Branża odpadowa skazana na ryzyko pożaru?

We wrześniu 2009 r. w firmie prowadzącej działalność w zakresie ochrony środowiska i gospodarki odpadami doszło do pożaru zasobnika rozdrabniarki. Ogień rozprzestrzeniał się po gumowych pasach transmisyjnych, powodując zapalenie się urobku w sąsiedniej hali.

Zdarzenie zostało zauważone o godz. 4:14 przez jednego z pracowników ochrony. Poinformował on dyspozytora straży pożarnej o silnym zadymieniu wewnątrz budynku w części technologicznej, lecz nie podjął żadnych działań. Pożar wystąpił wewnątrz hali. Przyczyną jego powstania było przegrzanie uzwojenia silnika i obwodów elektrycznych zasilających silnik w energię elektryczną wskutek wycieku glikolu, którym był chłodzony.

Warto podkreślić, że sortownie odpadów zajmują przypadkowe budynki, nie zawsze specjalnie przystosowane do tej formy działalności. W omawianym przypadku wystąpiła olbrzymia różnorodność tych obiektów, a zarazem znaczne zróżnicowanie zagrożenia pożarowego. Największe niebezpieczeństwo stwierdzono w obiektach, w których podczas pożaru może wystąpić intensywny proces palenia się tzw. urobku i wraz z dużym zadymieniem uwalniają się lotne substancje toksyczne. Powyższe wynika z nagromadzenia materiału, po wcześniejszym procesie rozdrabniania oraz zmieszania różnorodnego asortymentu w celu osiągnięcia wymaganej kaloryczności opałowej. Tak przygotowany materiał stanowi paliwo alternatywne, wykorzystywane np. w cementowniach.

Zagrożenie pożarem odnotowano zarówno we wnętrzu budynku, jak i na polu odkładczym, gdzie występuje wysoka gęstość obciążenia ogniowego. Nie oznacza to, że inne obiekty są pożarowo bezpieczne, bowiem zauważyć trzeba, że często są to obiekty wieloasortymentowe, bez przegrodzeń przeciwpożarowych wydzielających strefy pożarowe. Sytuację utrudnia chroniczny brak terenu na gromadzenie odpadów.

Z kolei w grudniu 2010 r. w innej lokalizacji firmy opisanej w powyższym zdarzeniu doszło do pożaru podczas prac rozdrabniania odpadów i ich mieszania. Przyczynami powstania pożaru na obszarze magazynowania na terenie nielegalnej sortowni w pobliżu zabudowań gospodarczych były: wystąpienie nieszczelności układu hydraulicznego samobieżnej maszyny rozdrabniającej, jego zapłon oraz w konsekwencji zapalenie się rozdrobnionego materiału na pasie transmisyjnym.

Ogień rozprzestrzenił się błyskawicznie i nastąpiła powtórka tragicznego scenariusza. W momencie przyjazdu pierwszych zastępów straży pożarnej pożar obejmował wnętrze obiektu, a ogień wydostawał się na dach budynku. W trakcie rozpoznania ustalono, że w magazynie składowano ok. 100 ton odpadów plastikowych, folii polietylenowej, tworzyw sztucznych, kartonów papierowych, opakowań po dezodorantach i preparatach chemii gospodarczej oraz dwie beczki z olejem napędowym o pojemności 200 litrów każda. Ponadto pożarem objęta była maszyna do rozdrabniania odpadów, znajdująca się wewnątrz hali. Powierzchnia hali objętej pożarem wynosiła ok. 2000 m².

Należy również podkreślić, że obiekt nie miał żadnego wydzielenia pożarowego, pomimo że stanowił kompleks hal wynajmowanych przez różne podmioty o zróżnicowanej branży. A niesprawne hydranty wewnątrz hali nie pozostawiały złudzeń, że właściciel dokonał poprawnej analizy ryzyka. Lokalizacja również była zaskakująca, gdyż wokół znajdowały się blokowiska osiedlowe. Duże przestrzenie powietrzne w postrzępionym materiale sprawiły, że zaistniały pożar rozwijał się intensywnie. Rozdrobnione odpady i jego zróżnicowanie spowodowały, że środki gaśnicze (głównie woda z roztworem środka pianotwórczego) wykazały słabą zwilżalność i nie przenikały do źródeł ognia. Spalaniu towarzyszyły wydzielanie gęstego, gryzącego dymu oraz wysoka temperatura.

Warto podkreślić, że jeżeli na składowisku znajdują się produkty chemiczne, mogą wystąpić także wybuchy oraz pojawiające się żrące i trujące pary oraz gazy. Każdy pożar składowiska odpadów pociąga za sobą poważne skutki z uwagi na możliwość wystąpienia wysokich strat oraz zagrożenie dla życia i zdrowia ludzi i środowiska. Mimo przeciwpożarowego zabezpieczania tych obiektów często dochodzi do dużych pożarów, a straty zwielokrotnia akcja gaśnicza oraz oddziaływanie gorących mas powietrza i dymów. Opanowanie pożaru jest trudne wobec szybkiego rozprzestrzeniania się w zróżnicowanej materii. Intensywność pożaru wynika z nagromadzenia dużych ilości materiałów palnych, w poważnym stopniu podwyższających gęstość obciążenia ogniowego.

mł. bryg. Tomasz Wiśniewski
Komenda Wojewódzka PSP w Poznaniu
biegły sądowy w zakresie pożarnictwa

 Artykuł pochodzi z miesięcznika “Przegląd Komunalny”.