Nowe przepisy na 2016 rok. Które ustawy weszły w życie 1 stycznia?

Obowiązki wprowadzających

Niezmiernie istotne jest nowe określenie obowiązków wprowadzającego sprzęt w zakresie osiągnięcia minimalnych rocznych poziomów zbiórki zużytego sprzętu (ramka).

Minimalne roczne poziomy zbierania zużytego sprzętu

– od 1 stycznia 2018 r. do 31 grudnia 2020 r. – nie mniej niż 40% średniorocznej masy sprzętu wprowadzonego do obrotu, a w przypadku sprzętu należącego do grupy sprzętu nr 3, określonej w załączniku nr 1 do ustawy, nie mniej niż 50% średniorocznej masy sprzętu wprowadzonego do obrotu;
– od 1 stycznia 2021 r. – nie mniej niż 65% średniorocznej masy sprzętu wprowadzonego do obrotu albo 85% masy zużytego sprzętu wytworzonego na terytorium kraju.

Ponadto wprowadzający sprzęt jest obowiązany do osiągnięcia w poszczególnych latach określonych w ustawie i aktach wykonawczych do niej poziomów odzysku oraz przygotowania do ponownego użycia i recyklingu zużytego sprzętu.

Wprowadzający sprzęt został zobligowany do prowadzenia publicznych kampanii edukacyjnych w stosunku do sprzętu, który został przez niego wprowadzony do obrotu.

Wprowadzający do obrotu sprzęt przeznaczony dla gospodarstw domowych jest obowiązany do zorganizowania i sfinansowania odbierania od zbierających zużyty sprzęt oraz przetwarzania zużytego sprzętu pochodzącego z gospodarstw domowych. Natomiast w przypadku sprzętu innego niż przeznaczony dla gospodarstw domowych jest on zobligowany do zorganizowania i sfinansowania zbierania oraz przetwarzania zużytego sprzętu, który został przez niego wprowadzony do obrotu po 13 sierpnia 2005 r. W kontekście tego sprzętu jest on też obowiązany do zorganizowania i sfinansowania zbierania oraz przetwarzania zużytego sprzętu pochodzącego od użytkowników innych niż gospodarstwa domowe, który został przez niego wprowadzony do obrotu do 13 sierpnia 2005 r., jeżeli sprzęt ten jest zastępowany przez niego sprzętem tego samego rodzaju lub spełniającym te same funkcje.

Zabezpieczenie finansowe wnoszone przez wprowadzających sprzęt określono w rozdziale 4 ustawy. Wnoszone jest ono przez wprowadzających do obrotu sprzęt przeznaczony dla gospodarstw domowych, którzy samodzielnie organizują i finansują odbieranie od zbierających zużyty sprzęt oraz przetwarzanie zużytego sprzętu. Marszałek województwa w przypadku stwierdzenia, że wprowadzający sprzęt przeznaczony dla gospodarstw domowych nie osiągnął wymaganych minimalnych rocznych poziomów zbierania zużytego sprzętu, poziomów odzysku lub przygotowania do ponownego użycia i recyklingu zużytego sprzętu oraz nie wniósł opłaty produktowej, będzie orzekać, w drodze decyzji, o przeznaczeniu środków pochodzących z zabezpieczenia finansowego na poczet pokrycia tej opłaty.

Zbiórka ZSEE

Na użytkowników sprzętu elektrycznego i elektronicznego przeznaczonego dla gospodarstw domowych nałożony jest obowiązek przekazania zużytego sprzętu zbierającemu zużyty sprzęt lub podmiotowi uprawnionemu do jego zbierania, o którym mowa w art. 45 ust. 1 pkt 1 Ustawy z 14 grudnia 2012 r. o odpadach.

Kolejne nowe obowiązki będą ciążyć na zbierających ZSEE. Ustawa zobowiązała bowiem sprzedawców detalicznych, prowadzących jednostki handlu detalicznego o powierzchni handlowej poświęconej sprzedaży sprzętu elektrycznego i elektronicznego wynoszącej co najmniej 400 m², do nieodpłatnego przyjęcia w tej jednostce lub w jej bezpośredniej bliskości zużytego sprzętu pochodzącego z gospodarstw domowych, którego żaden z zewnętrznych wymiarów nie przekracza 25 cm, bez konieczności zakupienia przez klienta nowego sprzętu. Natomiast prowadzący punkt serwisowy jest obowiązany do nieodpłatnego przyjęcia zużytego sprzętu w przypadku, gdy jego naprawa jest niemożliwa ze względów technicznych lub gdy właściciel sprzętu uzna, że naprawa sprzętu jest dla niego nieopłacalna. Zarazem dystrybutor oraz prowadzący punkt serwisowy mogą odmówić przyjęcia zużytego sprzętu, który z uwagi na jego zanieczyszczenie stwarza zagrożenie dla zdrowia lub życia osób go przyjmujących.

Kolejne obowiązki

Przepisy rozdziału 6 i 7 ustawy określają obowiązki prowadzących zakład przetwarzania, prowadzących działalność w zakresie recyklingu oraz w zakresie innych niż recykling procesów odzysku, w tym w zakresie sporządzania, przekazywania i przechowywania przez te podmioty zaświadczeń o zużytym sprzęcie, potwierdzających recykling oraz inne niż recykling procesy odzysku. Rozdział 8 ustawy ustala zasady dotyczące utworzenia organizacji odzysku sprzętu elektrycznego i elektronicznego oraz prowadzenia przez nią działalności gospodarczej. W rozdziale 9 ustawy wprowadzono nowe rozwiązanie, jakim jest obowiązek prowadzenia przez określone w niej podmioty corocznego audytu zewnętrznego. Rozdział 10 ustawy zawiera reguły ponoszenia, w tym obliczania, oraz zwalniania z obowiązku wnoszenia opłaty produktowej.

W ustawie znalazły się również przepisy odnoszące się do międzynarodowego przemieszczania używanego sprzętu elektrycznego i elektronicznego (rozdział 11), których celem ma być ograniczenie przemieszczania zużytego sprzętu jako sprzętu używanego, ale sprawnego. W przypadku przemieszczania używanego sprzętu, co do którego zachodzi podejrzenie, w szczególności z uwagi na jego funkcjonalność, że jest on zużytym sprzętem, jego posiadacz, organizujący przemieszczanie, został obowiązany do wykazania, że tak nie jest. Za dopuszczalne natomiast uznano przemieszczenie m.in. sprzętu, który jako wadliwy jest wysyłany do naprawy gwarancyjnej z zamiarem jego ponownego użycia.

Ustawa w rozdziałach 12 i 13 określa obowiązki przedsiębiorców prowadzących działalność objętą zakresem jej regulacji w obszarze rejestracji, sprawozdawczości oraz obowiązki organów administracji publicznej.

W rozdziale 14 ustawy zostały zamieszczone regulacje dotyczące przepisów karnych i administracyjnych kar pieniężnych. Ustawa zmienia dotychczasowy reżim odpowiedzialności za naruszenie przepisów ustawy z 29 lipca 2005 r. o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym. Za złamanie przepisów, za które obecnie grozi kara grzywny, nowa ustawa przewiduje administracyjne kary pieniężne.

Nowe rozporządzenia

Z nowym rokiem wejdą w życie także nowe rozporządzenia, wydane do Ustawy z 14 grudnia 2012 r. o odpadach. Będą to Rozporządzenie Ministra Środowiska z 9 października 2015 r. w sprawie sposobu nadawania numeru rejestrowego oraz Rozporządzenie Ministra Gospodarki z 5 października 2015 r. w sprawie szczegółowego sposobu postępowania z olejami odpadowymi⁸. To drugie określa szczegółowy sposób postępowania z olejami odpadowymi, polegający na: zbieraniu, magazynowaniu, klasyfikowaniu do właściwego procesu odzysku albo unieszkodliwiania, wg schematu określonego w załączniku nr 1 do rozporządzenia. Klasyfikacja ta jest oparta o: kryteria dopuszczenia do procesu regeneracji w celu uzyskania olejów bazowych, określone w załączniku nr 2 do rozporządzenia, oraz cechy klasyfikujące olej odpadowy do unieszkodliwiania, zawarte w załączniku nr 3 do rozporządzenia.

Niezmiernie istotne jest też wejście w życie 1 stycznia 2016 r. §3 ust. 3 Rozporządzenia Ministra Gospodarki z 16 lipca 2015 r. w sprawie dopuszczania odpadów do składowania na składowiskach⁹, który stanowi, iż zakres badań oraz kryteria dopuszczania odpadów o kodach 19 08 05, 19 08 12, 19 08 14, 19 12 12 i z grupy 20 do składowania na składowisku odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne są określone w załączniku nr 4 do rozporządzenia.

Ważną datą związaną z przepisami przejściowymi i końcowymi ustawy z 14 grudnia 2012 r. o odpadach będzie 24 stycznia 2016 r. Upłynie wówczas 36 miesięcy od wejścia tej ustawy w życie, co spowoduje m.in. utworzenie rejestru, o którym mowa w art. 49 ust. 1 ustawy, utworzenie BDO, wejście w życie art. 178, art. 179, art. 194 ust. 1 pkt 5, art. 204, art. 205, art. 207 pkt 14, art. 213 pkt 8, uchylenie wydanych na podstawie Ustawy z 27 kwietnia 2001 r. o odpadach¹⁰ zezwoleń na zbieranie odpadów oraz zezwoleń na odzysk lub unieszkodliwianie odpadów, decyzji podjętych na podstawie art. 31 ust. 3 i art. 32 ust. 3 oraz przepisów wykonawczych.

Źródła

1. Ustawa z 27 maja 2015 r. o zmianie ustawy o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji oraz niektórych innych ustaw(DzU poz. 933)
2. Ustawa z 11 września 2015 r. o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym (DzU z 2015 r. poz. 1688).
3. Ustawa z 14 grudnia 2012 r. o odpadach (DzU z 2013 r. poz. 21, z późn. zm.).
4. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2000/53/WE z 18 września 2000 r. w sprawie pojazdów wycofanych z eksploatacji (Dz.Urz. WE L 269 z 21.10.2000, str. 34, z późn. zm.).
5. Błachowicz K.: Nowe realia rynku demontażu pojazdów. „Recykling” 7-8/2015.
6. Ustawa z 29 lipca 2005 r. o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym (DzU z 2013 r. poz. 1155, z późn. zm.).
7. Rozporządzenie Ministra Środowiska z 9 października 2015 r. w sprawie sposobu nadawania numeru rejestrowego (DzU poz. 1696).
8. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z 5 października 2015 r. w sprawie szczegółowego sposobu postępowania z olejami odpadowymi (DzU poz. 1694).
9. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z 16 lipca 2015 r. w sprawie dopuszczania odpadów do składowania na składowiskach (DzU poz. 1277).
10. Ustawa z 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (DzU z 2010 r. nr 185, poz. 1243, z późn.zm.).

Tekst pochodzi z grudniowego wydania czasopisma “Recykling” (12/2015).