Zapaść finansowa gospodarki wodnej – wynik pracy poprzedniego składu MŚ

To nie jedyne zarzuty w dziedzinie gospodarki wodnej, które wymieniał podczas piątkowej konferencji prasowej minister prof. Jan Szyszko. Przeprowadzenie audytu wewnętrznego w resorcie środowiska zostało zlecone przez nowe kierownictwo po objęciu władzy. Jan Szyszko zwrócił uwagę na problemy, które zastał po przejęciu funkcji Ministra Środowiska.

Nieprawidłowości, których doszukano się w sektorze gospodarki wodnej to:

• Przez 8 lat rządów PO – PSL nie przeprowadzono reformy gospodarki wodnej i nie uchwalono nowej ustawy Prawo wodne wraz z aktami wykonawczymi. Doprowadziło to do naruszeń prawa unijnego i nie spełnienia warunków ex-ante, co grozi cofnięciem dotacji unijnych w gospodarce wodnej w obu perspektywach i narażeniu Polski na kary unijne. Ponadto doprowadziło do zapaści finansowej gospodarki wodnej.
• Wydano ponad 100 mln zł na dokumenty planistyczne w zakresie gospodarki wodnej, m.in. mapy zagrożenia powodziowego i plany gospodarowania wodami. Dokumenty te zawierają liczne błędy, które blokują rozwój kraju i samorządów.
• Wydano 300 mln zł na Informatyczny System Osłony Kraju (ISOK), który nie działa. Aby zadziałał konieczne jest wydatkowanie 36 mln zł w 2016 r., na które nie ma zapewnionych środków finansowych.
• Nie przedłużono ustawy o programie budowy zbiornika Świnna Poręba na 2016 r. Aby zakończyć inwestycję, konieczne jest wydatkowanie 70 mln zł w 2016 r., na które nie ma zapewnionych środków finansowych.
• W październiku 2015 r. podpisano umowę z Bankiem Światowym na projekt ochrony przed powodzią w dorzeczu Odry i Wisły o wartości 1,2 mld euro i pośpiesznie ogłoszono przetargi na łączną kwotę ok. 250 mln euro, w sposób wykluczający udział polskich firm.
• Pozostawiono bez finansowania dokończenie budowy stopnia wodnego Malczyce na Odrze. Jednocześnie w 2008 r. zwiększono kwotę na wykonanie z 404 mln zł na 789 mln zł, a w roku 2014 na kwotę 1 415 mln zł. Konieczne zerwanie umów z wykonawcą robót w stanie upadłości grozi wielomilionowymi karami.
• Przesunięto termin wykonania zbiornika Racibórz z 2014 r. na 2018 r. Bez budowy zbiornika Racibórz w przypadku powodzi może dojść do zniszczenia inwestycji we Wrocławskim Węźle Wodnym.

Czytaj także >>> Bilans otwarcia Ministerstwa Środowiska: były zaniechania w gospodarce odpadami

Niedociągnięcia pojawiły się także w obszarze gospodarowania odpadami. Są to m.in. zaniechania w walce z szarą strefą, które o 2 mld zł obniżyły wpływy do budżetu państwa i brak wiarygodnych danych dotyczących wytwarzania, odbioru i przetwarzania odpadów. Audyt wykazał błędy poprzedników również w dziedzinie geologii i gospodarki zasobami naturalnymi, leśnictwa i ochrony przyrody, ochrony powietrza i zrównoważonego rozwój. Ponadto uwidocznił nieprawidłowości w funkcjonowaniu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

Zaległości na polskim i unijnym podwórku

Bilans otwarcia wykazał 585 zaległych aktów prawnych, w tym 4 Ustawy, 17 Rozporządzeń Rady Ministrów, 388 Rozporządzenia Ministra Środowiska, 175 Zarządzenia Regionalnych Dyrektorów Ochrony Środowiska zatwierdzające plany zadań ochronnych dla obszarów Natura 2000 a także Uchwała Rady Ministrów – Krajowy Plan Gospodarki Odpadami.

Ponadto toczy się 21 postępowań w sprawie naruszeń prawa UE. Wśród niewykonanych transpozycji dyrektyw Unii Europejskiej, związanych z naruszeniem prawa unijnego, znajdują się m.in.:

• Dyrektywa Rady 91/676/EWG dotycząca ochrony wód przed zanieczyszczeniami powodowanymi przez azotany pochodzenia rolniczego
• Dyrektywa 2000/60/WE ustanawiająca ramy wspólnotowego działania w dziedzinie polityki wodnej
• Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/39/UE z dnia 12 sierpnia 2013 r. zmieniająca dyrektywy 2000/60/WE i 2008/105/WE w zakresie substancji priorytetowych w dziedzinie polityki wodnej
• Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2006/118/WE z dnia 12 grudnia 2006 r. w sprawie ochrony wód podziemnych przed zanieczyszczeniem i pogorszeniem ich stanu Wody podziemne
• Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2000/60/WE ustanawiająca ramy wspólnotowego działania w dziedzinie polityki wodnej
• Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/105/WE w sprawie środowiskowych norm jakości w dziedzinie polityki wodnej

Pełna treść bilansu otwarcia dostępna jest TUTAJ.