Kalkulator masy gniazda bocianów zminimalizuje zagrożenia dla dachów i słupów

Kalkulator opracowano wcześniej w ramach projektu “Ochrona bociana białego w dolinach rzecznych wschodniej Polski”, który realizowały Polskie Towarzystwo Ochrony Ptaków wspólnie z Biebrzańskim Parkiem Narodowym i Łomżyńskim Parkiem Krajobrazowym Doliny Narwi. Projekt był wsparty unijnymi środkami z funduszu Life.

Popularyzacja kalkulatora

Autorami kalkulatora są obecny doktorant ze Szkoły Doktorskiej Nauk Ścisłych i Przyrodniczych Uniwersytetu w Białymstoku (UwB) Adam Zbyryt oraz Łukasz Dylewski (Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu) i Grzegorz Neubauer (Uniwersytet Wrocławski). Ministerstwo Edukacji i Nauki przyznało UwB na popularyzację kalkulatora 60,5 tys. zł.

– Gniazda bociana białego należą do jednych z największych i najcięższych struktur budowanych przez zwierzęta na świecie. Nierzadko osiągają szerokość i wysokość dwóch metrów, a ich masa przekracza półtorej tony. Ponieważ coraz więcej bocianów gnieździ się blisko człowieka, a gniazda zakładane są na słupach elektroenergetycznych czy dachach budynków, generuje to konflikty na linii człowiek – przyroda. Głównym problemem jest właśnie masa gniazd, która znacząco obciąża różnego rodzaju konstrukcje. Wynika to głównie z tego, że ich wnętrze to zbita przetworzona materia, która stanowi glebę (histosol) – tłumaczy A. Zbyryt.

Dodaje, że kalkulator pomoże ocenić, czy np. już istniejące gniazdo może powodować zagrożenie, ale też można wykorzystać to narzędzie przy projektowaniu konstrukcji dachów, słupów czy platform lęgowych tak, aby były bardziej wytrzymałe.

Jak zmierzyć bocianie gniazdo?

UwB chce – zarówno w kraju, jak i za granicą w krajach, gdzie występują licznie bociany – propagować w mediach tradycyjnych i społecznościowych kalkulator, np. wśród pracowników firm energetycznych, które montują specjalne platformy pod bocianie gniazda na słupach, ale też wśród tych właścicieli różnych nieruchomości, na których dachach są bocianie gniazda.

A. Zbyryt przypomniał, że do kalkulatora (który posiada instrukcję w pięciu językach i jest dostępny TUTAJ), potrzebna jest szerokość i wysokość bocianiego gniazda. W narzędziu podano, jak zmierzyć te wartości, np. z ziemi z wykorzystaniem dalmierza. Wynik z kalkulatora wskaże szacowaną masę gniazda.

Bociany używają gniazd przez wiele lat i co roku je dobudowują, dlatego z czasem gniazdo może osiągnąć dużą wagę. A. Zbyryt przypomina, że w ramach prowadzonego projektu ochrony bociana wykazano, iż najlżejsze gniazdo ważyło 70 kg, natomiast najcięższe – 1,3 t. Duży ciężar to np. ryzyko zawalenia się dachu, zniszczenia konstrukcji czy też bezpośrednie zagrożenie dla ludzi.

Inne projekty realizowane przez białostocki Uniwersytet

Kalkulator masy bocianiego gniazda jest jednym z czterech projektów, na które UwB dostało łącznie 387 tys. zł z MEIN na popularyzację nauki. 200 tys. zł z tej kwoty będzie przeznaczone na projekt “Misja 3.0 – Uniwersytet Otwarty”. Będzie to cykl podcastów, wideocastów, debat z udziałem badaczy z uczelni na temat popularyzacji nauki, edukacji. Część z nich będzie adresowana do przedsiębiorców.

Jak poinformował UwB, powstanie także Cyfrowa Baza Wiedzy UwB, w której zgromadzone zostaną profesjonalnie nagrane wykłady, głównie prawnicze i ekonomiczne.

87,2 tys. zł przeznaczone będzie z kolei na projekt “Historia chłopów w Polsce – stereotypy, a rzeczywistość historyczna”, który będzie popularyzował wyniki badań historycznych o tej tematyce. Powstanie m.in. strona internetowa o historii chłopów.

Już natomiast ruszył projekt “Społeczne znaczenie filozofii i kognitywistyki” (dofinansowanie w wysokości 37,8 tys. zł). Przez dwa lata ma się odbyć 20 wykładów z cyklu Spotkania z Filozofią i Kognitywistyką, Tygodnia Mózgu w Białymstoku oraz Białostockiego Forum Kognitywistycznego.

Źródło: Nauka w Polsce – PAP