Ludzkie szczątki na toruńskim bulwarze!

– Na podstawie otrzymanych zdjęć i filmu, z całą pewnością mogę stwierdzić, że wśród sterty kości na pewno są kości ludzkie – mówi Iwona Kurto, biolog, ekspert w dziedzinie antropologii. – Wyróżniają się one dużą porowatością i delikatnością, czego brakuje w gładkich i masywnych kościach zwierzęcych. Bez trudu mogłam określić kilka kości charakterystycznych dla człowieka między innymi: kość ramieniową, łopatkę, żebro oraz kilka fragmentów kości długich.

To nie powinno się wydarzyć!

Zdaniem toruńskiej archeolog Lidii Grzeszkiewicz-Kotlewskiej szczątki ludzkie w ogóle nie powinny się znaleźć na pryzmie.

– Kości ludzkie na hałdzie nie powinny się znaleźć – podkreśla Lidia Grzeszkiewicz-Kotlewska. – Jeśli jest warstwa grzebalna, to każdy pochówek się inwentaryzuje, rysuje, fotografuje, kości się zbiera, oddaje do analizy antropologicznej, a następnie grzebie w zbiorowej mogile. Kości luźne również się zbiera, oddaje do analizy antropologicznej i grzebie. Nie ma tu różnicy, oprócz tego, że należy jeszcze zbadać dlaczego są przemieszane i skąd pochodzą – podsumowuje archeolog.

Pochówki przy klasztorze

Powyższe wskazanie odnośnie pochówków nie jest przypadkowe, a to dlatego że podczas prac na toruńskim bulwarze w niewielkiej odległości od tego miejsca odkryto mury średniowiecznego klasztoru świętego Ducha. Obok niego – z dużym prawdopodobieństwem – był cmentarz – jeden z najstarszych w Toruniu. W jej ocenie nie można oczywiście wskazać, co to są za szczątki, ale trzeba do nich podejść z pełną powagą i szacunkiem, przebadać i ustalić, czy nie należy przebadać pod tym kątem większej części tego obszaru.

Nie powiadomiono archeologów 

– O znalezieniu szczątków kostnych na wysokości Bramy Klasztornej zostałam w środę rano poinformowana przez Kujawsko-Pomorskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków – wyjaśnia Joanna Sosnowska, główna specjalistka ds. archeologii i informatyki, Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Toruniu. – Od razu po uzyskaniu tej informacji udałam się na teren znaleziska, wykonałam niezbędną dokumentację fotograficzną i zebrałam kilkanaście fragmentów kości, głównie zwierzęcych.

Przy okazji, Joanna Sosnowska zaznacza że nie uzyskała tych informacji od firmy prowadzącej na miejscu prace. Natomiast praktyka powinna być taka, że przy każdym odkryciu szczątek archeolog nadzorujący prace powinien zostać bezzwłocznie powiadomiony.

Szczątki trafią na cmentarz

– Nie potrafię natomiast w tej chwili odpowiedzieć, czy szczątki te zostaną poddane jakimkolwiek procedurom badawczym – wyjaśnia Joanna Sosnowska. – Zgodnie z informacją uzyskaną z Wydziału Inwestycji i Remontów Urzędu Miasta Torunia, ludzkie szczątki kostne z całą pewnością, jak to bywało już wcześniej, zostaną pochowane na jednym z toruńskich cmentarzy – dodaje Joanna Sosnowska.

Badania przy kościele św. Ducha

W ocenie specjalistki dopiero po przeprowadzeniu badań archeologicznych, po wyłonieniu przez miasto ich wykonawcy, w rejonie reliktów architektury, które mogą być reliktami zespołu kościoła p.w. Św. Ducha, służby archeologiczne zyskają wiedzę o tym, czy zachowały się np. także pozostałości cmentarza przykościelnego.

– Biorąc jednak pod uwagę charakter nawarstwień, w jakich kości zalegały, znalazły się tam one na złożu wtórnym – analizuje Joanna Sosnowska. – Może przywieziono je tam w latach 1970-1973 z ziemią z miejsca niemożliwego w tej chwili do lokalizacji w ziemi spryzmowanej dla znacznego podwyższenia dawnej ulicy Nadbrzeżnej. Z całą jednak pewnością nie mamy tu do czynienia z pochówkiem w układzie anatomicznym na złożu pierwotnym – podsumowuje specjalistka WUOZ.