Greenpeace: Pożary odpadów skaziły środowisko groźnymi substancjami

Wadliwe przepisy, niewłaściwa kontrola oraz niewystarczająca liczba instalacji do utylizacji odpadów prowadzą do patologii i powstania szarej strefy. Pożar składowiska to ogromne zagrożenie dla ludzi i środowiska, ale jednocześnie sprawne pozbycie się problemu dla właściciela – ocenia Greenpeace Polska.

– Skala pożarów i wyniki naszych analiz są zatrważające. Płonące odpady stanowią zagrożenie dla zdrowia ludzi. Należy jak najszybciej podjąć kroki, by winni ponieśli odpowiedzialność, dlatego zgłosimy sprawy do RDOŚ – wyjaśnia Magdalena Figura z Greenpeace Polska.

– Minister środowiska powinien też wzmocnić instytucje odpowiedzialne za kontrolę takich miejsc jak magazyny odpadów, by miały one realne narzędzia ochrony środowiska naturalnego i zdrowia ludzi. Również strona społeczna powinna uzyskać dodatkowe uprawnienia w postępowaniach dotyczących przestępstw przeciwko środowisku – dodaje Figura.

Co uwalnia się do środowiska podczas pożarów odpadów?

– Do środowiska zostały uwolnione niebezpieczne dla zdrowia substancje, w tym metale ciężkie, które mogą uszkadzać układ nerwowy, krwionośny i oddechowy. W próbkach wykryto również duże stężenia wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych, których toksyczność jest niezmiernie wysoka – mówi prof. dr hab. inż. Adam Grochowalski z Instytutu Chemii i Technologii Nieorganicznej Politechniki Krakowskiej.

Najwyższa Izba Kontroli już w marcu ubiegłego roku ostrzegała, że obowiązujące przepisy mogą doprowadzić do aktywizacji szarej strefy, a nawet do podpaleń odpadów. Niestety, zgodnie z przewidywaniami NIK, od początku roku doszło do ponad 80 pożarów w miejscach magazynowania odpadów (potocznie nazywanych składowiskami lub wysypiskami). Często płonęły tworzywa sztuczne, opony i elektrośmieci.

Wzmocnić inspekcje

Greenpeace zwraca uwagę na to, że jednym z kluczowych elementów naprawy systemu jest wzmocnienie i zwiększenie finansowania inspekcji ochrony środowiska. W czerwcu organizacje pozarządowe, w tym Greenpeace i Towarzystwo na rzecz Ziemi, złożyły do Ministerstwa Środowiska uwagi do nowelizacji ustawy o odpadach.

– Potrzebujemy gruntownej reformy gospodarki odpadami w Polsce. Obecnie Ministerstwo Środowiska skupia się na najpilniejszej sprawie ugaszenia pożarów. Jednak ważne jest też rozwiązanie źródła problemu, a nie tylko skutków. Problemem jest rosnąca góra odpadów, z którymi nie ma co zrobić. Należy redukować odpady u źródła i usprawnić system selektywnej zbiórki, tak aby były one w jak największym stopniu poddawane recyklingowi, a nie składowane czy palone. Ta reforma jest też konieczna, żeby Polska mogła osiągnąć poziom recyklingu, do którego zobowiązaliśmy się w Unii Europejskiej – powiedział Paweł Głuszyński z Towarzystwa na rzecz Ziemi.