy w tym samym sklepie, w którym ją otrzymał. Zdeklarowało to aż 87 proc. badanych” – dodał Konrad Robak.

Badanie wykazało, że średnio 29 proc. konsumentów ma dwa lub więcej ulubionych sklepów, w których zwraca zużyte opakowania po napojach. Ważna jest również bliskość sklepu od domu, na co wskazało 26 proc. respondentów. 20 proc. badanych wybiera też sklepy, w których zainstalowane są recyklomaty.

Oczekiwania rosną

Z sondażu wynika, że rosną oczekiwania konsumentów wobec sprzedawców detalicznych i dostawców rozwiązań recyklingowych; 66 proc. badanych chciałoby rozszerzyć obecny system kaucyjny o kolejny rodzaj opakowań, a 48 proc. chciałoby korzystać z recyklomatów, do których można wrzucać kilka lub więcej opakowań jednocześnie. Z kolei 36 proc. ankietowanych zainteresowanych jest elektroniczną wypłatą kaucji na kartę lojalnościową lub aplikację; 31 proc. chciało otrzymać cyfrowy bon zamiast papierowego.

O badaniu

Badanie zostało przeprowadzone za pośrednictwem ankiet online w siedmiu krajach (Szwecja, Norwegia, Finlandia, Dania, Niemcy, Holandia i Słowacja) w listopadzie 2022 r. W każdym z tych krajów przebadano tysiąc konsumentów w wieku 18-70 lat, zwracających pojemniki po napojach co najmniej co drugi miesiąc.

Co z systemem kaucyjnym w Polsce?

Prace nad projektem mającym wdrożyć w Polsce system kaucyjny trwają już od ponad roku i był on kilkukrotnie zmieniany. W styczniu resort klimatu i środowiska informował PAP, że ostatnia zmiana dotyczyła frakcji, jakie będą objęte systemem kaucyjnym. System ma objąć opakowania z tworzyw sztucznych po napojach o pojemności do 3 litrów, opakowania szklane wielokrotnego użytku po napojach o pojemności do 1,5 litra, a także puszki metalowe o pojemności do 1 litra.

Wiceszef MKiŚ Jacek Ozdoba niedawno informował, że ministerstwo zakończyło już prace nad odpowiednim projektem i został on przekazany do KPRM. Wyraził nadzieję, że rząd w niedługim czasie zaakceptuje projekt. Zwracał ponadto uwagę, że pierwszym projektem, jaki musi zostać przyjęty, aby myśleć o systemie kaucyjnym, są rozwiązania dotyczące ograniczenia stosowania jednorazowego plastiku. W ubiegłym tygodniu odpowiednią ustawę w tej sprawie uchwalił Sejm. Zakłada ona m.in. roczne poziomy selektywnej zbiórki jednorazowych butelek plastikowych, jakie będą musieli osiągnąć producenci wprowadzający na rynek napoje w takich opakowaniach. Od 2025 r. będzie to 77 proc., a od 2029 r. – 90 proc.

Komu opłaci się system kaucyjny?