Ekoedukacja w TVP

Zatroskani i zaniepokojeni katastrofalnym wykonaniem założeń Krajowego Planu Gospodarki Odpadami oraz narastającym zagrożeniem nałożenia unijnych sankcji finansowych na Polskę z tytułu niewypełniania zobowiązań akcesyjnych w zakresie standardów gospodarki odpadami komunalnymi –

wnosimy o przeprowadzenie w telewizji publicznej (TVP) narodowej kampanii ekoedukacyjnej na rzecz upowszechnienia wśród społeczeństwa potrzeby i nawyku selektywnego gromadzenia odpadów. 

Rząd Rzeczypospolitej Polskiej negocjując warunki przystąpienia naszego kraju do Wspólnoty Europejskiej podjął zobowiązania do przystosowania wielu dziedzin ochrony środowiska do obowiązujących tam standardów. Gospodarka odpadami komunalnymi jest powierzona ustawowo trosce samorządów które powinny w imieniu Państwa sprostać tym zobowiązaniom. Działania organizacyjne w tej dziedzinie muszą spotkać się z pozytywnym odzewem i ze współpracą mieszkańców gmin, którzy są głównymi wytwórcami odpadów komunalnych i jednym z najważniejszych ogniw łańcucha postępowania z opadami. Jeśli każdy z osobna nie podejmie wysiłku dla selektywnego gromadzenia odpadów już w swoich mieszkaniach, to działania samorządów i komunalników, chociaż często kosztowne i intensywne, mogą okazać się daremne i bezowocne.

Kształtowanie nowych postaw i nawyków życia codziennego nie jest sprawą prostą i łatwą. Trzeba niemal codziennie pozytywnie oddziaływać na świadomość osób, u których chcemy zmienić dotychczasowy z reguły beztroski sposób postępowania z odpadami: byle całą „masę” wynieść za drzwi naszych domów, a służby komunalne niech wywiozą „to” gdzieś i zrzucą poza zasięg naszego wzroku i powonienia.

Najlepszą, najważniejszą i najskuteczniejszą katedrą do kształtowania wzorców postępowania jest telewizja – medium niemal codziennie obecne w naszych mieszkaniach, mające niezaprzeczalnie duży wpływ na naszą świadomość.

Konieczne jest więc w tym względzie działanie administracji centralnej, która jest gestorem telewizji publicznej TVP – dla uruchomienia tej instytucji dla realizacji „narodowej kampanii ekoedukacyjnej” – zadania o wadze polskiej racji stanu.

Kampanie ekoedukacyjne dla lokalnych społeczności przeprowadzane dostępnymi dla samorządowej administracji środkami technicznymi są kosztowne i mało skuteczne. Mimo wydania na ten cel niemałych środków publicznych – od wielu lat stopień odzyskania odpadów komunalnych przed składowiskami waha się na poziomie 3 procent wagowych całego strumienia powstających odpadów. Jest to zawstydzający wynik w porównaniu do innych krajów i grożący tym, że za niewypełnienie zobowiązań w zakresie stopnia odzysku odpadów opakowaniowych i odzysku odpadów organicznych – na Polskę zostaną nałożone unijne sankcje finansowe dotkliwe dla budżetu i prestiżu Państwa.

Stan ten może zmienić profesjonalnie przeprowadzona i bezprecedensowa w skali, telewizyjna kampania ekoedukacyjna na rzecz podniesienia świadomości ekologicznej i upowszechnienia zasad selektywnego gromadzenia odpadów. Zasady jej przeprowadzenia powinny być przedmiotem trójstronnych rozmów pomiędzy Ministerstwem Środowiska, Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska oraz Zarządem TVP.

Kampania ta nie wymaga nadmiernego obciążenia funduszy ekologicznych, bo oprócz kosztów wyprodukowania ekoedukacyjnych spotów, ich emisja w dobrym czasie oglądalności powinna być darmowa w ramach świadczenia misji publicznej TVP – zgodnie z art. 78 ustawy Prawo Ochrony Środowiska – „środki masowego przekazu są obowiązane kształtować pozytywny stosunek społeczeństwa do ochrony środowiska oraz popularyzować zasady tej ochrony w publikacjach i audycjach”.

Dlatego mając na uwadze doświadczenia z realizacji czteroletniego Krajowego Planu Gospodarki Odpadami, mając na uwadze uwarunkowania prawne i zagrożenia finansowe związane z brakiem postępu w realizacji zobowiązań akcesyjnych – jako przedstawiciele środowisk zaniepokojonych stanem spraw gospodarki odpadami komunalnymi i jako obywatele „opodatkowani” na telewizję – wnosimy jak na wstępie.

Zdzisław Smolak