Zielony projekt Katowic za 50 mln zł

– Dolina 5 Stawów jest mocno zaniedbana, a przecież ma olbrzymi potencjał, by stać się miejscem na miarę cieszącej się wielką popularnością Doliny Trzech Stawów. Dlatego w nowej umowie z mieszkańcami zobowiązałem się, że wykonamy kompleksową rewitalizację tego miejsca – mówi prezydent Katowic Marcin Krupa. – Mieszkańcy uznali, że obszar Doliny Pięciu Stawów wymaga konkretnej interwencji, wysprzątania, uporządkowania, stworzenia dróg rowerowych, miejsc parkingowych. Zdecydowana większość katowiczan uznała, że stawy powinny mieć funkcję wypoczynkową, rekreacyjno-sportową i ekologiczną. Całkowicie zgadzam się z tymi postulatami i cieszę się, że wykonaliśmy kolejny krok na drodze do ich realizacji. Ogłoszony przetarg pozwoli nam wyłonić projektanta tej ważnej rewitalizacji już w przyszłym roku, a z pierwszych zrewitalizowanych przestrzeni mieszkańcy będą mogli skorzystać w 2024 r.

Jest koncepcja…

Katowice mają już materiał wyjściowy, jakim jest „Koncepcja architektoniczno-urbanistyczna zagospodarowania terenów w okolicy stawów Morawa, Borki i Hubertusy”, opracowana przez inżynierów z firmy „AMAYA ARCHITEKCI Agnieszka Majewska”. Koncepcja została opracowana na podstawie wytycznych wskazanych przez mieszkańców Katowic w ramach przeprowadzonych wcześniej konsultacji społecznych. Podczas konsultacji katowiczanie wskazywali, że największymi atutami tego obszaru są natura, czysta woda w stawach, cisza, zieleń, możliwość kąpieli oraz istnienie harcerskiej stanicy żeglarskiej.

…ma być projekt

Kolejnym etapem inwestycji jest projektowanie. Miasto ogłosiło przetarg na wyłonienie projektanta. Oferty są przyjmowane do 4 lutego 2021 r. Po zakończeniu procedury przetargowej zostanie podpisana umowa z wykonawcą, który będzie miał 14 miesięcy na wykonanie projektu inwestycji. Po opracowaniu dokumentacji budolwano-wykonawczej projektu będzie możliwy wybór wykonawcy prac w terenie, które zgodnie z harmonogramem powinny się rozpocząć na przełomie pierwszego i drugiego kwartału 2023 r. Ze względu na skalę tej inwestycji, prace będą realizowane w etapach, tak by mieszkańcy możliwie szybko mogli zacząć korzystać z kolejnych zrewitalizowanych przestrzeni.

Przypomnijmy, że okolice stawów Morawa, Borki oraz trzech Hubertusów znajdujących się na terenie katowickich dzielnic Szopienic i Burowca tworzą urokliwy, zajmujący 157 ha kompleks przyrodniczo-krajobrazowy „Szopienice-Borki”. Stawy powstały w XX w. w miejscach, z których wydobywano piasek na potrzeby górnictwa. Łączna powierzchnia wspomnianych zbiorników wodnych wynosi 91 ha – co oznacza, że jest aż 10 razy większa niż powierzchnia zbiorników w Dolinie Trzech Stawów, które liczą łącznie 9 ha.

Co zmieni się w Dolinie 5 Stawów?

Zgodnie z koncepcją architektoniczno-urbanistyczną, przy stawie Borki powstaną dwie plaże rekreacyjne i molo prowadzące do wyspy w zachodniej części stawu. W strefie przybrzeżnej powstaną m.in. toalety, przebieralnie, natryski, boisko do siatkówki plażowej czy krąg grillowy. Z kolei w strefie wypoczynku zainstalowany zostanie monitoring i nowe oświetlenie. Zamontowane zostaną ławki, kosze na śmieci, a sam staw zostanie wyczyszczony z szuwarów.

Największe zmiany obejmą staw Morawa i jego nadbrzeże. Morawa zostanie połączona z Borkami kanałem, który znacząco zwiększy możliwości rekreacyjnego korzystania z kajaków i łódek. Na północnym brzegu Morawy powstanie plaża, boisko do siatkówki, toalety, przebieralnie i natryski. Wzdłuż całego wschodniego brzegu (równolegle do torów tramwajowych) powstanie drewniana promenada spacerowa, która połączy północną część stawu z południową. Na południowym brzegu – tj. przy stanicy harcerskiej, powstanie kolejna plaża z pełnym zapleczem oraz miejsce na punkt gastronomiczny. Na północno-zachodnim brzegu Morawy powstanie krąg grillowy oraz miejsce do przeprowadzania lekcji w terenie.

Z kolei trzy stawy Hubertus będą miały bardziej „dziki” charakter. Hubertusy zostaną oczyszczone z szuwarów i połączone wąskimi kanałami. Nad Hubertusem II pojawią się pomosty wędkarskie, a na północnym brzegu Hubertusa III zostanie utworzona ścieżka edukacyjna wraz z miejscem do lekcji terenowych.

Rozwiązania dla rowerzystów i kajakarzy

Zrewitalizowana Dolina Pięciu Stawów będzie miejscem przyjaznym dla rowerzystów. Cały obszar zostanie połączony nowymi drogami rowerowymi, wraz z kilkunastoma wiatami rowerowymi i punktami wypoczynkowymi. Nowe drogi rowerowe zostaną połączone z tymi już istniejącymi – wzdłuż ul. Sosnowieckiej w Katowicach oraz po stronie Sosnowca – z drogą rowerową okalającą Stawiki – co pozwoli włączyć się w Szlak Rowerowy Dawnego Pogranicza. Dodatkowo na całym obszarze powstaną również parkingi, m.in. przy zachodniej stronie stawu Borki oraz przy torach kolejowych pomiędzy Morawą a Hubertusami.

– Dużą zmianą oczekiwaną, szczególnie przez amatorów sportów wodnych, będzie kompleksowa przebudowa stanicy żeglarskiej na południowym brzegu Morawy. Tę inwestycję chcemy zrealizować szybciej niż rewitalizację całego obszaru stawów. Dzięki temu kajakarze będą mieli do dyspozycji nowoczesny obiekt przed zakończeniem rewitalizacji całej Doliny Pięciu Stawów – podkreśla Waldemar Bojarun, wiceprezydent Katowic odpowiedzialny za realizację inwestycji.

Dbałość o zieleń w każdym detalu

Istotnym elementem rewitalizacji Doliny Pięciu Stawów jest dbanie o florę i faunę. Przebieg dróg rowerowych i deptaków został zaprojektowany w taki sposób, aby ominąć systemy korzeniowe drzew. Planowane są także liczne nasadzenia drzew i krzewów na całym terenie objętym koncepcją. Pojawią się m.in. rośliny miododajne, które zapewnią pożywienie dla licznie występujących w tym rejonie pszczół i motyli. Z kolei nasadzenia takich gatunków, jak pigwowca okazałego, ligustra, berberysu, głogu pośredniego zapewni pożywienie dla ptaków i małych ssaków. W Dolinie Pięciu Stawów pojawią się także obszary o charakterze łąk – z budkami dla owadów.

Realizacja inwestycji szacowana jest na ok. 50 mln zł. – Zakres prac będzie olbrzymi, bo będzie to największy, kompleksowy zielony projekt realizowany w Katowicach od lat. Środki, które planujemy wydać na ten cel, traktujemy nie jako koszt, tylko inwestycję w wysoką jakość życia mieszkańców naszego miasta. Dzięki rewitalizacji, ten obszar stanie się miejscem, w którym tysiące katowiczan będą spędzać swój czas – podobnie, jak ma to miejsce w innych, popularnych zielonych częściach Katowic – podkreśla prezydent M. Krupa.