Projekt nowelizacji ustawy o odpadach przyjęty. Przyczyni się do walki z szarą strefą

Rada Ministrów przyjęła 9 listopada 2017 r. projekt ustawy o zmianie ustawy o odpadach, przedłożony przez ministra środowiska i został skierowany do Biura Legislacyjnego Kancelarii Sejmu.

Projekt noweli ma przede wszystkim dostosować  polskie prawo do unijnej dyrektywy w sprawie odpadów. Konieczne jest zatem niezwłoczne wprowadzenie odpowiednich zmian w ustawie z 14 grudnia 2012 r. o odpadach transponującej dyrektywę 2015/1127 w sprawie odpadów – która zawiera załącznik nr 3 zgodny z załącznikiem III w poprzednio obowiązującym brzmieniu.

Jak podaje Kancelaria  Prezesa Rady Ministrów: “Projekt ustawy nadaje nowe brzmienie załącznikowi nr 1 do ustawy z 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz.U. z 2013 r., poz. 21, z późn. zm.), transponując dyrektywę 2015/1127 . Konsekwencją wejścia w życie wprost obowiązującego rozporządzenia (UE) nr 1357/2014 jest uchylenie załącznika nr 3 do ustawy oraz zmiany dotyczące definicji odpadów niebezpiecznych oraz zmiany klasyfikacji odpadów niebezpiecznych na inne niż niebezpieczne. Zmiany te powinny zostać wprowadzone niezwłocznie, ponieważ załącznik nr 3 do ustawy o odpadach jest niezgodny z wprost obowiązującym rozporządzeniem.”

Poza tym zmiany w noweli  ustawy o odpadach mają przyczynić się do przeciwdziałania niekorzystnym zjawiskom w gospodarce odpadami, jakimi są coraz większe problemy z prawidłowym gospodarowaniem odpadami, oraz wspomagać walkę z szarą strefą.

BDO z ewidencją odpadów

W projekcie nowelizacji ustawy przewidziano również zmianę przepisów dotyczących bazy danych o produktach i opakowaniach oraz o gospodarce odpadami (BDO).

Zaproponowano, aby BDO – oprócz rejestru posiadaczy odpadów i gromadzenia danych o odpadach, pochodzących m.in. ze sprawozdań marszałków województw i decyzji dotyczących gospodarki odpadami – posiadała również moduł ewidencji odpadów. Nowy moduł będzie dodatkowym narzędziem dla Inspekcji Ochrony Środowiska w walce z „szarą strefą” w gospodarce odpadami. W praktyce chodzi o ściślejszą kontrolę przekazywania odpadów, a w szczególności odpadów komunalnych odbieranych od właścicieli nieruchomości.

Ponadto, nowe przepisy wymagają posiadania przez kierowcę – w trakcie wykonywania transportu odpadów – potwierdzenia utworzenia karty przekazania odpadów, wygenerowanego z BDO. Projekt przewiduje, że nie będzie możliwe tworzenie zbiorczej karty przekazania odpadów. Obecnie przepisy zezwalają na sporządzanie zbiorczej karty przekazania odpadów, obejmującej odpady danego rodzaju przekazywane w ciągu miesiąca. Nie jest też wymagane, aby zbiorcza karta przekazania odpadów była okazywana przez kierowcę uprawnionym służbom w trakcie ich transportu. Prowadzi to do licznych patologii, ponieważ niektóre firmy odbierające odpady (w tym m.in. odbierające odpady komunalne od właścicieli nieruchomości) potwierdzają fikcyjne przetwarzanie odpadów, a w efekcie odpady są porzucane w lasach i na wyrobiskach.

Wprowadzono także możliwość elektronicznego obiegu dokumentów dotyczących ewidencji odpadów za pośrednictwem BDO. Umożliwi to uzyskanie aktualnej informacji na temat ilości zbieranych i transportowanych odpadów oraz miejsca ich przekazania lub przetwarzania. Bieżący dostęp do informacji dotyczących transportu odpadów za pomocą BDO pozwoli także na nadzór nad przemieszczaniem się odpadów oraz reagowanie w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości. Narzędzie to usprawni pracę zarówno organów Inspekcji Ochrony Środowiska, gmin, organów ochrony środowiska, jak i organów ścigania, Inspekcji Transportu Drogowego oraz innych służb.

Zgodnie z projektem, usprawnione będzie pozyskiwanie szczegółowych danych dotyczących gospodarki odpadami w firmach oraz zapewnione zostaną wiarygodne informacje potrzebne do obliczania poziomów odzysku i recyklingu oraz do sprawozdań związanych z gospodarką odpadami składanych do Komisji Europejskiej.

Większe wpływy z opłat rejestrowej i rocznej do budżetu państwa

Wg projektu zmiany ustawy nastąpi korekta podziału środków zawarta w projekcie ustawy zmienia dotychczasowy podział (50%/50%) na  64,35% dla budżetu państwa – a 35,65% dla samorządu terytorialnego. Wynika to ze zmiany art. 58 ustawy o odpadach (art. 1 pkt 8 projektowanej ustawy). Konieczność wprowadzenia tej zmiany, jak czytamy w projekcie,  wynika ze zwiększenia w procedowanym projekcie wydatków budżetu państwa o ok. 1 mln zł oraz zmniejszenia wydatków samorządu o tę samą kwotę, a także ze zmniejszenia nakładu pracy potrzebnego do realizacji przez samorządy przy prowadzeniu BDO.

Nowe prawo ma obowiązywać po 14 dniach od daty publikacji w Dzienniku Ustaw,
z wyjątkiem niektórych przepisów, które wejdą w życie w innych terminach.