Wykryto potencjalnie toksyczny efekt uzdatniania wody

Nowy związek chemiczny powstający w wyniku rozkładu nieorganicznych środków dezynfekujących na bazie chloraminy odkryli w wodzie pitnej naukowcy z USA i Szwajcarii.

Identyfikacja nowej substancji

Chloramina to popularny środek dezynfekcyjny, stosowany m.in. do odkażania wody w celu ochrony zdrowia publicznego przed takimi chorobami, jak cholera czy dur brzuszny. Szacuje się, że w samych Stanach Zjednoczonych ponad 113 milionów osób spożywa wodę uzdatnianą w ten sposób. W Europie substancja ta jest stosowana na znacznie mniejszą skalę, ale także spotykana.

Zespół badaczy z University of Arkansas w Stanach Zjednoczonych oraz ETH Zurich w Szwajcarii zidentyfikował anion chloronitramidu (Cl–N–NO2-), będący końcowym produktem rozkładu nieorganicznej chloraminy. Chociaż jego toksyczność nie została jeszcze ustalona, naukowcy zwracają uwagę na podobieństwo tego związku do innych substancji toksycznych, co budzi niepokój i wskazuje na potrzebę dalszych badań w kontekście ewentualnych zagrożeń dla zdrowia publicznego.

Potwierdzenie przypuszczeń badaczy

Naukowcy już wcześniej podejrzewali, że podobny związek istnieje, ale do tej pory nie byli w udowodnić tego doświadczalnie. Grupa badawcza profesora Juliana Faireya rozpoczęła jego poszukiwania już ponad dziesięć lat temu.

– To bardzo stabilny związek o niskiej masie cząsteczkowej – wyjaśnia prof. Julian Fairey. – Niezwykle trudno było go znaleźć, a najbardziej skomplikowane okazało się udowodnienie, że ma strukturę, którą sugerowaliśmy.

Dużym postępem w badaniach i identyfikacji nowej substancji było uzyskanie anionu w warunkach laboratoryjnych i to właśnie umożliwiało przeprowadzenie jego dogłębnej analizy.

Ocenią toksyczność anionu

Wykazanie tego, że Cl–N–NO2- faktycznie jest obecny w wodzie pitnej, rodzi – zdaniem naukowców – pytania o potencjalne zagrożenia zdrowotne z nim związane.

Jak podkreślają uczeni, dezynfekcja wody pitnej może prowadzić do powstawania toksycznych produktów ubocznych, które mają przewlekły wpływ na zdrowie, np. zwiększając ryzyko nowotworów po wielu dekadach spożywania takiej wody. Jednak nie zidentyfikowano dotychczas substancji odpowiedzialnych za tę toksyczność. Celem naukowców jest więc jest ich wykrycie i opisanie mechanizmów, na drodze których powstają.

Zrozumieć procesy powstawania toksyn

Jak wyjaśnia prof. Julian Fairey odkrycie anionu chloronitramidu stanowi ważny krok w wyżej opisanym procesie badawczym. A w kolejnych etapach badań, prowadzonych we współpracy z Amerykańską Agencją Ochrony Środowiska, zostanie oceniony jego potencjalny wpływ na zdrowie ludzi.

– Nawet jeśli okaże się nietoksyczny, badania nad nim pomogą nam lepiej zrozumieć mechanizmy powstawania w wodzie podobnych związków, także tych szkodliwych – podsumowuje prof. Julian Fairey. – Bo kiedy wiemy, jak coś powstaje, możemy to lepiej kontrolować.