Komisja chce oczyścić powietrze

Emitowany głównie przez przemysł, pojazdy i domowe systemy grzewcze pył może powodować astmę, schorzenia układu krążenia, nowotwór płuc a nawet śmierć. Postępowanie Komisji jest konsekwencją wejścia w życie w czerwcu ubiegłego roku nowej dyrektywy UE w sprawie jakości powietrza.

– Ponieważ zanieczyszczenie środowiska ma poważne konsekwencje dla zdrowia, spełnianie norm musi być naszym największym priorytetem. Chociaż nowa dyrektywa w sprawie jakości powietrza atmosferycznego i w sprawie czystszego powietrza dla Europy daje możliwość – jeżeli spełnione zostaną określone warunki – przedłużenia terminu osiągnięcia zgodności z normami, nie powinno to opóźnić wprowadzenia środków służących ograniczaniu zanieczyszczeń.  Ważne jest również to, by normy były w pełni przestrzegane w przypadkach, w których przedłużenie terminu nie może być zastosowane. Przyznana państwom członkowskim elastyczność będzie zatem uzupełniona zdecydowanymi działaniami Komisji w zakresie egzekwowania przepisów – mówi Stavros Dimas, komisarz UE ds. środowiska.

W czerwcu ubiegłego roku Komisja zwróciła się do państw członkowskich z prośbą o informacje, a następnie wysłała pisemne ostrzeżenia do dziesięciu państw członkowskich, które nie osiągnęły jeszcze zgodności z obowiązującymi od dnia 1 stycznia 2005 r. normami dotyczącymi dopuszczalnych wartości stężenia pyłu PM10. Państwa członkowskie, które otrzymały ostrzeżenie to: Cypr, Estonia, Hiszpania, Niemcy, Polska, Portugalia, Słowenia, Szwecja, Włochy i Zjednoczone Królestwo. Przekroczenie dopuszczalnych wartości, o którym mowa w ostrzeżeniach, dotyczy 83 milionów ludzi w 132 różnych strefach, w których dokonuje się oceny jakości powietrza.  

Powyższe państwa członkowskie nie złożyły wniosków o przedłużenie terminu na spełnienie norm we wszystkich strefach, w których dokonuje się oceny jakości powietrza i w których dopuszczalne wartości  PM10 są nadal przekraczane.  Nowa dyrektywa w sprawie jakości powietrza, która weszła w życie 11 czerwca 2008 r., zezwala państwom członkowskim na złożenie – w ograniczonym zakresie i na określonych warunkach – wniosku o przedłużenie terminu na spełnienie normy dotyczącej pyłu PM10. Przedłużenie terminu będzie dotyczyło tylko tych stref, w których podjęto starania na rzecz osiągnięcia wartości docelowych w 2005 r., lecz ich osiągnięcie było niemożliwe ze względu na konkretne warunki zewnętrzne. Opracowując dla każdej strefy plan dotyczący jakości powietrza, państwa członkowskie muszą również wykazać, że normy zostaną spełnione przed upływem nowego terminu.

Do chwili obecnej wnioski o przedłużenie terminu w odniesieniu do wszystkich stref złożyło jedenaście państw członkowskich.  Komisja sprawdza obecnie, czy wnioski te spełniają warunki przedłużenia, i podejmie decyzję o ewentualnym zgłoszeniu zastrzeżeń w ciągu dziewięciu miesięcy od daty otrzymania wniosku. Cztery państwa członkowskie – Niemcy, Polska, Hiszpania i Włochy – nie złożyły wniosków obejmujących wszystkie strefy, w których dokonuje się oceny jakości powietrza i w których przekroczone zostały dopuszczalne wartości.

Kilka innych państw członkowskich poinformowało Komisję, że przygotowuje plany dotyczące jakości powietrza dla stref, które nie spełniają norm, oraz że zamierza złożyć wnioski o przedłużenie terminu w ciągu najbliższych miesięcy.

Bułgaria i Rumunia zgłosiły przekroczenie norm po raz pierwszy w roku 2008.  Przypomniano im o obowiązku spełnienia norm i poproszono je o złożenie do dnia 31 marca 2009 r. wniosków o przedłużenie terminu w odniesieniu do stref, w których nastąpiło przekroczenie norm.

Naruszenia norm i wnioski o przedłużenie terminu nie dotyczą czterech państw członkowskich. Finlandia i Litwa wykazały, że przekroczenia norm spowodowane są posypywaniem dróg piaskiem w zimie, na co dyrektywa wyraźnie zezwala, zaś Irlandia i Luksemburg jako jedyne spośród wszystkich państw członkowskich nie zgłosiły żadnych przypadków przekroczenia norm.

źródło: KE