Korporacje samorządowe chcą przywrócenia kompetencji gminom i powiatom. To 36 obszarów legislacyjnych!

Usługi publiczne

W tym zakresie samorządowcy zaproponowali m.in. umożliwienie zatwierdzania w drodze uchwały rady gminy taryf na wodę i ścieki. Postulat był wielokrotnie zgłaszany przez wiele jednostek samorządu terytorialnego, które podnosiły argumenty niewłaściwego wywiązywania się ze swojego obowiązku przez Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie.

Do katalogu zadań własnych gminy w zakresie zaopatrzenia w energię elektryczną, ciepło i paliwa gazowe zaproponowano m.in. dodanie promowania rozwoju odnawialnych źródeł energii.

Aby usprawnić działalność administracji samorządowej zaproponowano dodanie w ustawie o pracownikach samorządowych zapisów traktujących o możliwości potwierdzania swojej tożsamości przez pracowników samorządowych za pośrednictwem: 1) profilu zaufanego, 2) podpisu zaufanego, 3) profilu osobistego, 4) profilu mObywatel.

Termin wprowadzenia systemu kaucyjnego samorządowcy proponują przesunąć na 1 stycznia 2026 r. wraz z jednoczesnym wdrożeniem systemu rozszerzonej odpowiedzialności producenta.

Korporacje chcą też zwiększenia dotacji celowej przekazywanej jednostkom samorządu terytorialnego na realizację usług z zakresu pieczy zastępczej do wysokości 30 proc. poniesionych wydatków.

Samorządy postulują też umożliwienie organom zarządzającym ruchem, upoważnienie pracowników: urzędu marszałkowskiego, starostwa, urzędu miasta na prawach powiatu albo pracowników jednostek organizacyjnych do załatwiania spraw w ich imieniu, w ustalonym zakresie, a w szczególności do wydawania decyzji administracyjnych.

Za konieczne samorządowcy uznali też uregulowanie przepisów dotyczących wydawania karty zgonu. Do ustalenia zgonu dopuszczony miałby być lekarza świadczeniobiorcy, którego wyboru za życia dokonała osoba zmarła, lekarz udzielający świadczeń zdrowotnych w podmiocie wykonującym działalność leczniczą, w którym nastąpił zgon, a także kierownik zespołu ratownictwa medycznego, jeżeli zgon nastąpił w trakcie akcji medycznej. W przypadku gdy powyższe nie będzie możliwe do spełnienia, wówczas stwierdzenia zgonu i jego przyczyny miałoby nastąpić w drodze oględzin dokonywanych przez lekarza wskazanego do tej czynności przez właściwego wojewodę, przy czym koszty tych oględzin i wystawionego świadectwa nie mogłyby obciążać rodziny zmarłego.

Wśród propozycji samorządowców jest i taka, by w sytuacji, gdy ze względu na zagrożenie dla życia, zdrowia ludzi lub środowiska, konieczne było niezwłoczne usunięcie niebezpiecznych odpadów, właściwy organ samorządowy podejmował się tego działania jako zadania zleconego.

Postulaty od lat czekające na realizację

W tej kategorii samorządowcy postulują: wprowadzenie śródmiejskich stref płatnego parkowania w miastach poniżej 100 tys. mieszkańców; zwiększenie dochodów powiatów osiąganych ze sprzedaży, użytkowania, czynszu dzierżawnego i najmu – nieruchomości Skarbu Państwa z 25 do 50 proc.; zwiększenie liczby członków wojewódzkich funduszy ochrony środowiska do siedmiu, a także zmianę wysokości administracyjnych kar pieniężnych za nieudzielenie rzecznikowi konsumentów informacji i wyjaśnień lub nieustosunkowanie się do jego uwag i opinii, do wysokości nie mniejszej niż 5 tys. zł i nie większej niż 10 tys. zł.

Korporacje chcą też zwiększenia opłat za wydanie: prawa jazdy i międzynarodowego prawa jazdy – do 400 zł; pozwolenia na kierowanie tramwajem – do 150 zł; karty kwalifikacji kierowcy – do 300 zł.

Ponadto zaproponowano rezygnację z obligatoryjnej opinii IPN przy stwierdzaniu ważności uchwały traktującej o nazwach jednostek organizacyjnych, dróg, ulic, czy mostów, a także wprowadzenie przepisów gwarantujących możliwość kierowania szkołą osobom niebędącym nauczycielami oraz usunięcie zapisów mówiących o tym, że likwidacja szkoły prowadzonej przez jednostkę samorządu terytorialnego musi być pozytywnie zaopiniowana przez kuratora oświaty.

W kwestii opieki zdrowotnej zaproponowano podniesienie limitów dofinansowania z środków NFZ dla jednostki samorządu terytorialnego o liczbie mieszkańców przekraczającej 5 tys. do poziomu 60 proc. kosztów programu polityki zdrowotnej (obecnie jest to tylko 40 proc.).

Z dniem 1 stycznia 2019 r. – odebrano sejmikom województw możliwość kształtowania okręgów wyborczych (kompetencję przekazano na rzecz wojewódzkiego komisarza wyborczego). Teraz korporacje postulują powrót do poprzedniego stanu prawnego. Proponują też powrót zadań polegających na realizacji świadczeń rodzinnych i wychowawczych, które odebrano samorządom województw na rzecz wojewodów.

Postulaty ustrojowe

Samorządy zaproponowały rezygnację z regulacji zakazujących zatrudnianie wójta (burmistrza, prezydenta miasta) w spółkach z udziałem Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego albo wykonywania przez niego innych czynności w takich spółkach. Argumentują, że “z oczywistych powodów, jako odpowiedzialni za działanie administracji samorządowej, wójt, burmistrz lub prezydent miasta powinni mieć możliwość sprawowania bezpośredniego nadzoru nad spółkami gminnymi”.

Korporacje samorządowe chcą też usunięcia przepisów wprowadzających ograniczenie liczby kadencji organu wykonawczego gminy. Ponadto w Kodeksie Wyborczym niezbędne jest – w ich ocenie – dokonanie zmian w liczebności stałych obwodów głosowania, które powinny wynosić od 500 do 4 tys. mieszkańców.

Zaproponowano też zniesienie ograniczeń w zakresie liczby zastępców wójta (burmistrza, prezydenta miasta).

4 listopada, podczas wspólnej konferencji prasowej strony rządowej i samorządowej, minister spraw wewnętrznych i administracji Tomasz Siemoniak zadeklarował, że przygotowane przez samorządowców propozycje zostaną przedłożone do uzgodnień resortowych i międzyresortowych.