Reklama

ad1a regionalne Radomsko [31.10 – 2.12.2024]

Doniesienie na NFOŚiGW. Poruszenie w samorządach i w branży gospodarki komunalnej

Doniesienie na NFOŚiGW. Poruszenie w samorządach i w branży gospodarki komunalnej
TS
24.08.2023, o godz. 18:31
czas czytania: około 5 minut
2

Pięć organizacji pozarządowych złożyło doniesienia na Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Dotyczą one rzekomego naruszenia dyscypliny finansów publicznych poprzez udzielenie wsparcia dla inwestycji budowy spalarni odpadów. Informacje medialne o doniesieniach do rzecznika dyscypliny finansów publicznych, prokuratury i Najwyższej Izby Kontroli wzbudziły spore poruszenie w branży gospodarki odpadami oraz wśród samorządowców.

Dalsza część tekstu znajduje się pod reklamą

Reklama

AD1B BDO zamknięcie roku [14.10-22.11.24]

Organizacje te zgłosiły do Rzecznika Dyscypliny Finansów Publicznych podejrzenia naruszenia dyscypliny finansów publicznych przez zarząd Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w związku z udzieleniem dofinansowania z Funduszu Modernizacyjnego dla budowy spalarni odpadów. Powinny one (według skarżących) być, a nie zostały, ujęte w planach inwestycyjnych stanowiących załączniki do WPGO. W ocenie tych organizacji – działania NFOŚiGW narażają Polskę na płacenie kar do Unii Europejskiej za niezrealizowanie wymaganego poziomu ponownego użycia i recyklingu odpadów komunalnych. Ponadto – funduszowy program budowy spalarni odpadów jest sprzeczny z przepisami i celami Gospodarki o Obiegu Zamkniętym. Tyle w skrócie w kwestii doniesienia z NGOS’ów, które złożyły również doniesienie do prokuratury (przekroczenie uprawnień przez funkcjonariusza publicznego i działanie na szkodę interesu publicznego) oraz do Najwyższej Izby Kontroli o przeprowadzenie kontroli doraźnej programu Funduszu.

Co na to NFOŚiGW

Zwróciliśmy się do Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej o stanowisko w dwóch sprawach.

W pierwszej istotą sporu jest dopuszczalność prawna udzielenia dofinansowania dla instalacji termicznego przekształcania odpadów, które nie zostały uwzględnione w planie inwestycyjnym stanowiącym załącznik do właściwego wojewódzkiego planu gospodarki odpadami.

Jak wynika z zapisów ustawy o odpadach (art. 35 ust. 9), wyłącznie możliwość dofinansowania przedsięwzięć dotyczących odpadów komunalnych jest uwarunkowana ich uwzględnieniem w planach inwestycyjnych.

Wykorzystanie paliw alternatywnych na cele energetyczne

NFOŚiGW przypomina, że program priorytetowy „Wykorzystanie paliw alternatywnych na cele energetyczne” finansowany z środków pochodzących z Funduszu Modernizacyjnego dedykowany jest: „Budowie nowych, rozbudowie lub modernizacji istniejących instalacji termicznego przekształcania odpadów lub innych paliw alternatywnych wytworzonych z odpadów komunalnych z wytwarzaniem energii w warunkach wysokosprawnej kogeneracji.”

Tak więc – podkreśla w swym stanowisku Fundusz – odpady które poddane będą termicznemu przetwarzaniu we współfinansowanych  instalacjach (w tym w instalacjach wymienionych w zapytaniu) nie będą odpadami komunalnymi, gdyż nie będą powstawały w gospodarstwach domowych, a po przetworzeniu w instalacjach komunalnych, o których mowa art. 35 ust. 6 ustawy o odpadach, co do swojego składu, charakteru, czy właściwościom nie będą to takich odpadów podobne. W efekcie nie będą to odpady klasyfikujące się do grupy 20. Odpady komunalne łącznie z frakcjami gromadzonymi selektywnie, lecz przede wszystkim do grupy 19. Odpady z instalacji i urządzeń służących zagospodarowaniu odpadów, z oczyszczalni ścieków oraz z uzdatniania wody pitnej i wody do celów przemysłowych, a w tym rodzaje 19 12 10 Odpady palne (paliwo alternatywne) i 19 12 12 Inne odpady (w tym zmieszane substancje i przedmioty) z mechanicznej obróbki odpadów inne niż wymienione w 19 12 11.

Reasumując, instalacje wskazane w zapytaniu oraz inne instalacje, które uzyskają dofinansowanie z środków pochodzących z Funduszu Modernizacyjnego w ramach programu priorytetowego nie będą przeznaczone do przetwarzania odpadów komunalnych i dofinansowanie ich budowy, rozbudowy lub modernizacji nie wymaga uwzględnienia takich przedsięwzięć w planach inwestycyjnych.

W drugiej sprawie podnoszona jest zasadność rozwoju infrastruktury służącej termicznemu przekształcaniu odpadów w kontekście wymagań i uwarunkowań prawnych.

Zgodnie z ideą GOZ

Fundusz przypomina, iż kompleksowe gospodarowanie odpadami komunalnymi winno obejmować szereg komplementarnych, właściwie zwymiarowanych procesów przetwarzania odpadów, realizujących hierarchię sposobów postępowania z odpadami, ideę gospodarki o obiegu zamkniętym oraz pozwalającym na osiągnięcie wymaganych prawem celów w zakresie w szczególności poziomów recyklingu oraz składowania. Podstawowym celem systemu jest realne zaspokojenie potrzeb mieszkańców w zakresie usuwania i zagospodarowania wytwarzanych przez nich odpadów w sposób nie rodzący nadmiernych obciążeń dla mieszkańców.

Każdy kompletny system gospodarowania odpadami komunalnymi powinien obejmować: selektywne zbieranie odpadów, mechaniczne przygotowanie odpadów do dalszego przetworzenia (sortowanie), recykling biologiczny selektywnie zbieranych bioodpadów, recykling surowcowy odpadów dla których jest to uzasadnione ze względów środowiskowych lub ekonomicznych, termiczne przekształcanie z odzyskiem energii odpadów o potencjale energetycznym dla, których recykling nie jest możliwy lub uzasadniony, składowanie pozostałości z wszystkich procesów niemożliwych do wykorzystania w inny sposób. Ominięcie któregokolwiek komponentu, czyni system dysfunkcyjnym stając się przesłanką patologii obciążających środowisko i kieszenie mieszkańców. NFOŚiGW w różnym stopniu wspiera rozwój infrastruktury służącej każdemu z wymienionych procesów z wyłączeniem składowania. W swoim stanowisku NFOŚiGW podkreśla, że zapotrzebowanie na poszczególne instalacje nie jest w sposób władczy określane przez niego lecz wynika w szczególności z zamierzeń określanych przez gospodarzy systemów gospodarowania odpadami jakimi są gminy, kierowane przez mające mandat wyborczy samorządowe władze. Takim mandatem społecznym nie dysponują wnoszące zarzuty organizacje, reprezentując wyłącznie siebie i nie mając umocowania od jakiejkolwiek społeczności.

Zagregowane zapotrzebowanie na inwestycje stanowiące przesłankę dla planistyki NFOŚiGW i  określania priorytetów wsparcia wynikających z definiowanych deficytów najpełniej zostało określone w sporządzonym na podstawie opracowania Instytutu Ochrony Środowiska znanym w środowisku dokumencie: Ocena Luki Inwestycyjnej….. stanowiącym załącznik do Krajowego Planu Gospodarki odpadami 2022.

Jak to działa w innych krajach?

Fundusz apeluje by również zwrócić uwagę (jako punkt odniesienia) na sposób podejścia do termicznego przekształcania odpadów w innych krajach UE kształtujących standardy gospodarowania odpadami komunalnymi. – W Polsce roczna wydajność instalacji termicznego przekształcania odpadów w przeliczeniu na jednego mieszkańca wynosi ok. 30 kg, w Niemczech to ok. 330 kg, a np. w Szwecji to ponad 600 kg na mieszkańca rocznie.  Jednocześnie poziom recyklingu w Niemczech przekracza 70% a składuje się poniżej 10% odpadów. Jednocześnie wobec niepewnej sytuacji geopolitycznej i strategicznej roli bilansowania źródeł energii wykorzystanie potencjału energetycznego odpadów stanowi realizację idei gospodarki o obiegu zamkniętym, pozwalając na zaspokojenie nawet 10% zapotrzebowania na ciepło sieciowe.

Stanowisko NFOSiGW zwraca uwagę, że nieprawdą jest, iż efektem jego działań jest nadmiarowe i nieuzasadnione wsparcie instalacji termicznego przekształcania odpadów. – Nasze wsparcie jest kierowane w sposób racjonalny wspierając ograniczenie wszystkich identyfikowanych istotnych deficytów w infrastrukturze służącej gospodarowaniu odpadami komunalnymi. Termiczne przekształcanie odpadów stanowi niezbędne dopełnienie systemów gospodarowania odpadami komunalnymi stanowiąc warunek konieczny wymaganego ograniczenia składowania nie konkurując jednocześnie z zasadnie preferowanymi procesami recyklingu. Brak instalacji termicznego przekształcania odpadów, to wyższe koszty mieszkańców, marnowanie potencjału energetycznego odpadów, niespełnienie wymogów UE w zakresie składowania i rozwój patologii manifestującej się w skrajnych przypadkach niekontrolowanymi pożarami magazynowanych odpadów. Tak gospodarkę odpadami komunalnymi widzą wnoszące zarzuty organizacje „ekologiczne”.

Inwestycja w ITPOK to rozsądnie wydane pieniądze

Podobne głosy można usłyszeć od organizacji reprezentujących potencjalnych i obecnych beneficjentów programu. – Uważam, że powinniśmy jako korporacja samorządowa bronić programu NFOŚiGW. Moim zdaniem ITPOK równocześnie sprzyja zmniejszeniu ilości odpadów na składowiskach, a przy tym daje energię. Inwestycja w ITPOK to zatem dobrze i rozsądnie wydane pieniądze – mówi Andrzej Porawski, dyrektor biura Związku Miast Polskich, który zapowiedział, że samorządowcy oraz izby branżowe przygotują oficjalny protest w sprawie wysłanych doniesień.

Do tematu będziemy wracać.

Kategorie:

Udostępnij ten artykuł:

Komentarze (2)


Piotr

Komentarz #251025 dodany 2023-08-25 11:17:39

Masakra, to jest jakaś 5 kolumna w gospodarce odpadami. Czy te organizacje są przez kogoś sterowane, aby uniemożliwić stworzenie efektywnego systemu gospodarki odpadami w Polsce?

[email protected]

Komentarz #251035 dodany 2023-08-25 19:06:39

Piotr napisał/a:

Masakra, to jest jakaś 5 kolumna w gospodarce odpadami. Czy te organizacje są przez kogoś sterowane, aby uniemożliwić stworzenie efektywnego systemu gospodarki odpadami w Polsce?

One nie są sterowane tylko sponsorowane prze producentów szarego proszku ;)

Reklama

ad2 odpady budowlane [04.11-03.12.24]

Dodaj komentarz

Możliwość komentowania dostępna jest tylko po zalogowaniu. Załóż konto lub zaloguj się aby móc pisać komentarze lub oceniać komentarze innych.

Te artykuły mogą Cię zainteresować

Przejdź do Aktualności
css.php
Copyright © 2024