Potop odpadów

Ochrona krajowego rynku w okresach przejściowych przed zalewem odpadów komunalnych z krajów ‘Starej” UE, szybki rozwój zbiórki selektywnej i konkretne wsparcie dla rozwoju instalacji do recyklingu i odzysku odpadów, to podstawowe kierunki zmian proponowane przez Krajową Izbę Gospodarczą zmierzające do skutecznej realizacji ustawowych obowiązków w zakresie odzysku i recyklingu odpadów oraz budowy krajowego systemu gospodarki odpadami.

Regulacje prawne i uchwalona w końcu lipca 2005 r. zmiana ustawy o odpadach i o zmianie innych ustaw potwierdziła wprowadzenie w Polsce od 2006 r. nowego (dodatkowego) obowiązku odzysku odpadów opakowaniowych, poza dotychczasowym poziomem recyklingu. Poziom ten w roku 2006 wyniesie 43%, a w roku 2007 – już 50%. Szacuje się, że dla pełnej realizacji obowiązków odzysku i recyklingu w 2008 r. zabraknie ok. 700 – 800 tys. ton. zebranych z rynku krajowego i poddanych odzyskowi odpadów opakowaniowych. Tymczasem ogromny napływ odpadów z krajów UE spowoduje, że odpady krajowe będą zalegały na wysypiskach poza systemem, a cementownie i inne instalacje będą spalały odpady z krajów UE, częstokroć dotowane.

Obecnie funkcjonujące w Polsce przepisy prawa są nowoczesne i generalnie dobre, jednak niektóre rozwiązania potrzebują udoskonalenia. Krajowa Izba Gospodarcza proponuje zmiany, które powinny pozwolić na zapewnienie realizacji wyższych wymagań i szybka budowę nowoczesnego systemu gospodarki odpadami. „Obecnie w Polsce potrzebne jest sprawne wdrażanie i konsekwentna egzekucja uchwalonego prawa, do czego niezbędna jest m.in. ścisła współpraca odpowiedzialnych organów w zakresie egzekucji prawa i wzmocnienie kadrowe Inspekcji Ochrony Środowiska. Głównym celem takich działań jest poprawa skuteczności kontroli tak, aby podmioty działające nielegalnie nie stanowiły zagrożenia dla budowy systemu i nie zakłócały uczciwej konkurencji i rozwoju przedsiębiorców działających zgodnie z prawem” – wymienia Andrzej Arendarski Prezes KIG.

Również zapewnienie przedsiębiorcom równego dostępu do środków publicznych przeznaczonych na przedsięwzięcia służące budowie systemu odzysku i recyklingu oraz unifikacja wytycznych dla organów wydających decyzje na prowadzenie działalności w zakresie odzysku i recyklingu w celu zapewnienia jednolitego podejścia i wyeliminowania nadużyć w tym zakresie są oczekiwanymi przez przedsiębiorców zmianami na lepsze.

Dużym zagrożeniem dla realizacji obowiązku odzysku z wykorzystaniem krajowych odpadów jest napływ odpadów komunalnych z krajów UE do Polski, które często trafiają na rynek krajowy pod postacią paliw alternatywnych lub jako komponenty do produkcji tych paliw na bardzo atrakcyjnych warunkach cenowych. Paliwa alternatywne są produkowane z różnych odpadów przez specjalistyczne zakłady i zastępują w wielu instalacjach paliwa naturalne np. w cementowniach węgiel lub miał węglowy. Produkcja paliw i ich spalanie w przystosowanych do tego instalacjach np. w cementowniach, elektrowniach i elektrociepłowniach jest koniecznym kierunkiem rozwojowym zagospodarowania odpadów w Polsce. Jednak ekonomika procesu produkcji jest oparta na założeniu zwrotu kosztów produkcji, które obecnie wynoszą ok. 100 zł za tonę. Rynek krajowy producentów paliw alternatywnych obecnie suponuje możliwościami produkcji na poziomie 180 tys. ton, a w najbliższych 2 – 3 latach potencjał ten może osiągnąć 500 tys. ton.

„W tej sytuacji przywóz paliw alternatywnych z krajów „starej” UE, w tym w szczególności z Niemiec i ich dostawa do cementowni w cenach dumpingowych, nawet za dopłatą do 10 euro/tonę dla cementowni, uderza w rynek krajowy produkcji paliw alternatywnych i zagospodarowanie krajowych odpadów w pierwszej kolejności” – dodaje Andrzej Arendarski..

Krajowa Izba Gospodarcza reprezentuje różnych przedsiębiorców, w tym podmioty bezpośrednio uczestniczące w budowie i funkcjonowaniu systemu odzysku i recyklingu odpadów, dlatego deklaruje gotowość współpracy z odpowiedzialnymi organami władzy i administracji państwowej w zakresie optymalizacji systemu, w tym usuwania barier uniemożliwiających jego rozwój. Stoimy na stanowisku, że w trybie pilnym należy opracować i wdrożyć w życie postulowane kierunki zmian w gospodarce odpadami, co pozwoli na zapewnienie rozwoju krajowego systemu gospodarki odpadami oraz wywiązanie się z przyjętych celów wobec UE, a tym samym na uniknięcie sankcji i kar finansowych związanych z brakiem realizacji tych celów.