Artykuł pochodzi z lutowego wydania “Przeglądu Komunalnego” (02/2018).
Ograniczanie ryzyka i zmniejszanie następstw powodzi to nadrzędne cele tzw. dyrektywy powodziowej, która została implementowana do polskiego prawa od 26 listopada 2007 r. (Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2007/60/WE z 23 października 2007 r. w sprawie oceny ryzyka powodziowego i zarządzania nim), oraz Ustawy z 20 lipca 2017 r. Prawo wodne (DzU z 2017 r. poz. 1566).
Dokument zaczął obowiązywać od początku tego roku, zastępując dotychczas obowiązującą ustawę z 18 lipca 2001 r. W celu zwiększenia zabezpieczenia przed powodzią w Polsce opracowane zostały także plany zarządzania ryzykiem powodziowym (PZRP) dla obszarów dorzeczy Odry, Wisły oraz Pregoły (rzeka w rosyjskim obwodzie kaliningradzkim).
Plany te zostały przyjęte w formie rozporządzeń Rady Ministrów z 18 października 2016 r. w sprawie przyjęcia planów zarządzania ryzykiem powodziowym dla tych obszarów. PZRP obejmują wszystkie aspekty zarządzania ryzykiem powodziowym – zapobieganie, ochronę, przygotowanie, odbudowę oraz analizy po powodzi, ze szczególnym uwzględnieniem działań służących zapobieganiu powodzi i ochronie przed powodzią oraz informacji na temat stanu należytego przygotowania w przypadku wystąpienia powodzi.
Walka z żywiołem
Łączna wartość działań strategicznych technicznych i nietechnicznych (tab. 1 i 2) przewidzianych w PZRP do realizacji w cyklu planistycznym w latach 2016-2021 to w skali kraju ok. 11,645 mld zł. W sumie przeprowadzonych ma zostać 1556 działań strategicznych, w tym 1356 technicznych. Zrealizowanie planów w pełnym wymiarze pozwoli na zwiększenie bezpieczeństwa powodziowego dla grupy zagrożonej w największym stopniu oraz będzie miało pośredni wpływ na poprawę bezpieczeństwa dla grup o mniejszym stopniu zagrożenia.
Tab. 1. Grupa działań nietechnicznych przewidzianych w PZPR
| Lp. | Grupa działań nietechnicznych przewidzianych w planach zarządzania ryzykiem powodziowym |
| 1. | Działania na rzecz ograniczenia wrażliwości obszarów zagrożonych powodziami |
| 2. | Budowa i rozwój systemu ostrzegania przed niebezpiecznymi zjawiskami pojawiającymi się w atmosferze i hydrosferze |
| 3. | Budowa i doskonalenie systemu reagowania na powódź; utrzymanie lodołamaczy, prowadzenie akcji lodołamania |
| 4. | Budowa i doskonalenie systemu odbudowy zniszczeń powodziowych |
| 5. | Budowa i doskonalenie systemu edukacyjnego podnoszącego świadomość i kompetencje społeczeństwa zamieszkującego obszary zagrożone powodzią |
| 6. | Modyfikacja zasad użytkowania istniejących zbiorników wielofunkcyjnych dla zwiększenia retencji powodziowej |
| 7. | Wzmocnienie i przebudowa wałów, w szczególności tych odcinków, których przebudowa doprowadzi do zwiększania przestrzeni dla rzeki, zapewniając wzrost retencji dolinowej i obniżenie poziomu wód powodziowych |
| 8. | Zwiększanie retencji zlewniowej. Spowalnianie spływu wód powierzchniowych |
Tab. 2. Grupa działań technicznych przewidzianych w PZPR
| Lp. | Grupa działań technicznych przewidzianych w planach zarządzania ryzykiem powodziowym |
| 1. | Budowa przeciwpowodziowych zbiorników retencyjnych |
| 2. | Budowa retencji dolinowej (w tym polderowej) w myśl zasady „oddania przestrzeni rzece” i niedopuszczenia do „transferu ryzyka powodziowego” |
| 3. | Dostosowanie przepustowości rzek na odcinkach, gdzie wody powodziowe stwarzają zagrożenie w wyniku naturalnych lub sztucznych ograniczeń przepływu w myśl zasady „oddania przestrzeni rzece” i niedopuszczenia do „transferu ryzyka powodziowego |
| 4. | Budowa obwałowań chroniących zidentyfikowane obszary o gęstej zabudowie, gdzie jej relokacja jest niemożliwa ze względów społecznych lub ekonomicznych |
| 5. | Odbudowa funkcjonalności obiektów przeciwpowodziowych, które straciły swoją pierwotną funkcjonalność i często stanowią dodatkowe źródło zagrożenia |
| 6. | Zapewnienie dobrych warunków prowadzenia akcji lodołamania i bezpiecznego odprowadzania kry lodowej |
| 7. | Przygotowanie inwestycji przeciwpowodziowych |
| 8. | Ochrona brzegu morskiego |
Daniel Kociołek z Państwowego Gospodarstwa Wodnego (PGW) Wody Polskie wskazuje, że zgodnie z analizami przeprowadzonymi w ramach opracowania planów zarządzania ryzykiem powodziowym dla obszarów Wisły, Odry i Pregoły w planach i programach z zakresu ochrony przed powodzią w niewystarczającym stopniu są zawarte działania nietechniczne, m.in. dotyczące retencji. W planach zamierza się wprowadzić zmianę jakościową do zarządzania ryzykiem powodziowym, eksponując działania nietechniczne jako preferowane działania ograniczające ryzyko powodziowe. Działania te stanowią podstawę do przyjęcia efektywnych ekonomicznie rozwiązań w zakresie ograniczenia wrażliwości terenów zagrożonych powodzią oraz ich ekspozycji. Wśród najważniejszych zadań z zakresu ochrony przeciwpowodziowej, zakończonych w ramach poprzedniej perspektywy finansowej UE (na lata 2007-2013), znalazły się:
- „Modernizacja Wrocławskiego Węzła Wodnego (WWW)”,
- Modernizacja Zbiornika Wodnego Nysa w zakresie bezpieczeństwa przeciwpowodziowego – Etap I,
- realizacja I etapu Programu „Kompleksowe zabezpieczenie przeciwpowodziowe Żuław”, którego beneficjentem było między innymi RZGW Gdańsk,
- poprawa stanu technicznego i bezpieczeństwa powodziowego Stopnia Wodnego Włocławek,
- poprawa stanu ochrony przeciwpowodziowej Lewina Brzeskiego na Nysie Kłodzkiej.
Z kolei w ramach obecnej perspektywy finansowej 2014-2020 planowane do realizacji są:
- budowa lodołamaczy dla RZGW Gdańsk,
- kontynuacja programu budowy lodołamaczy dla RZGW Szczecin,
- budowa dwóch lodołamaczy dla potrzeb zimowej osłony przeciwpowodziowej na terenie działania RZGW w Warszawie,
- zbiornik przeciwpowodziowy Racibórz Dolny na rzece Odrze w województwie śląskim (polder) – kontynuacja budowy z lat poprzednich,
- kompleksowe zabezpieczenie przeciwpowodziowe Żuław – etap II – RZGW w Gdańsku,
- ochrona przed powodzią Kotliny Kłodzkiej, ze szczególnym uwzględnieniem ochrony Kłodzka,
- ochrona przeciwpowodziowa Sandomierza,
- ochrona przeciwpowodziowa Słubic,
- dokończeniu budowy Zbiornika Wodnego Świnna Poręba.
dobre się nie wrati
Komentarz #9712 dodany 2018-02-16 09:16:41
pierdu pierdu a co z magazynami przeciwpowodziowymi które z Zarządów Melioracji przyjęły Urzędy Wojewódzkie, brak dozoru, brak magazynierów i obsługi tylko czekać na wody wezbraniowe które w terenach podgórskich występują w okresie ok 20 min od opadów czy ktoś zdąży otworzyć magazyny i wydać materiały jak jest oddalony 100 km od magazynu.