W skali roku PSE zaoszczędzi ok. 5,5 GWh energii

Poprawa efektywności energetycznej kraju, ze szczególnym uwzględnieniem racjonalnego wykorzystywania zasobów energetycznych, to obszar bardzo istotny dla polityki energetycznej państwa.

Problematyka ta znalazła swoje odzwierciedlenie zwłaszcza w przepisach ustawy Prawo energetyczne (z 10 kwietnia 1997 r.) oraz ustawy o efektywności energetycznej (z 15 kwietnia 2011 r.) i jest również jednym z priorytetowych zagadnień Polityki energetycznej Polski do 2030 roku.

Głównym założeniem efektywnego wykorzystania przez odbiorców energii finalnej jest zmniejszenie jej zużycia przy niezmiennych warunkach funkcjonowania podmiotu. Zapisy ustawy są więc czynnikiem stymulującym poszczególne podmioty do oszczędzania energii, w tym energii elektrycznej. W artykule 5 ustawy jednoznacznie przesądzono, że:
 „…osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, zużywające energię, podejmują działania w celu poprawy efektywności energetycznej”.

Oszczędzać muszą wszyscy

Oznacza to, że obowiązkiem w zakresie oszczędzania energii są objęci wszyscy odbiorcy energii elektrycznej, w tym również przedsiębiorstwa energetyczne, do których zalicza się PSE Operator.

Niejednokrotnie zaoszczędzona energia nazywana jest potocznie „szóstym paliwem” lub obrazowo jako „wirtualne bloki”. Oczywiście powinno to być rozumiane w sektorze energetycznym jako ograniczenie generowania tej części energii elektrycznej, która zużywana jest dziś nieefektywnie na potrzeby jej przetwarzania, przesyłania i dystrybucji.

Podstawowym narzędziem wykorzystywanym do poszukiwania oszczędności energii zużywanej w przedsiębiorstwach są audyty efektywności energetycznej (dalej audyty).

W przypadku każdego takiego audytu, zgodnie z jego definicją, przyjmuje się standardowy zestaw analiz (elementów), mających na celu:
• identyfikację miejsc (źródeł) generujących straty energii,
• określenie rzeczywistego poziomu strat energii w odniesieniu do możliwych do osiągnięcie niższych poziomów w oparciu o dostępne rozwiązania techniczne w danej dziedzinie,
• przedstawienie technicznie możliwych do podjęcia przedsięwzięć w zakresie minimalizacji zidentyfikowanych strat,
• wykonanie analiz ekonomicznych określających czas zwrotu poniesionych nakładów dla zaproponowanych przedsięwzięć.

W związku z tym przyjęto w PSE Operator, że przed każdym zadaniem inwestycyjnym należy przeprowadzać audyty pozwalające na podjęcie decyzji zgodnych z wymaganiami ustawy o efektywności energetycznej. Przykładem jest wdrożone standardowe działanie, zmierzające do tego, aby w przypadku każdej przyszłej modernizacji stacji obowiązkowo opracowany był audyt pozwalający określić odpowiedni zakres prac z optymalnym i największym efektem w obszarze efektywności.

Poza obowiązkowym działaniem

Niezależnie od ustawowego obowiązku podejmowania działań na rzecz poprawy efektywności energetycznej, w Departamencie Eksploatacji PSE Operator realizowany jest aktualnie Program poprawy efektywności energetycznej (dalej Program). Pierwszym jego etapem jest: przegląd aktualnie prowadzonych i zrealizowanych w przeszłości zadań proefektywnościowych dla budowli i urządzeń zamontowanych w sieciach przesyłowych oraz określenie potencjalnych obszarów (i uszeregowanie ich pod względem stopnia efektywności), w których spodziewane jest uzyskanie efektów oszczędności energii.

 Do obszarów, w których już dziś podjęto w PSE Operator działania na rzecz poprawy efektywności, zalicza się: termomodernizację budynków w stacjach elektroenergetycznych, audyty budynków biurowych, modernizację z wykorzystaniem nowych technologii w zakresie urządzeń zamontowanych w sieciach przesyłowych i docelowo ograniczenie strat sieciowych oraz optymalizację i racjonalizację energii konsumowanej na potrzeby własne stacji i innych obiektów sieciowych takich jak oświetlenie, instalacje ogrzewania, sprężarki.

Jednym z takich już zrealizowanych działań PSE Operator jest projekt wymiany przewodów roboczych na linii 220 kV Kozienice – Mory. Konieczność ich wymiany wynikała z zbyt małej obciążalności. Jednak w ramach działań poprawy efektywności energetycznej podjęto również analizy, aby przy okazji uzyskania wzrostu obciążalności ww. linii uzyskać możliwie jak najwyższą redukcję strat przesyłowych na przedmiotowej linii w oparciu o konstrukcje przewodów oferowanych aktualnie na rynku.

Wybór przewodu został poprzedzony analizą techniczno-ekonomiczną, uwzględniającą m.in. stosunkowo niskie konstrukcje wsporcze na dużej części linii przy jednoczesnym braku powodów do ich przebudowy, w tym podwyższeń. Ponadto wzięto pod uwagę możliwe do osiągnięcia wartości obciążalności prądowej linii po zastosowaniu poszczególnych typów przewodów, całkowity koszt wymiany dla poszczególnych typów przewodów, czas niezbędny na przeprowadzenie prac, czyli ilość dni wyłączenia linii, oraz straty przesyłu energii w normalnych stanach pracy linii.

Otrzymane wyniki dowiodły, że przewody wysokotemperaturowe niskozwisowe nie tylko spełniają zakładany przez PSE Operator wzrost obciążalności o 70- 80%, ale również poprzez swoją budowę zapewniają redukcję poziomu strat sieciowych o blisko 16%. Dokładnie wg wyliczeń ten konkretny projekt pozwoli PSE Operator w skali roku zaoszczędzić ok. 5,5 GWh energii.

Jednocześnie opisany projekt wymiany przewodów jako przykład zastosowania nowych rozwiązań technicznych pokazał, że wszyscy odbiorcy energii, w tym PSE Operator, posiadają dziś potencjał dla poprawy efektywności. PSE Operator nadal więc będzie przeprowadzał audyty i przygotowywał analizy, aby w w ramach globalnych strat podczas przesyłu, które w 2010 r. wyniosły 1,7 TWh, poszukiwać dalszych możliwości realizacji przedsięwzięć proefektywnościowych. 

dr inż. Henryk Majchrzak, prezes PSE Operator