Europejski system informacji o środowisku

KE proponuje ulepszenie, unowocześnienie i zracjonalizowanie obecnego systemu informacji oraz przekształcenie go we wspólny europejski system informacji o środowisku. System taki ma  na celu usprawnienie zbierania wszystkich gromadzonych obecnie danych oraz przepływu informacji, dzięki zastosowaniu nowoczesnych narzędzi, takich jak Internet czy technologie satelitarne.

– Dostarczone na czas,  właściwe i miarodajne informacje o stanie środowiska są absolutnie niezbędne, aby decydenci mogli rozwiązywać aktualne problemy związane ze środowiskiem.  Co więcej,  nasi obywatele mają również prawo wiedzieć, jaka jest jakość powietrza i wody w ich miejscu zamieszkania oraz czy powodzie, susze lub zanieczyszczenia nie stanowią dla nich zagrożenia. Musimy zatem usprawnić sposób, w jaki zbieramy, analizujemy i przekazujemy informacje dotyczące środowiska – przekonuje Stavros Dimas, komisarz ds. środowiska.

Ponad siedemdziesiąt z kilkuset obowiązujących w Unii Europejskiej aktów prawnych z zakresu ochrony środowiska wymaga od państw członkowskich sprawozdań na temat szczególnych aspektów dotyczących ich terytoriów. Na różnych szczeblach administracji publicznej w całej Unii Europejskiej zbiera się zatem znaczne ilości danych dotyczących środowiska.

Informacje te są wykorzystywane w analizie tendencji i oddziaływania na środowisko i stają się niezbędne przy opracowywaniu polityki lub ocenie jej skuteczności. Obecnie znaczna ilość tych informacji nie jest dostępna ani w czasie, ani w formacie pozwalającym decydentom politycznym na ich łatwe zrozumienie i wykorzystanie. Spowodowane jest to szeregiem trudności o charakterze prawnym, finansowym, technicznym lub proceduralnym.

W ramach zaproponowanego wspólnego systemu informacji o środowisku (SEIS), informacje i dane dotyczące środowiska będą gromadzone w całej Unii Europejskiej w bazach danych wirtualnie połączonych ze sobą i kompatybilnych. SEIS jest zdecentralizowanym ale zintegrowanym, dostępnym przez Internet systemem informacyjnym, opartym na sieci publicznych dostawców informacji udostępniających dane i informacje dotyczące środowiska.

Technologie komunikacyjno-informacyjne umożliwią udostępnienie decydentom danych dostarczanych w czasie rzeczywistym i zapewnią im możliwość podejmowania natychmiastowych decyzji. Doświadczenie niedawnych pożarów lasów, powodzi i susz pokazało, jak bardzo dostarczona na czas informacja o środowisku może przyspieszyć akcję ratunkową.

Działania dotyczące aktualnych wyzwań środowiskowych, takich jak niedobory wody czy konieczność ochrony ekosystemów i różnorodności biologicznej oraz dostosowania się do zmian klimatu, wymagają przeprowadzania oceny danych dostarczanych z różnych sektorów i różnych źródeł.

SEIS dostarczy państwom członkowskim i instytucjom unijnym bardziej spójnych informacji o środowisku, ułatwiających opracowywanie projektów, wdrażanie polityki i zwiększających jej skuteczność.
SEIS zwiększy również uprawnienia obywateli UE. Dostarczy im użytecznych informacji o środowisku, w ich własnym języku, dając im prawo do podejmowania decyzji dotyczących otaczającego ich środowiska naturalnego i wpływania na politykę organów publicznych.

W roku 2008 zostanie przedstawiony szczegółowy plan wdrażania SEIS. Opierać się on będzie na podejmowanych już w Europie działaniach mających na celu stworzenie zintegrowanych systemów informacyjnych. Są to: „System Informacyjny na temat Wody dla Europy” (WISE), Europejska Sieć Informacji i Obserwacji Środowiska (Eionet), dyrektywa INPIRE z 2007 r. ustanawiająca infrastrukturę informacji przestrzennej we Wspólnocie, Globalny monitoring środowiska i bezpieczeństwa (GMES) oraz inicjatywa danych satelitarnych dotyczących monitorowania Ziemi. Nie istnieje jednak zintegrowana platforma umożliwiająca połączenie tych inicjatyw w jeden wspólny system. Celem SEIS jest wypełnienie tej luki.

Wsparcie finansowe UE, uzupełniające środki z budżetów krajowych i regionalnych na rzecz wdrażania SEIS, będzie pochodziło z programów ramowych badań naukowych, programu LIFE, programu na rzecz konkurencyjności i innowacji (CIP) oraz funduszy strukturalnych.