Rodzinne ogródki działkowe poza gminnym systemem gospodarki odpadami?

Kolejna propozycja nowelizacji u.c.p.g.

W dniu 23 września 2015 roku posłowie Klubu Parlamentarnego Sojusz Lewicy Demokratycznej skierowali do Marszałek Sejmu projekt ustawy o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Projekt zakłada nowelizację art. 6c ust. 2 poprzez nadanie mu brzmienia: „Uchwała, o której mowa w ust. 2, może dotyczyć wszystkich właścicieli nieruchomości lub właścicieli określonych nieruchomości, w szczególności nieruchomości na których jest prowadzony określony rodzaj działalności. Uchwała, o której mowa w ust. 2 nie dotyczy właścicieli nieruchomości, na których założono rodzinne ogródki działkowe”. Ustawa nowelizująca miałaby wejść w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia ustawy nowelizującej.

W uzasadnieniu projektu wskazano, iż zmienione zasady ustalania opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi dla nieruchomości na których znajdują się domki letniskowe, lub innych nieruchomości wykorzystywanych na cele rekreacyjno-wypoczynkowe, wykorzystywanych jedynie przez część roku, do których zaliczają się rodzinne ogrody działkowe, okazują się „nieuzasadnione społecznie”. Jednocześnie projektodawcy wskazali, iż właściciele tego typu nieruchomości płacą już za gospodarowanie odpadami komunalnymi jako właściciele nieruchomości zamieszkałych. Tym samym uiszczanie „drugiej opłaty” jest „podwójnym obciążeniem mieszkańców”.

W ocenie autorów nowelizacji „doszło również do rozdźwięku pomiędzy duchem a literą prawa. Proekologiczna działalność prowadzona na terenie ROD została ukarana dodatkową opłatą za gospodarowanie odpadami komunalnymi zbieranymi w sposób selektywny”.

Przyjęcie proponowanej nowelizacji skutkować będzie obowiązkiem podpisania przez podmioty zarządzającej ROD odrębnych umów na odbiór odpadów komunalnych, co zdaniem projektodawców „urealni” koszty z tym związane.

Próba oceny projektu

Najnowszy projekt KP SLD należy ocenić jednoznacznie negatywnie, wpisując go w działania kampanijne przed zbliżającymi się wyborami parlamentarnymi. Świadczy o tym najlepiej termin, z którym projekt ten wpłynął do Sejmu. Skierowanie projektu ustawy do Sejmu w dniu rozpoczęcia przedostatniego posiedzenia Sejmu w danej kadencji z góry skazuje taką inicjatywę na niepowodzenie. Co do zasady nie da się bowiem w tak krótkim czasie przeprowadzić prawidłowej procedury ustawodawczej. Jednocześnie projekt ten nie będzie przedmiotem prac parlamentu kolejnej kadencji z uwagi na funkcjonującą zasadę dyskontynuacji prac parlamentarnych.

Jednocześnie wskazać należy na błędy merytoryczne przedłożonej inicjatywy. Projektodawcy, proponując nowelizację art. 6c ust. 2 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach nie dostrzegli, iż od 1 lutego 2015 roku obowiązuje art. 6c ust. 3, którego zmiana także jest niezbędna w przypadku próby przyjęcia proponowanego rozwiązania.

Za błąd należy także uznać termin wejścia w życie proponowanych rozwiązań, który całkowicie pomija rozwiązania funkcjonujące w poszczególnych gminach. W szczególności 14 dniowy okres vacatio legis skutkować może wątpliwościami co do dalszego obowiązywania uchwał podjętych dotychczas na podstawie art. 6c ust. 2 u.c.p.g. Jednocześnie propozycja tak krótkiego terminu pomija zakres umów za odbiór albo odbiór i zagospodarowanie odpadów komunalnych, które obejmować mogą także odbiór odpadów z terenów ROD.

Projektodawcy pominęli jednak przede wszystkim fakt, iż od 1 lutego 2015 roku rady gmin mogą samodzielnie decydować o wyłączeniu rodzinnych ogródków działkowych z gminnych systemów gospodarki odpadami komunalnymi. Rada gminy może bowiem postanowić o odbieraniu odpadów komunalnych od wszystkich lub niektórych właścicieli nieruchomości, na których nie zamieszkują mieszkańcy, a powstają odpady komunalne. Tym samym to od lokalnego prawodawcy zależy decyzja, czy RODy będą objęte gminnym systemem gospodarki odpadami komunalnymi, czy też nie.

Autorzy projektu pomijają także fakt, iż uchwały rady gminy w sprawie stawek opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi podlegają kontroli pod względem ich legalności sprawowanej przez sądy administracyjne. Tym samym jeżeli w poszczególnych gminach opłaty te zostały ustalone niezgodnie z obowiązującymi przepisami podmioty zarządzające ROD posiadają możliwość zaskarżenia ich do sądu administracyjnego lub wystąpienia do odpowiednich organów państwowych (np. prokuratora) z prośbą o zainicjowanie takiego postępowania.

Jakiejkolwiek ocenie prawnej nie sposób natomiast poddać argumentów podniesionych w uzasadnieniu projektu nowelizacji, które nie mają zbyt wiele wspólnego z rzeczywistymi zasadami funkcjonowania gminnych systemów gospodarki odpadami komunalnymi.

Przedłożony projekt ustawy nowelizującej, skazany z góry na niepowodzenie, wskazuje jednak, iż zapał „reformatorski” w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi nie minął. Także po wyborach należy liczyć się z kolejnymi pomysłami zmian w ustawie o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Miejmy nadzieję, iż zamiast tego nowy parlament, we współpracy z Ministerstwem Środowiska, podejmie się wyzwania przygotowania i uchwalenia zupełnie nowej ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach kompleksowo i spójnie regulującej ten niezwykle istotny fragment gospodarki komunalnej.