Przez 20 lat zespołowi redakcyjnemu z sukcesem udaje się łączyć przekaz rzetelnych informacji z dziedziny ochrony środowiska i gospodarki komunalnej – branż różniących się między sobą, ale jakże nierozłącznych w rozwoju społeczności lokalnych w warunkach ciągłych zmian administracji publicznej. Obecny, 234. numer „Przeglądu Komunalnego” ukazuje się 20 lat po opublikowaniu pierwszego wydania w marcu 1991 r.
Od tego czasu na łamach czasopisma opublikowano wiele tekstów, a „Przegląd Komunalny” przeszedł ewolucję ilościową i jakościową.
Z chwilą założenia „Przeglądu”, w okresie zachodzących przemian gospodarczych i rozwoju w naszym kraju gospodarki rynkowej, widoczna była potrzeba rozwoju nowoczesnej gospodarki komunalnej. Odpowiednia infrastruktura komunalna i wysoki standard usług w tym obszarze mają bowiem istotny wpływ na jakość życia ludzi, ściśle związaną z konkurencyjnością regionu i jego potencjałem rozwojowym. Usługi komunalne nie tylko zaspokajają podstawowe potrzeby ludności w zakresie zaopatrzenia w wodę, ciepło i energię, ale także wpływają na atrakcyjność miast, w których mieszkamy.
Przed przełomowym rokiem 1989 Wojciech Dutka znał już możliwości polskiej gospodarki komunalnej. Kierując Ośrodkiem Badawczo-Rozwojowym Aparatury i Urządzeń Komunalnych „PoWoGaz” w Poznaniu, działającym przy Fabryce Aparatury i Urządzeń Komunalnych Przedsiębiorstwa Wielozakładowego „PoWoGaz”, miał też doświadczenie w pracach Zrzeszenia Przedsiębiorstw Przemysłu Komunalnego i – pragmatycznie myśląc o przyszłości branży w nowej gospodarczej rzeczywistości – miał podstawy do stworzenia pisma na potrzeby nie tylko kilkunastu należących do Zrzeszenia firm, które wypełniały wtedy rynek usług komunalnych.
Równoległy rozwój
„Przegląd” powstał z potrzeby wymiany informacji o zmianach prawnych, o nowościach na rynku, w tym także danych o nowych śmieciarkach, kontenerach i innych urządzeniach technicznych, które produkowały wówczas wiodące na rynku polskie firmy (PRESKO, WUKO, BRZESKO). Z satysfakcją możemy więc dziś powiedzieć, że „Przegląd” to branża. Czasopismo wzrastało równolegle z rozwojem gospodarki komunalnej, brało bezpośredni udział w jej przekształcaniu i doskonaleniu, udostępniając swoje łamy dla dyskusji branżowych, polemik, sprawozdań z działalności zakładów komunalnych czy prezentacji nowatorskich rozwiązań organizacyjnych, technicznych i planistycznych. Niejednokrotnie pierwsi publikowaliśmy informacje o nowych, zmieniających się przepisach prawa i wchodzących w życie ustawach (w tym teksty nowych aktów prawnych). Kiedy jeszcze Internet nie był powszechny, takie przedruki nowości prawnych były niezwykle pomocne.
„Przegląd” popularyzował też rozwój branży poprzez organizację odbywających się do dzisiaj konkursów redakcyjnych. Po wprowadzeniu nowych uwarunkowań prawnych i konieczności segregacji odpadów jako pierwsi w 1999 r. postanowiliśmy udowodnić, że selektywna zbiórka odpadów komunalnych w gminach ma sens. Zainaugurowaliśmy więc konkurs o Szklaną Statuetkę, który później, z roku na rok, obrastał kolejnymi kategoriami, w ramach których zbierane były inne grupy odpadów. Ukoronowaniem działań redakcji, niosących misję edukacyjną, będącą swoistego rodzaju pracą u podstaw, jest konkurs o Nagrodę Pracy Organicznej w Ochronie Środowiska im. Wojciecha Dutki.
W okresie wydawania „Przeglądu” szczególnie istotną transformację przeszła organizacja sektora gospodarki odpadami. Po okresie prymitywnych rozwiązań organizacyjnych i technologicznych rozpoczęto wprowadzać nowe uregulowania prawne, urządzenia techniczne i obiekty. I chociaż potrzeby nadal są ogromne, to jednak postęp jest zauważalny. Zagadnieniom tym poświęcaliśmy wiele uwagi, współuczestnicząc niejako we wdrażaniu różnych rozwiązań na terenie całego kraju.
„Przegląd” stał się pismem opiniotwórczym, zwracającym uwagę na wiele wartości o charakterze ogólnym. Wymienić tutaj można kształtowanie nowego podejścia do życia i rozwijanie humanizmu ekologicznego, kształtowanie postaw współodpowiedzialności za stan środowiska, dostrzeganie piękna przyrody, umiejętnego korzystania z jej walorów przy uwzględnieniu potrzeb upowszechniania kultury w tym zakresie, przestrzeganie dyscypliny społecznej w odniesieniu do obowiązującego prawa, a także aktywne i twórcze uczestnictwo w pracach na rzecz tworzenia nowych strategii społecznych i gospodarczych, zintegrowanych ściśle z ochroną środowiska i zasobów przyrody.
Zbyt ciasne ramy
Jego ramy okazały się jednak zbyt ciasne, tematyka i czytelnicy oczekiwali rozwinięcia. Niezbędne stało się wyodrębnienie z „Przeglądu” nowych tytułów: „Leksykonu Techniki Komunalnej”, „Recyklingu” i „Czystej Energii” (2001 r.), „Wodociągów-Kanalizacji” (2003 r.), „Zieleni Miejskiej” (2006 r.) i „Ecomanagera” (2009 r.). I tak powstały Wydawnictwa Komunalne. Wszechobecny Internet wymusił na wydawcy przełożenie treści na ekrany monitorów – dlatego w 2002 r. powstało Internetowe Archiwum Wydawnictw Komunalnych, a trzy lata później portal internetowy komunalny.pl, który codziennie przekazuje najświeższe nowinki branżowe.
Redakcje Wydawnictw Komunalnych organizują corocznie kilkanaście konferencji, debat i seminariów, w tym spotkań przy branżowych targach na terenie całego kraju. Do naszych pomysłów należą przedsięwzięcia takie jak Fora Czystej Energii i Recyklingu, seminarium „Bioenergia w rolnictwie”, śniadania branżowe czy debaty komunalne. Na nieprzerwany rozwój „Przeglądu” wskazują także daty ukazania się numerów jubileuszowych: setnego (styczeń 2000 r.), sto pięćdziesiątego (marzec 2004 r.) i dwusetnego (kwiecień 2008 r.).
Nie zakładaliśmy początkowo, że „Przegląd” znajdzie także czytelników wśród studentów szkół wyższych, tak jak to jest obecnie. Powstała nowa jakość, rozwijana tym razem przez samych Czytelników. Wskazywanie na „Przegląd” jako materiał studyjny podczas seminariów studenckich wskazuje na przydatność zamieszczanych tekstów. To wśród obecnych studentów znajduje się zapewne część nowych autorów, upatrujących w niedalekiej już przyszłości w publikacjach na łamach „Przeglądu” zwiększenie swoich życiowych szans zawodowych.
Magdalena Dutka, Krzysztof Kasprzak
Trwały ślad w pamięci
Na pewno byłby dziś dumny, że jego pomysł z 1991 r. przerodził się w pełną sukcesów działalność wydawniczą, skupioną wokół tematów związanych z gospodarką komunalną i ochroną środowiska. Nie znaczy to jednak, iż spocząłby na laurach. Jak zwykle byłby wymagający wobec siebie i współpracowników, a swoimi pomysłami i chęcią stawiania czoła nowym wyzwaniom na pewno porywałby za sobą redakcję. Pamiętając o tym, staramy się dziś realizować – choć bez Niego – nasze zadania najlepiej, jak potrafimy: wypełniając naszą misję niesienia wiedzy i spełniania służebnej roli wobec Czytelników.
Mowa o Wojciechu Dutce (1946-2005) – założycielu i pierwszym redaktorze naczelnym miesięcznika „Przegląd Komunalny”. To On w 1991 r. podjął wyzwanie stworzenia periodyku dla branży traktowanej dotychczas po macoszemu. Z jego inicjatywy zrodził się magazyn, który – nadążając za coraz to nowymi trendami i potrzebami – pączkował kolejnymi tytułami wydawnictw branżowych.
Mimo licznych obowiązków związanych z prowadzeniem czasopisma, a następnie Wydawnictwa, obejmującego także miesięczniki „Recykling”, „Czysta Energia”, „Wodociągi-Kanalizacja” i „Zieleń Miejska” oraz „Leksykon Techniki Komunalnej”, a także zarządzaniem firmą Abrys koncentrującą swą aktywność również na organizowaniu szkoleń i konferencji oraz na działalności projektowej, znajdował czas i siły do pracy na wielu innych polach.
To właśnie dzięki tej niespożytej wręcz energii udało Mu się osiągnąć tak wiele. Zostawił po sobie trwały ślad w pamięci wielu osób także dzięki aktywności na rzecz rozwoju społeczności lokalnej. Jego działania zostały zauważone, przez co wielokrotnie honorowany był licznymi odznaczeniami, w tym Złotym i Srebrnym Krzyżem Zasługi.
Dziś, po z górą pięciu latach od tragicznej śmierci – mimo iż nie ma Go już pośród nas – jest obecny w pamięci tych, którzy Go znali, a poprzez kontynuację podjętych przez Niego wyzwań daje się poznawać kolejnym pokoleniom pracowników gospodarki komunalnej i ochrony środowiska.
(red.)
Już 20 lat dla Was!
Jubileusz 20-lecia „Przeglądu Komunalnego” to przede wszystkim zasługa osób, które chciały współpracować z redakcją. W tym gronie należy wymienić Autorów i Członków Rady Programowej, którzy poprzez swoją pracę decydowali o poziomie merytorycznym miesięcznika. Nie mniej ważną, a może nawet ważniejszą grupą są jednak Czytelnicy. Przecież to – oni decydując się na lekturę artykułów – potwierdzali sens i wartość pracy autorów, Rady Programowej i, oczywiście, redakcji.
Za te 20 lat bardzo Wam dziękujemy!
(red.)