Międzynarodowy obrót odpadami w Polsce
Nowa ustawa o międzynarodowym przemieszczaniu odpadów, która zgodnie z zapisami ma wejść w życie 12 lipca 2007 r. implementuje nowe Rozporządzenie nr 1013/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z 14 czerwca 2006 r. w sprawie przemieszczania odpadów.
Zmieniona ustawa ma na celu usprawnić funkcjonujący w Polsce międzynarodowy obrót odpadami. W szczególności ulepszenie to ma dotyczyć firm zajmujących się obrotem odpadami z zielonej listy, które de facto powinny być w sposób najmniej dotkliwy objęte regulacjami ww. ustawy.
Trochę historii…
Przed przystąpieniem do Unii Europejskiej w Polsce obowiązywało prawo, które dopuszczało swobodny przepływ złomów na teren naszego kraju. Sytuacja diametralnie uległa zmianie po podpisaniu Traktatu Akcesyjnego i wynegocjowaniu przez stronę polską okresów przejściowych aż do 2012 r. dla przesyłek złomów do Polski, tj. odpadów z zielonej listy.
Zapisy Traktatu spowodowały, że niezależnie od tego, czy przedmiotem międzynarodowego obrotu jest odpad obojętny, czy szczególnie negatywnie wpływający na środowisko, to traktuje się go jednakowo – jako odpad niebezpieczny.
Przedsiębiorcy, którzy planują zakup „surowca”, jakim jest np. złom spoza granic Polski, zmuszeni są do przejścia przez skomplikowany proces notyfikacji, czyli uzyskania stosownych zezwoleń na przywóz odpadów z zagranicy oraz powiadomienia o planowanej przesyłce zainteresowane właściwe władze (kraju wysyłki, odbiorcy i ewentualnie tranzytu).
Wiąże się to z dużym nakładem pracy i długim okresem oczekiwania na uzyskanie niniejszego zezwolenia. Niekiedy czas ten przedłuża się do trzech miesięcy i odbija się niekorzystnie na przedsiębiorcy, gdyż rynek złomu w Polsce charakteryzuje się dużą niestabilnością. W branży zdarza się, że wahania cenowe złomu są znaczne, a oczekiwanie przez kilka miesięcy na dostawę w przypadku kontraktowania jest okresem nierealnym i odbiega od rzeczywistości obowiązującej na rynku złomu.
Z tego powodu kontrahenci zagraniczni wolą podejmować współpracę tam, gdzie procedury transgranicznego przemieszczania odpadów z zielnej listy są prostsze i tym samym rezygnują z pokonywania trudności formalnych (związanych z koniecznością uzyskania pozwoleń, pełną procedurą śledzenia przesyłki, a także ponoszenia dodatkowych kosztów).
Obecnie…
Po trwających ponad dwa lata próbach wprowadzenia zmian w obowiązującym prawie Ministerstwo Środowiska i Główny Inspektorat Ochrony Środowiska postarało się sprostać wymaganiom polskich przedsiębiorców. Resort skorzystał z okazji zmiany ustawy o międzynarodowym obrocie odpadami pod kątem nowego rozporządzenia (WE) nr 1013/2006 i wprowadził kilka zmian ułatwiających przedsiębiorcom przejście procedury transgranicznego przemieszczania odpadów, a tym samym łatwiejszego kontraktowania z partnerami zagranicznymi.
Dzięki wielokrotnemu monitowaniu do odpowiednich władz został wprowadzony zapis w art. 2 ust. 2 i 3 w projekcie ustawy, uściślający procesy odzysku R14 i R15, na postawie których przedsiębiorcy mogą uzyskać pozwolenie na przywóz odpadów do Polski.
Dodatkowym ułatwieniem jest wprowadzenie zapisu art. 6. ust. 1., który mówi, iż przy transakcji zakupu odpadów z zagranicy może brać udział kilku odbiorców i kilku przewoźników odpadów. Wprowadzono również w rozdziale czwartym projektu ustawy nowe pojęcie zezwolenia wstępnego dla instalacji odzysku, które będzie wydawane na okres nie dłuższy niż 10 lat. Uzyskanie takiego pozwolenia przez prowadzącego instalację spowoduje skrócenie czasu oczekiwania na zezwolenie na wysyłkę odpadów przez zgłaszającego. Wstępne zezwolenie będzie potwierdzeniem, iż instalacja do odzysku spełnia wymagania środowiskowe niezbędne przy prowadzeniu tego typu działalności.
Zgodnie z art. 17 ust. 2 projektu omawianej ustawy zezwolenie na przywóz odpadów z zagranicy do instalacji posiadającej zezwolenie wstępne może być wydane na wniosek zgłaszającego na czas określony, jednak nie dłuższy niż na trzy lata.
Znacząca zmiana dotyczy również kar pieniężnych, jakie Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska nakłada na odbiorcę lub wysyłającego odpady, który dokona przemieszczenia, naruszając obowiązujące prawo.
Na przyszłość…
Zmiany w obowiązującym prawie mają na celu wyjście naprzeciw przedsiębiorcom prowadzącym międzynarodowy obrót odpadami, a tym samym zwiększenie napływu surowca do Polski. Jest to dość istotne z punktu widzenia polskiej gospodarki złomowej, szczególnie z uwagi na fakt, że przedsiębiorcy są mocno zaniepokojeni deficytem złomu na krajowym rynku.
Tendencje zwyżkowe w sektorze produkcji stali są nie tylko widoczne na rynkach Dalekiego Wschodu, ale również występują w kraju. Powodem tego są liczne inwestycje w sektorach stalowych, które niosą za sobą większe zapotrzebowanie na surowiec do produkcji stali. Z różnych źródeł wynika, że w Polsce jest coraz mniej złomu, a deficyt tego surowca pogłębia się, co może spowodować, że huty polskie nie będą w stanie realizować produkcji na warunkach konkurencyjnych z innymi krajami UE.
Aby swobodnie móc przemieszczać odpady do Polski pozostaje nam jedynie czekać do 2012 r., gdyż obecnie rząd Polski odstąpił od podejmowania tematu zmiany zapisów w Traktacie Akcesyjnym w celu polepszenia sytuacji polskiej gospodarki złomem i stalą. Należy mieć jednak nadzieję, że nowe przepisy przyczynią się do sprawnego dokonywania transakcji międzynarodowych i spowodują, iż polskie przedsiębiorstwa staną się bardziej konkurencyjne na rynku międzynarodowym.
Izba Przemysłowo-Handlowa Gospodarki Złomem, jako organizacja reprezentująca polską branżę złomową, nie ustaje w swoich działaniach i wciąż monituje do przedstawicieli polskiego parlamentu o obiektywne spojrzenie na pogłębiający się deficyt surowca niezbędnego do produkcji stali w naszym kraju.
Kinga Zgierska
Izba Przemysłowo-Handlowa
Gospodarki Złomem, Warszawa
Zmieniona ustawa ma na celu usprawnić funkcjonujący w Polsce międzynarodowy obrót odpadami. W szczególności ulepszenie to ma dotyczyć firm zajmujących się obrotem odpadami z zielonej listy, które de facto powinny być w sposób najmniej dotkliwy objęte regulacjami ww. ustawy.
Trochę historii…
Przed przystąpieniem do Unii Europejskiej w Polsce obowiązywało prawo, które dopuszczało swobodny przepływ złomów na teren naszego kraju. Sytuacja diametralnie uległa zmianie po podpisaniu Traktatu Akcesyjnego i wynegocjowaniu przez stronę polską okresów przejściowych aż do 2012 r. dla przesyłek złomów do Polski, tj. odpadów z zielonej listy.
Zapisy Traktatu spowodowały, że niezależnie od tego, czy przedmiotem międzynarodowego obrotu jest odpad obojętny, czy szczególnie negatywnie wpływający na środowisko, to traktuje się go jednakowo – jako odpad niebezpieczny.
Przedsiębiorcy, którzy planują zakup „surowca”, jakim jest np. złom spoza granic Polski, zmuszeni są do przejścia przez skomplikowany proces notyfikacji, czyli uzyskania stosownych zezwoleń na przywóz odpadów z zagranicy oraz powiadomienia o planowanej przesyłce zainteresowane właściwe władze (kraju wysyłki, odbiorcy i ewentualnie tranzytu).
Wiąże się to z dużym nakładem pracy i długim okresem oczekiwania na uzyskanie niniejszego zezwolenia. Niekiedy czas ten przedłuża się do trzech miesięcy i odbija się niekorzystnie na przedsiębiorcy, gdyż rynek złomu w Polsce charakteryzuje się dużą niestabilnością. W branży zdarza się, że wahania cenowe złomu są znaczne, a oczekiwanie przez kilka miesięcy na dostawę w przypadku kontraktowania jest okresem nierealnym i odbiega od rzeczywistości obowiązującej na rynku złomu.
Z tego powodu kontrahenci zagraniczni wolą podejmować współpracę tam, gdzie procedury transgranicznego przemieszczania odpadów z zielnej listy są prostsze i tym samym rezygnują z pokonywania trudności formalnych (związanych z koniecznością uzyskania pozwoleń, pełną procedurą śledzenia przesyłki, a także ponoszenia dodatkowych kosztów).
Obecnie…
Po trwających ponad dwa lata próbach wprowadzenia zmian w obowiązującym prawie Ministerstwo Środowiska i Główny Inspektorat Ochrony Środowiska postarało się sprostać wymaganiom polskich przedsiębiorców. Resort skorzystał z okazji zmiany ustawy o międzynarodowym obrocie odpadami pod kątem nowego rozporządzenia (WE) nr 1013/2006 i wprowadził kilka zmian ułatwiających przedsiębiorcom przejście procedury transgranicznego przemieszczania odpadów, a tym samym łatwiejszego kontraktowania z partnerami zagranicznymi.
Dzięki wielokrotnemu monitowaniu do odpowiednich władz został wprowadzony zapis w art. 2 ust. 2 i 3 w projekcie ustawy, uściślający procesy odzysku R14 i R15, na postawie których przedsiębiorcy mogą uzyskać pozwolenie na przywóz odpadów do Polski.
Dodatkowym ułatwieniem jest wprowadzenie zapisu art. 6. ust. 1., który mówi, iż przy transakcji zakupu odpadów z zagranicy może brać udział kilku odbiorców i kilku przewoźników odpadów. Wprowadzono również w rozdziale czwartym projektu ustawy nowe pojęcie zezwolenia wstępnego dla instalacji odzysku, które będzie wydawane na okres nie dłuższy niż 10 lat. Uzyskanie takiego pozwolenia przez prowadzącego instalację spowoduje skrócenie czasu oczekiwania na zezwolenie na wysyłkę odpadów przez zgłaszającego. Wstępne zezwolenie będzie potwierdzeniem, iż instalacja do odzysku spełnia wymagania środowiskowe niezbędne przy prowadzeniu tego typu działalności.
Zgodnie z art. 17 ust. 2 projektu omawianej ustawy zezwolenie na przywóz odpadów z zagranicy do instalacji posiadającej zezwolenie wstępne może być wydane na wniosek zgłaszającego na czas określony, jednak nie dłuższy niż na trzy lata.
Znacząca zmiana dotyczy również kar pieniężnych, jakie Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska nakłada na odbiorcę lub wysyłającego odpady, który dokona przemieszczenia, naruszając obowiązujące prawo.
Na przyszłość…
Zmiany w obowiązującym prawie mają na celu wyjście naprzeciw przedsiębiorcom prowadzącym międzynarodowy obrót odpadami, a tym samym zwiększenie napływu surowca do Polski. Jest to dość istotne z punktu widzenia polskiej gospodarki złomowej, szczególnie z uwagi na fakt, że przedsiębiorcy są mocno zaniepokojeni deficytem złomu na krajowym rynku.
Tendencje zwyżkowe w sektorze produkcji stali są nie tylko widoczne na rynkach Dalekiego Wschodu, ale również występują w kraju. Powodem tego są liczne inwestycje w sektorach stalowych, które niosą za sobą większe zapotrzebowanie na surowiec do produkcji stali. Z różnych źródeł wynika, że w Polsce jest coraz mniej złomu, a deficyt tego surowca pogłębia się, co może spowodować, że huty polskie nie będą w stanie realizować produkcji na warunkach konkurencyjnych z innymi krajami UE.
Aby swobodnie móc przemieszczać odpady do Polski pozostaje nam jedynie czekać do 2012 r., gdyż obecnie rząd Polski odstąpił od podejmowania tematu zmiany zapisów w Traktacie Akcesyjnym w celu polepszenia sytuacji polskiej gospodarki złomem i stalą. Należy mieć jednak nadzieję, że nowe przepisy przyczynią się do sprawnego dokonywania transakcji międzynarodowych i spowodują, iż polskie przedsiębiorstwa staną się bardziej konkurencyjne na rynku międzynarodowym.
Izba Przemysłowo-Handlowa Gospodarki Złomem, jako organizacja reprezentująca polską branżę złomową, nie ustaje w swoich działaniach i wciąż monituje do przedstawicieli polskiego parlamentu o obiektywne spojrzenie na pogłębiający się deficyt surowca niezbędnego do produkcji stali w naszym kraju.
Kinga Zgierska
Izba Przemysłowo-Handlowa
Gospodarki Złomem, Warszawa
