901 mln euro na rozwój technologii krytycznych w programie FENG

W wykazie prac legislacyjnych i programowych rządu w poniedziałek opublikowano projekt uchwały w sprawie zmiany programu Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki (FENG) na lata 2021–2027.

Wsparcie technologii krytycznych

“W ramach projektu zmiany Programu FENG zaproponowano utworzenie nowego 5. Priorytetu Wsparcie projektów realizujących cele inicjatywy STEP. Będzie on wspierał rozwój i wytwarzanie technologii krytycznych, o których mowa w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/795 z dnia 29 lutego 2024 r. w sprawie ustanowienia Platformy na rzecz Technologii Strategicznych dla Europy (STEP)” – poinformowano w opisie projektu uchwały.

Technologie krytyczne wspierane w ramach STEP dotyczą trzech sektorów: technologii cyfrowych i innowacji w ramach głębokich technologii, czystych i zasobooszczędnych technologii oraz biotechnologii, w tym produktów leczniczych o krytycznym znaczeniu i ich składników. Jak wyjaśniono, sektory te są istotne z punktu widzenia zielonej i cyfrowej transformacji UE oraz zapewnienia suwerenności technologicznej.

Wsparcie dotyczy również inwestycji ukierunkowanych na ożywienie rozwoju przemysłowego i wzmocnienie łańcuchów wartości, a tym samym zmniejszenie strategicznych zależności UE oraz zwiększenie jej suwerenności i bezpieczeństwa gospodarczego.

901 mln euro do dyspozycji

Jak wynika z opisu projektu, rząd planuje przeznaczenie kwoty 901 mln euro na ten priorytet. Środki te mają zostać przeniesione z pierwszego priorytetu FENG, który zakłada wsparcie dla przedsiębiorców, tj. zapewnienie dofinansowania w obszarach B+R, wdrożeń innowacji, infrastruktury B+R w firmach, internacjonalizacji, rozwoju kompetencji, cyfryzacji oraz zielonej gospodarki.

Projekt zakłada również utworzenie nowego działania służącego realizacji funduszu pożyczkowego w ramach pierwszego priorytetu. “Będzie on wspierał projekty przedsiębiorstw związane z realizacją celów Europejskiego Zielonego Ładu lub związanych z wyzwaniami cyfrowymi. Wsparcie z Funduszu Transformacji Cyfrowej i Przyjaznej dla Środowisko w ramach FENG umożliwi przedsiębiorstwom lepszy dostęp do kapitału, co pozwoli zwiększyć skalę ich inwestycji. Możliwe będzie uzupełnienie finansowania pożyczkowego wsparciem bezzwrotnym w formie dotacji (w ramach jednej operacji)” – napisano w opisie opublikowanym w wykazie prac.

Dla środowiska

Dodano, że na realizację Funduszu Transformacji Cyfrowej i Przyjaznej dla Środowisko w priorytecie tym zostanie przeznaczonych 187 mln euro.

Przekazano również, że w projekcie zmiany programu FENG zaproponowane zostały również zmiany wynikające z “dotychczasowych doświadczeń jego wdrażania”, tj. uproszczenie w realizacji projektów modułowych w pierwszym priorytecie, aktualizację szacowanych wartości niektórych wskaźników produktu i rezultatu w poszczególnych priorytetach oraz realokację środków pomiędzy niektórymi instrumentami wsparcia w ramach pierwszego, drugiego i trzeciego priorytetu FENG.

Cele Programu FENG to: zwiększenie potencjału w zakresie badań i innowacji oraz wykorzystywania zaawansowanych technologii, wzrost konkurencyjności MŚP, rozwinięcie umiejętności na rzecz inteligentnych specjalizacji, transformacji przemysłowej i przedsiębiorczości, a także transformacja gospodarki w kierunku Przemysłu 4.0 oraz zielonych technologii.

Program skierowany jest do przedsiębiorstw, podmiotów sektora nauki, konsorcjów przedsiębiorców oraz konsorcjów przedsiębiorców z organizacjami badawczymi oraz instytucji otoczenia biznesu, tj. ośrodków przedsiębiorczości, ośrodków innowacji, instytucji finansowych – przekazano również. W ramach programu występują trzy formy wsparcia: dotacje, instrumenty finansowe (kapitałowe, gwarancyjne oraz pożyczkowe) oraz instrumenty łączące finansowanie zwrotne i dotacyjne.

Program FENG

Obecnie program FENG składa się z czterech priorytetów. Pierwszy zakłada wsparcie dla przedsiębiorców (zapewnienie dofinansowania w obszarach B+R, wdrożeń innowacji, infrastruktury B+R w firmach, internacjonalizacji, rozwoju kompetencji, cyfryzacji oraz zielonej gospodarki). Drugi ma na celu wspieranie projektów o strategicznym znaczeniu dla polskiej gospodarki, w tym m.in. rozbudowa publicznej infrastruktury badawczej, wsparcie transferu i komercjalizacji technologii powstających na uczelniach i w instytutach badawczych, wzmacnianie potencjału instytucji otoczenia biznesu takich jak akceleratory, klastry, instytucje badawcze, szerokie wsparcie start-upów oraz rozwój przedsiębiorstw rozpoczynających działalność innowacyjną.

Trzeci priorytet to wsparcie projektów bezpośrednio przyczyniających się do realizacji celów Europejskiego Zielonego Ładu, w tym neutralności klimatycznej, zielonej transformacji gospodarki i zrównoważonego rozwoju, a czwarty ma na celu zapewnienie systemowego wsparcia dla potencjalnych beneficjentów poprzez realizację działań zachęcających i ułatwiających ubieganie się o środki z FENG, wspieranie beneficjentów w realizacji projektów, a także zapewnienie wsparcia administracyjnego w realizacji Programu.