Reklama

AD1A EGOE [27.03-27.04.24]

Na Górnym Śląsku warto inwestować w geotermię

Na Górnym Śląsku warto inwestować w geotermię
11.01.2008, o godz. 5:12
czas czytania: około 5 minut
0

W regionie górnośląskim można budować ośrodki geotermalne - wynika z badań specjalistów z Głównego Instytutu Górnictwa.

Dalsza część tekstu znajduje się pod reklamą

Reklama

AD1B_ARBENA1_01.03.24-01.04.24

W GIG zakończył sie projekt badawczy „Wody geotermalne regionu górnośląskiego – pozyskanie energii w celu utylitarnym”, realizowany na zlecenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego w latach 2005-2007.

Kierownikiem pracy była dr Eleonora Solik-Heliasz. Celem projektu było określenie możliwości eksploatacji ciepłych wód podziemnych i ich wykorzystania w taki sposób, aby budowa przyszłych instalacji obarczona była jak najmniejszym ryzykiem. Projekt ten powstał w odpowiedzi na liczne pytania inwestorów, dotyczące wskazania miejsc w regionie nadających sie do eksploatacji wód geotermalnych. W zamierzeniu była budowa podobnych centrów rekreacyjnych, jakie istnieją na Słowacji i na Węgrzech, często i chętnie odwiedzanych przez turystów polskich.

Region górnośląski, w tym Górnośląskie Zagłębie Węglowe – GZW, był już wcześniej przedmiotem wielu badan, efektem których wyznaczono zasoby energii geotermalnej dla całych serii skalnych. Problem w tym, że wyniki obliczeń nie były zbyt szczegółowe i nie dawały podstaw do wytypowania konkretnych miejsc pod przyszłe ujęcia wody geotermalnej.

W ramach projektu wykonano 94 różnego typu mapy, które pozwoliły na wskazanie miejsc kwalifikujących sie pod inwestycje geotermalne. Znaczące miejsce zajęły wśród nich mapy zawodnienia głęboko położonych serii skalnych i mapy temperatur górotworu, które opracowano dla poziomów hipsometrycznych od 500 m poniżej poziomu morza do 3000 m poniżej poziomu morza, co 250 m.

Opracowane mapy temperatur zostały wykonane w oparciu o nowatorska metodę obliczeniowa, bazującą na temperaturach mierzonych w otworach badawczych, a poniżej głębokości badanej – na podstawie gęstości ziemskiego strumienia ciepła. Znaczącym dorobkiem są wykonane cyfrowe mapy zasobów energii geotermalnej. Same mapy wielkości zasobów energii są jednak niewystarczające do wskazania miejsc nadających sie do eksploatacji wód; musza być one zestawione z mapami parametrów hydrogeologicznych „odpowiedzialnych” za zawodnienie.

Ich zestawienie pozwoliło typować rejony optymalne pod inwestycje geotermalne. Należą do nich: utwory warstw dębowieckich, w rejonie od Bzia poprzez Zebrzydowice po Kaczyce, utwory karbonu w rejonie w Rybnika oraz dewonu w rejonie od Jaworza po Bielsko-Biała i Kety.

Jednym z wniosków płynących z pracy jest stwierdzenie, że w regionie górnośląskim nie ma tak doskonałych warunków do rozwoju geotermii, jakie istnieją na Węgrzech, czy Słowacji. Można u nas jednak budować centa rekreacyjne nieco mniejsze, na potrzeby lokalne, wymagające mniejszych ilości wody. Przeciętnie stwierdzane wydajności poziomów w tych rejonach wynosiły bowiem do 10 m3/h, sporadycznie więcej. Aby nieco zmniejszyć ryzyko budowy nowych instalacji geotermalnych, wykonano model cyfrowy przebiegu eksploatacji wód podziemnych dwoma otworami istniejącymi w rejonie miejscowości Jaworze koło Bielska-Białej. Stwierdzono w nim, że eksploatacja taka jest możliwa, jednak obligatoryjne jest przeprowadzenie zabiegów polepszających parametry górotworu, głównie jego szczelinowanie lub kwasowanie. Wyniki projektu wskazały jednak, że największa i jak dotychczas niewykorzystana szansą jest pozyskanie energii geotermalnej z wód wypompowywanych z kopalń węgla kamiennego. Obecnie istnieją tego typu uwarunkowania, że zarówno kopalnie czynne, jak i zlikwidowane musza wypompowywać wody dopływające do wyrobisk górniczych, aby nie zatopić własnych wyrobisk lub wyrobisk sąsiednich kopalń. A ponieważ większość kopalń zlokalizowanych w północnej części zagłębia węglowego jest ze sobą połączona hydraulicznie, dlatego pompowanie będzie musiało być prowadzone, aż do zakończenia eksploatacji w danym regionie.

W ostatnich latach do kopalń dopływało sumarycznie ponad 660 tys. m sześć. wody na dobę. Ich temperatura po wypompowaniu na powierzchnie nie była zbyt wysoka, wynosiła bowiem od 13 st. C do 22 st. C, jednak duża ilość tych wód, oraz fakt, iż koszty ich pompowania ponosi budżet państwa, sprawia, że są one bardzo interesującym źródłem energii cieplnej.

Określono, że łączne zasoby energii geotermalnej w wodach kopalnianych (przy ich schłodzeniu do temperatury 80C) wynoszą 270 MJ na sekundę, z czego na kopalnie czynne przypada 188 MJ, a na kopalnie zlikwidowane 82 MJ. Obecne uwarunkowania techniczno-górnicze sprawiają, że najkorzystniej jest pozyskać energie z wód kopalń zlikwidowanych. Największymi zasobami dysponują kopalnie: Pstrowski, Pompownia Chorzów, Jan Kanty, Dębieńsko, Niwka-Modrzejów, Saturn, Katowice – wszystkie powyżej 4 MJ, co odpowiada mocy strumienia ciepła o wielkości około 4 MW.

Ewentualne wykorzystanie energii z wód kopalnianych musi jednak uwzględniać takie, na ogół utrudniające, czynniki, jak: nierytmiczność pompowania (które prowadzone jest na ogół nocą, ze względu na niższa taryfę za prąd elektryczny), konieczność wykorzystania pozyskanej energii niemal „na miejscu”; jak bowiem wykazały przeprowadzone analizy ekonomiczne, przesyłanie energii na odległość większa, niż 0,5 km znacznie zmniejsza opłacalność całej inwestycji.

Kolejna szansa są wody wypełniające zatopione wyrobiska górnicze. Obecnie w 16 zlikwidowanych kopalniach na Śląsku doprowadzono do częściowego zatopienia najniżej położonych wyrobisk górniczych. Utworzyły sie w nich potężne zbiorniki wód podziemnych, o podwyższonej temperaturze. Ich pojemności określono na sumarycznie 101 mln m sześć., co przy istniejącej w nich temperaturze daje ponad 3,3•106 GJ energii geotermalnej. Do kopalń o największych zasobach energii, powyżej 200 tys. GJ, zaliczono byłe kopalnie: Siersza, Niwka-Modrzejów, Katowice, Czeczott, Porąbka-Klimontów i Morcinek.

Cenne jest w tym względzie, że kopalnie te zlokalizowane są w rejonie dużych aglomeracji miejskich Katowic, Dąbrowy Górniczej, Sosnowca i innych, które na ogół maja duąe zapotrzebowanie na energie cieplna do celów komunalnych. I z tym zapotrzebowaniem znakomicie korelują sie możliwości wykorzystania energii; otóż jak stwierdzono „ciepło” pochodzące ze zrobów górniczych może być wykorzystane poprzez system wymienników i pomp ciepła do celów grzewczych, to jest ogrzewania dużych obiektów komunalnych, warsztatów, hal np. sportowych itp., jak również do ogrzewania nawierzchni dróg na szczególnie „wypadkowych” odcinkach. W dobie intensywnie prowadzonej modernizacji dróg – ta ostatnia możliwość wydaje sie również warta rozważenia.

źródło: www.gig.katowice.pl

Tagi:

Kategorie:

Udostępnij ten artykuł:

Komentarze (0)

Nikt jeszcze nie skomentował tego artykułu. Bądź pierwszą osobą, która to zrobi.

Dodaj komentarz

Możliwość komentowania dostępna jest tylko po zalogowaniu. Załóż konto lub zaloguj się aby móc pisać komentarze lub oceniać komentarze innych.

Te artykuły mogą Cię zainteresować

Przejdź do
css.php
Copyright © 2024