Kody pamięci: o nekropoliach i języku form
Człowiek jest jedyną spośród znanych nam istot, która wykazuje zainteresowanie miejscem swego ostatniego spoczynku. Nawet tam, gdzie ciała zmarłych są oddawane płomieniom lub wystawiane na pożarcie dzikim zwierzętom, jest to traktowane jako wejście w inną rzeczywistość, do której trafia jakaś część nas − wyzwolona i nieśmiertelna…
Na straży tej wiary stały nekropolie, niczym wydzielone równoległe światy. Strzegąc spokoju zmarłych, wypracowały specyficzny język form, czytelnych w danym miejscu i kulturze − kod przestrzenny, który trwa i nadal się rozwija. Pomimo tradycji grzebania zmarłych, sięgających zarania ludzkiej cywilizacji, cmentarz europejski w swej obecnej postaci jest stosunkowo młodym obiektem krajobrazowym. Ukształtował się pod wpływem religii monoteistycznych, głównie chrześcijaństwa, i od wczesnego średniowiecza do końca XVIII w. pojawiał się niemal wyłącznie jako obszar ziemi uświęconej obecnością świątyni, kaplicy lub tylko znaku wiary. Miał więc charakter wyznaniowy, i to restrykcyjny, gdyż odmawiano tu pochówku zmarłym, którzy nie spełniali określonych kryteriów.
Miejsca święte
Były to z reguły niezbyt rozległe tereny, gdzie nagrobki stawiano w niewymuszonym porządku, bez wprowadzania specjalnych rozwiązań przestrzennych. Niemniej powtarzał się pewien schemat poś...
