29,5 mln zł dotacji z NFOŚiGW na wody termalne w Wiśniowej

Gmina Wiśniowa w powiecie strzyżowskim (woj. podkarpackie) ma charakter głównie rolniczy (użytki rolne stanowią tam ok. 70 proc. powierzchni, a lasy – 23 proc.) dlatego na tym czystym, „zielonym” terenie wykorzystanie odnawialnego źródła energii, jakim jest geotermia, byłoby niezwykle korzystne – i ekologicznie, i gospodarczo. Miejscowy samorząd postanowił skorzystać ze środków NFOŚiGW na wspieranie poszukiwań i rozpoznawanie zasobów wód termalnych, możliwych do wykorzystania w ciepłownictwie i energetyce.

– Geotermia należy do najbardziej stabilnych, ekonomicznych i efektywnych OZE – zaznacza minister klimatu i środowiska Anna Moskwa. – Szacujemy, że niemal połowa Polski zawiera potencjał geotermalny. Drogą do wykorzystania tego rodzimego, naturalnego zasobu są przedsięwzięcia w zakresie poszukiwania i rozpoznawania złóż wód termalnych. Realizacja programu w tym zakresie to element strategii rozwijania w Polsce odnawialnych źródeł energii i zmniejszenie emisyjności naszej gospodarki. Dlatego wspieramy takie projekty jak w Wiśniowej.

Zasoby wód termalnych

W tej podkarpackiej miejscowości zostało przygotowane przedsięwzięcie pod nazwą „Rozpoznanie i udokumentowanie zasobów wód termalnych na terenie gminy Wiśniowa”, które uzyskało (15 listopada 2021 r.) pozytywną opinię Ministra Klimatu i Środowiska, a następnie wsparcie finansowe z NFOŚiGW. Całkowity koszt projektu wynosi 31,5 mln zł, z tego aż 29,5 mln zł będzie stanowić dotacja z Narodowego Funduszu.

Za te pieniądze ma być wykonany otwór badawczy Wiśniowa GT-1 na głębokość 4705 metrów oraz przeprowadzone badania hydrogeologiczne, geofizyczne i laboratoryjne, a także prace przygotowawcze i roboty końcowe (montaż i demontaż urządzeń wiertniczych, droga dojazdowa, rurociąg zrzutowy), w tym również rekultywacja terenu i utylizacja odpadów. Wszystkie działania będą realizowane zgodnie z projektem robót geologicznych zatwierdzonym (17 sierpnia 2021 r.) przez marszałka województwa podkarpackiego.

– Wykorzystaniem energii cieplnej ze złóż geotermalnych jest zainteresowanych coraz więcej polskich samorządów – zauważa p.o. prezes Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, Paweł Mirowski. – Właśnie z myślą o takich gminach jak Wiśniowa, Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej prowadzi program „Udostępnianie wód termalnych w Polsce”. Wspieramy finansowo samorządy w wykonaniu badań i robót geologicznych, mając przekonanie, że to początkowo kosztowne, ale docelowo bardzo korzystne działania, pozwalające w przyszłości wykorzystać złoża wód termalnych do ekologicznego i relatywnie taniego ogrzewania domów i budynków użyteczności publicznej, a w perspektywie także do produkcji energii elektrycznej.

Bardzo obiecujące perspektywy

– Zasoby geotermalne na terenie gminy Wiśniowa zdają się być bardzo obiecujące. Przewidywane parametry wody termalnej w zbiorniku kredy dolnej to ok. 85 stopni C, przy wydajności 180 metrów sześciennych na godzinę oraz nawet 100 stopniach C w zbiorniku jury górnej, przy wydajności 40 m3/h. Te wstępne szacunki zostaną zweryfikowane po wykonaniu otworu badawczego. Celem projektu dofinansowanego przez NFOŚiGW jest właśnie dokładne rozpoznanie występowania i wykształcenia utworów wodonośnych na tamtym terenie, a także określenie ich parametrów hydrogeologicznych, w szczególności mineralizacji, wydajności i temperatury – wyjaśnia Artur Michalski, wiceprezes NFOŚiGW.

– Po specjalistycznym rozpoznaniu potencjału swoich złóż oraz ocenie ekonomicznej zasadności wykorzystania gorących wód w lokalnym ciepłownictwie, a także w ewentualnej produkcji energii elektrycznej, gmina Wiśniowa będzie mogła przejść do bardziej zaawansowanego etapu inwestycyjnego, jakim byłaby budowy instalacji i ciepłowni geotermalnej – uzupełnia przedstawiciel NFOŚiGW.

Erupcja gorącej wody

– Już od 1991 roku wiemy, że w Wiśniowej są wody termalne. Wtedy to podczas poszukiwań złóż ropy i gazu doszło do erupcji gorącej wody. Niestety wówczas nie zbadano wydajności, nie wykonano innych badań, które pozwoliłyby na rzetelną ocenę potencjalnych możliwości wykorzystania tego zasobu. Dopiero w ostatnich latach, dzięki uruchomieniu przez NFOŚiGW programu „Poznanie budowy geologicznej na rzecz kraju” z możliwością dofinansowania dla gmin na poziomie do 100 proc., stało się możliwe powrócenie do koncepcji wykorzystania wód termalnych na terenie naszej gminy w ciepłownictwie i energetyce. Mam wielką nadzieję, że zrealizowanie projektu badawczego, na który otrzymaliśmy finansowanie, otworzy drogę do kolejnych projektów inwestycyjnych, powodujących przyspieszenie rozwoju gospodarczego gminy Wiśniowa, powiatu strzyżowskiego i całego regionu – podkreśla Marcin Kut, wójt gminy Wiśniowa.

– Inwestycje w niezależne, odnawialne źródła „czystej” energii to z pewnością dobry kierunek w kontekście zagrożeń klimatycznych oraz uniezależnienia się od paliw kopalnych. Liczę, że po dokładnym rozpoznaniu potencjału Wiśniowskich zasobów termalnych znajdą się inwestorzy, którzy zechcą ten potencjał wykorzystać wielokierunkowo w ciepłownictwie, energetyce, a w przyszłości może również w rekreacji i balneologii. Jeśli tak się stanie, będzie to w historii gminy wielki zwrot w kierunku szybkiego rozwoju gospodarczego. Będzie to również dla naszego samorządu czas wielkich wyzwań i wiele lat wytężonej pracy. Jestem przekonany, że dzięki naszej determinacji oraz życzliwości wielu zaangażowanych ludzi i instytucji podołamy tym wyzwaniom – dodaje wójt M. Kut.

300 mln zł w budżecie programu

Warto dodać, że wydzielenie z programu priorytetowego „Poznanie budowy geologicznej na rzecz kraju” i wdrożenie przez NFOŚiGW programu priorytetowego „Udostępnianie wód termalnych w Polsce”, cieszy się dużym zainteresowaniem. Jego realizacja przewidziana jest na lata 2020-2025.

Beneficjentami mogą być jednostki samorządu terytorialnego oraz ich związki. Dofinansowanie z Narodowego Funduszu w wysokości do 100 proc. kosztów kwalifikowanych ma formę bezzwrotnej dotacji.

Budżet programu wynosi 300 mln zł. W pierwszym, zakończonym już naborze, który został przeprowadzony w terminie 15 kwietnia – 30 września 2020 r. zaangażowano 230 mln zł. Obecny, drugi konkursowy nabór, który będzie trwał przez pierwsze sześć miesięcy 2022 r. (od 3 stycznia do 30 czerwca) dysponuje kwotą 70 mln zł.