Ponad milion zagrożonych gatunków i śmierć dla ludzkiej przyjemności

„Partnerstwa na rzecz ochrony dzikiej przyrody” to tegoroczne hasło przewodnie obchodów tego święta.

Konwencja o handlu dzikimi zwierzętami

W powyższym kontekście dodać należy, że data 3 marca nie jest przypadkowa. Tego właśnie dnia, w 1973 roku, przyjęto Konwencję o międzynarodowym handlu dzikimi zwierzętami i roślinami gatunków zagrożonych wyginięciem (Konwencja Waszyngtońska, CITES), którą Polska ratyfikowała 12 grudnia 1989 r.

Ochrona bogactwa fauny

Natomiast Światowy Dzień Dzikiej Przyrody ustanowiony jest przez Zgromadzenie Ogólne ONZ po to by uczcić bogactwo dzikiej fauny i flory, a także po to by zwrócić uwagę na do tej pory nierozwiązany problem, jakim jest przemyt, którego dopuszczają się zarówno kłusownicy, jak i mniej bądź bardziej nieświadomi turyści.

Śmierć dla ludzkiej przyjemności

Sytuacja wymaga uwagi i skuteczniejszych działań, bo na granicach krajów świata Służby Celne nadal konfiskują okazy chronione w ramach CITES, czyli zwierzęta, rośliny, trofea myśliwskie, a także produkty, takie jak torby, buty, paski, naszyjniki, wyroby z nielegalnie pozyskanej kości słoniowej i inne przedmioty zawierające części roślin i zwierząt zagrożonych wyginięciem.

Wyciąg z konika morskiego jako lek na schorzenia dróg moczowych, fragmenty szkieletów koralowców rafotwórczych czy wyprawiona skóra z niedźwiedzia brunatnego jako dekoracje – to tylko niektóre z okazów CITES zarekwirowanych przez Służbę Celną i Celno-Skarbową w Polsce w 2021 roku .

Zagrożenie także dla ludzi

ONZ przypomina też o tym, że wszyscy zależymy od ekosystemów i zasobów różnorodności biologicznej, które zapewniają życie na Ziemi i wspierają nasz dobrobyt poprzez dostarczanie wielu świadczeń przyrodniczych, takich jak żywność, materiał budowlany oraz surowce umożliwiających produkcję leków, ubrań czy paliw.

Koszmar globalnej konsumpcji  

Dla milionów ludzi na świecie przyroda jest podstawowym źródłem utrzymania. Tymczasem wyniki globalnych analiz wskazują, że nasza nadmierna konsumpcja i związane z nią postępujące zmiany w użytkowaniu gruntów, mórz i oceanów, niekontrolowana eksploatacja zasobów naturalnych, działania prowadzące do zanieczyszczenia gleb, wód i powietrza czy też inwazji gatunków obcych bezpośrednio doprowadziły do dramatycznego spadku różnorodności biologicznej prawie we wszystkich typach ekosystemów lądowych i wodnych.

Milion zagrożonych gatunków

Naukowcy przestrzegają również, że już ponad milion gatunków na świecie zagrożonych jest wyginięciem, a w konsekwencji, w niebezpieczeństwie są struktura i funkcje wszystkich ekosystemów, zarówno lądowych, jak i morskich.

Tak duża utrata gatunków roślin i zwierząt do niedawna zamieszkujących naszą planetę i ich siedlisk stanowi poważne zagrożenie dla wszystkich form życia na Ziemi. Istnieje bezwzględna potrzeba odwrócenia losu krytycznie zagrożonych gatunków i odbudowy ekosystemów oraz promowania ich zrównoważonego wykorzystania.

50. rocznica Konwencji CITES

Dodajmy, że w bieżącym roku przypada 50. rocznica podpisania Konwencji CITES, ratyfikowanej przez ponad 180 krajów świata, która ma na celu ochronę dziko występujących populacji zwierząt i roślin gatunków zagrożonych wyginięciem, między innymi poprzez kontrolę, monitoring i ograniczanie międzynarodowego handlu nimi. Przemyt żywych zwierząt, trofeów, biżuterii, galanterii czy lekarstw bazujących na medycynie niekonwencjonalnej stanowi wielkie zagrożenie dla przetrwania wielu gatunków zwierząt.

Konsekwencją zmiany klimatu

Efektem wielu działań podejmowanych w poprzednich dekadach jest szeroki konsensus naukowy, który uznaje, że spowodowany działalnością człowieka wzrost poziomu gazów cieplarnianych w atmosferze jest odpowiedzialny za wzrost globalnej temperatury, a w konsekwencji – za zmiany klimatu. Skutki tych zmian, takie jak fale upałów, susze, ekstremalne burze, powodzie, osunięcia ziemi i wzrost poziomu morza to nie tylko klęski żywiołowe, które mają wpływ na nasz dobrobyt, ale także bezpośrednie zagrożenie dla ekosystemów i zamieszkujących je gatunków.

Co możemy zrobić?

ONZ i polski Instytut Ochrony Środowiska – Państwowy Instytut Badawczy, podpowiadają sposoby bliskiego nam i aktywnego wspierania zachowania bioróżnorodności.

Mowa tu m.in. o działaniach edukacyjnych i wzmagających ekologiczną świadomość społeczeństwa, w postaci organizowania wycieczek i poznawania okolicznej przyrody, odwiedzania ogrodów botanicznych, parków narodowych oraz rezerwatów przyrody.

Można też dołączyć do programów ochrony przyrody lub do eko-klubów.

Można także brać udział w inicjatywach naukowych skupiających się na przyrodzie. Warto też korzystać z książek lub aplikacji do rozpoznawania gatunków roślin i zwierząt. Należy przy tym korzystać z wiarygodnych stron internetowych, blogów lub mediów społecznościowych, tak aby zwiększyć świadomość na temat znaczenia ochrony przyrody i dzielić się swoimi pomysłami z innymi.

Tak by nasza ludzka aktywność i wrażliwość przyczyniała się do ratowania zagrożonych gatunków zwierząt i roślin, a także do zachowania równowagi w otaczających nas ekosystemach.

Więcej na temat CITES – gatunków zagrożonych wyginięciem.