Do kategorii transportu miejskiego zalicza się transport na terenie miasta wraz z okolicami podmiejskimi. Transport miejski obejmuje transport komunalny (m.in. komunikację miejską i służby komunalne) oraz transport indywidualny. W polskich miastach średniej wielkości dominującym rodzajem komunikacji miejskiej jest transport drogowy z zastosowaniem autobusów oraz ? w mniejszym stopniu ? transport tramwajowy.

Najważniejsze zadania stawiane transportowi to skuteczne i sprawne wykonanie pracy przewozowej. Dużą wagę przywiązuje się również do bezpieczeństwa uczestników ruchu, środków transportu oraz ochrony środowiska, zarówno naturalnego, jak i cywilizacyjnego.

Ogólny charakter zagrożeń transportu miejskiego w związku ze zmianami klimatycznymi jest zdeterminowany przede wszystkim podnoszeniem się średniej temperatury powierzchni Ziemi oraz zwiększaniem się dynamiki zjawisk zachodzących w środowisku, a także pogorszeniem się jakości powietrza, co wpływa m.in. na czasowe zmniejszenie się widzialności.

Najważniejsze zagrożenia transportu dotyczą zarówno samych uczestników ruchu, jak i środków transportu oraz ich infrastruktury. Działania dostosowawcze do zmian klimatycznych w sektorze transportu dotyczą natomiast środków transportu i ich infrastruktury, zarządzania ruchem oraz nadzorowania przestrzegania prawa w zakresie ruchu.

Działania dostosowawcze środków transportu muszą zapewnić w warunkach zmian klimatycznych właściwy poziom usług, a także bezpieczeństwo i ochronę środowiska. Ze względu na wysoką temperaturę w miesiącach letnich konieczne jest użytkowanie nowoczesnych pojazdów, m.in. z klimatyzacją i systemami uruchamiania drzwi umożliwiającymi minimalizację czasu ich otwarcia. Środki transportu miejskiego powinny spełniać odpowiednie wymogi techniczne bezpieczeństwa zarówno czynnego, jak i biernego: muszą to być pojazdy nowoczesne i zaawansowane technicznie. W celu ograniczenia uciążliwego wpływu transportu miejskiego na zdrowie ludzi i ich środowisko zalecana jest wymiana środków transportu na pojazdy tzw. niskoemisyjne, m.in. z napędami hybrydowymi i elektrycznymi.

Główne kierunki dostosowawcze infrastruktury transportu lądowego do zmian klimatu to przede wszystkim wspieranie transportu miejskiego, rozwój zielono-błękitnej infrastruktury oraz skuteczne zarządzanie ruchem miejskim. Wspieranie transportu miejskiego jest osiągane m.in. dzięki tworzeniu parkingów ?parkuj i jedź? na obrzeżach miast.

Rozwój zielono-błękitnej infrastruktury powinien z kolei uwzględniać priorytet bezpieczeństwa, szczególnie w ekstremalnych warunkach klimatycznych ? gwałtownych wiatrów i burz: w tych warunkach duże drzewa w miastach stanowią poważne zagrożenie dla życia i zdrowia mieszkańców oraz dla ich środowiska. Przywiązuje się również dużą wagę do infrastruktury rowerowej. Ważną rolę powinien odgrywać w tym wypadku priorytet bezpieczeństwa ? przede wszystkim pieszych na chodnikach.

Skuteczne zarządzanie ruchem miejskim jest możliwe dzięki zintegrowanym systemom sterowania ruchem, wykorzystującym m.in. inteligentne systemy transportowe, a także inne rozwiązania telematyczne, m.in. informacje dla uczestników ruchu o stanie dróg i ruchu oraz o warunkach pogodowych.

Konieczne jest dostosowanie do zmian klimatu metod eksploatacji środków transportu ? m.in. poprzez odpowiednie szkolenia kierowców transportu publicznego oraz stosowanie materiałów eksploatacyjnych i części zamiennych przystosowanych do ekstremalnych warunków pogodowych.

W warunkach zagrożeń w transporcie miejskim, związanych ze zmianami klimatycznymi, istotną rolę odgrywa sprawne nadzorowanie przestrzegania prawa. Konieczne są do tego celu służby charakteryzujące się merytorycznym przygotowaniem, dobrym wyszkoleniem oraz wysokim morale, uczciwością i zdyscyplinowaniem, a także szacunkiem dla pełnienia służby. Skuteczne działania służb nadzorujących przestrzeganie prawa wymaga współpracy społeczeństwa, co jest zdeterminowane autorytetem tych służb w społeczeństwie. Wymaga to skrupulatnego nadzoru tych służb przez społeczeństwo.

prof. dr hab. inż. Zdzisław Chłopek