Polityka energetyczna Polski do 2030 r.

Departament Energetyki Ministerstwa Gospodarki czeka w najbliższych latach wytężona praca nad opracowaniem i wdrożeniem szeregu ważnych aktów prawnych i innych regulacji związanych z krajową energetyką.

Mamy sporo zaległości do nadrobienia, a tempo wprowadzania nowych regulacji na poziomie Unii Europejskiej, które wymagają sprawnej implementacji do prawa krajowego, nie słabnie.

Wśród najważniejszych wymienić należy: uzgodnienie projektu Polityki energetycznej Polski do 2030 r., wdrożenie ustawy o efektywności energetycznej, opracowanie projektu nowego prawa energetycznego czy nowelizację rozporządzenia dotyczącego czerwonych certyfikatów. Ponadto trzeba tu zaliczyć implementację dyrektywy w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych, opracowanie i wdrożenia Programu Innowacyjna energetyka – rolnictwo energetyczne, stworzenie warunków do budowy farm wiatrowych na morzu oraz do finalizacji projektów demonstracyjnych CCS. Ważne jest również opracowanie koncepcji i rozwiązań wspierających rozwój wykorzystania nowych technologii energetycznych, a także zrealizowanie połączenia elektroenergetycznego Polska – Litwa.

Intencją autora jest przedstawianie kolejno szczegółowych informacji w tym zakresie, tak aby czytelnik zachował perspektywę czekających nasz sektor zmian.
 
Polityka na finiszu

Aktualnie MG finalizuje prace nad projektem Polityki energetycznej Polski do 2030 r. (PEP). Z wielu względów jest to dokument wyjątkowy. Jego kształt decydować będzie o kierunkach rozwoju krajowego sektora elektroenergetycznego, jego kondycji oraz zdolności do szybkiego rozwoju, a pośrednio o konkurencyjności naszej gospodarki. W świetle powyższego bardzo ważne jest, aby prace nad tym dokumentem przebiegały w atmosferze otwartej i konstruktywnej dyskusji z partnerami społecznymi.

Proponowana w obecnym dokumencie strategia rozwoju krajowej energetyki wynika z wielu uwarunkowań. Są to przede wszystkim wydarzenia o skali światowej, takie jak: istotne wahania cen surowców energetycznych, spowolnienie gospodarcze oraz rosnące zapotrzebowanie na energię ze strony krajów rozwijających się. Dużym wyzwaniem są systematycznie wzrastające wymagania środowiskowe dla sektora energetycznego, w szczególności wynikające z nowego pakietu klimatyczno-energetycznego UE oraz z postępującej liberalizacji jednolitego wewnętrznego rynku europejskiego. Stąd wynika potrzeba odbycia poważnej, ogólnonarodowej debaty nad kierunkami rozwoju krajowej energetyki. Odnotowywany w ostatnich latach bardzo szybki rozwój gospodarczy kraju nie pozostał bez wpływu na zapotrzebowanie na paliwa i energię, a w szczególności na energię elektryczną. Dość prędko zdano sobie sprawę z faktu, że energetyka w obecnym kształcie nie sprosta wyzwaniom dynamizującej się gospodarki. Na tym tle pojawiło się wiele różnych koncepcji rozwoju sektora, często skrajnie różnych i wzajemnie się wykluczających. W takiej właśnie atmosferze rodziły się pierwsze ustalenia odnośnie kształtu przyszłej PEP.

Dokument jest zbudowany zgodnie ze schematem przewidzianym w ustawie Prawo energetyczne, zgodnie z którym oprócz samej strategii rozwoju sektora Minister Gospodarki powinien przygotować i przedstawić do konsultacji ocenę polityki za poprzedni okres, prognozę zapotrzebowania na paliwa i energię, plan działań wykonawczych na najbliższe cztery lata oraz prognozę oddziaływania polityki na środowisko.
 
Najnowszy projekt

Najnowszy projekt PEP różni się zasadniczo od jej poprzednich wersji, które charakteryzowały się znacznym poziomem ogólności. Dokument ten jest zdecydowanie bardziej jednoznaczny, a przede wszystkim cechuje się nowatorskim podejściem do realizacji ustawowych celów polityki, jakimi są: zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego, wzrostu konkurencyjności gospodarki i jej efektywności energetycznej, a także ochrona środowiska. Polityka określa sześć podstawowych kierunków rozwoju polskiej energetyki, formułując dla każdego z nich cele szczegółowe oraz działania wykonawcze służące ich realizacji.

Priorytetem jest wzrost efektywności energetycznej, dzięki czemu poprawi się bezpieczeństwo energetyczne państwa oraz zmniejszy się wpływ sektora na środowisko. W ujęciu makroekonomicznym powinno przełożyć się to również na pobudzenie gospodarki. Zupełnie inaczej niż dotychczas ujęto również problem bezpieczeństwa energetycznego państwa, rozumiejąc go jako dywersyfikację nie tylko kierunków, ale i źródeł dostaw surowców energetycznych. Konsekwencją tego stało się wprowadzenie do polityki programu budowy w kraju energetyki jądrowej.

Projekt PEP był przez MG już trzykrotnie kierowany do konsultacji społecznych. Odzew nadzwyczaj szerokiego grona zainteresowanych był zadziwiający. Szereg uwag przesyłały nie tylko przedsiębiorstwa energetyczne, ale i władze samorządowe, różnego rodzaju stowarzyszenia, a nawet osoby prywatne. Dzięki tak dużej aktywności MG ma unikalną szansę spojrzenia na problem przyszłego rozwoju energetyki z różnych punktów widzenia. Wszystkie uwagi, które wpływają do ministerstwa są skrupulatnie analizowane, a wiele z nich zostanie uwzględnionych w ostatecznym kształcie przygotowywanego dokumentu.

Czeka nas jeszcze przeprowadzany po raz pierwszy proces strategicznej oceny oddziaływania polityki energetycznej na środowisko. Zapewnienie zasady zrównoważonego rozwoju jest niezwykle trudne, zwłaszcza wobec specyfiki krajowej struktury źródeł energii pierwotnej oraz potrzeb energetycznych kraju. Zgodnie z przygotowanym przez Departament Energetyki MG harmonogramem prac nad przedmiotowym dokumentem, na przełomie drugiego i trzeciego kwartału przewiduje się, że PEP zostanie przyjęta przez Radę Ministrów. Potem pozostanie już tylko żelazna konsekwencja przy wprowadzaniu nowego programu w życie. W szczególności czekać nas będzie, przewidziane w programie działań wykonawczych polityki, opracowanie i wdrożenie kilkudziesięciu nowych ustaw i rozporządzeń, angażujących w szczególności wiele urzędów centralnych. Będzie to zasadniczy czynnik decydujący o powodzeniu całego programu rozwoju krajowej energetyki, tak bardzo powiązanej z innymi ważnymi sektorami naszej narodowej gospodarki.

Skuteczność wprowadzanych zmian jest zdecydowanie ważniejsza od niekończących się analiz optymalizujących przyszły kształt sektora energetyki, który i tak podlegać będzie uniwersalnym prawom rynku konkurencyjnego, o który wszyscy tak bardzo zabiegamy.

dr Henryk Majchrzak, dyrektor, Departament Energetyki, Ministerstwo Gospodarki

śródtytuły od redakcji