Zakład będzie obsługiwał prawie 200 tys. mieszkańców z czterech miast i czterech gmin powiatu bieruńsko-lędzińskiego, pszczyńskiego, mikołowskiego i z Tychów. Zastosowanie światowych technologii, w tym m.in. separatorów optoelektronicznych i balistycznych oraz wykorzystanie metody suchej fermentacji beztlenowej do produkcji biogazu, pozwoli na odzysk co najmniej 51% odpadów i produkcję odnawialnej energii elektrycznej oraz cieplnej.

Koszt przedsięwzięcia dofinansowanego z Funduszu Spójności w ramach działania 2.1. (priorytet Gospodarka odpadami i ochrona powierzchni ziemi) z PO Infrastruktura i Środowisko na lata 2007-2013 wynosi ok. 110 mln zł. Ponad 69 mln zł to dotacja unijna, a 23 mln zł pochodzi z preferencyjnej pożyczki z NFOŚiGW. Resztę stanowi wkład gmin wspólników oraz Międzygminnego Przedsiębiorstwa Gospodarki Odpadami i Energetyki Odnawialnej MASTER w Tychach, które realizuje tę inwestycję.

Przedsiębiorstwo zostało powołane w 1998 r. do prowadzenia kompleksowych i zintegrowanych działań związanych z gospodarką odpadami, początkowo w gminach Tychy, Bieruń, Lędziny, Kobiór, Wyry i Bojszowy, a od 2004 r. również w gm. Chełm Śląski oraz Imielin. Wszystkie gminy mają udziały w spółce, ale największy, 90-procentowy, posiada gmina Tychy.

Wspólne działania

Kilka lat wcześniej, w 1994 r., gminy wybudowały składowisko odpadów komunalnych w Tychach. W jego sąsiedztwie powstaje teraz biologiczno- mechaniczny zakład unieszkodliwiania odpadów. Pomysł realizacji inwestycji zrodził się w 2004 r. Następnie opracowano szczegółową koncepcję całego przedsięwzięcia, wzorując się na najlepszych europejskich rozwiązaniach. Wniosek o dofinansowanie projektu pn. „Budowa Międzygminnego Zakładu Kompleksowego Zagospodarowania Odpadów Komunalnych w Tychach” trafił do NFOŚiGW w 2009 r. W listopadzie następnego roku została przyznana unijna dotacja, a kilka miesięcy później spółka ogłosiła przetarg. Wygrała go firma Strabag Polska, która ma ponad 170-letnią tradycję. Inwestycja jest realizowana w formule „projektuj i buduj” od listopada 2011 r.

– Na zaprojektowanie i zbudowanie zakładu wykonawca ma 36 miesięcy. Proces inwestycyjny powinien się zakończyć pod koniec 2014 r. Mamy jednak nadzieję, że nastąpi to wcześniej. Rozmawiamy z firmą o przyspieszeniu tego terminu, ponieważ prace projektowe są już zakończone i uzyskaliśmy pozwolenie budowlane – powiedział Marek Mrówczyński, prezes zarządu.

Pełna automatyka

Zakład biologiczno-mechanicznego unieszkodliwiania odpadów będzie w pełni zautomatyzowany. W pierwszym etapie odpady trafią do zmechanizowanej sortowni, wyposażonej w ciągi technologiczne. Po wstępnej selekcji przejdą przez sita i różnego rodzaju separatory optoelektroniczne. Wychwycą one z sit wszystko to, co nadaje się do recyklingu, czyli papier, tworzywa sztuczne, szkło i metal. Ponadto wyodrębnią one odpady zielone, a także wsad do produkcji

paliwa alternatywnego, np. opakowania po jogurtach, śmietanie, środkach chemicznych, które już nie nadają się do innego wykorzystania. Innowacyjnym rozwiązaniem będzie instalacja do suchej fermentacji frakcji organicznej. Zamiast kompostowania, odpady zmieszane poddane zostaną procesom fermentacji beztlenowej w ustawionych poziomo komorach fermentacyjnych. Z odzyskanego w tym procesie biogazu mają być produkowane w kogeneracji energia cieplna i elektryczna na potrzeby zakładu. Nadwyżki zostaną sprzedane do sieci. To pierwsza tego typu technologia w Polsce. Wszystkie procesy przetwarzania odpadów prowadzone będą w zamkniętych halach, których powierzchnia wynosi około 10000 m2 .Odpylanie i oczyszczanie powietrza prowadzone będzie metodą biologiczną i chemiczną z zastosowaniem kurtyn dezodoryzacji.

Przewidywane efekty

Zakład w Tychach będzie przerabiał rocznie co najmniej 84 tys. ton odpadów. Z tego ok. 63 tys. ton będą stanowiły odpady komunalne zmieszane, a ponad 3 tys. ton tzw. zielone. Na podobnym poziomie jak w przypadku zielonych kształtuje się ilość odpadów surowcowych, wielkogabarytowych. Z kolei odpadów budowlanych będzie ok. 11 tys. ton. – Na składowisko trafi tylko balast, którego nie można już wykorzystać – zapewnia prezes. Ilość odpadów deponowanych zostanie zredukowana o ponad 51% po wyselekcjonowaniu z nich surowców wtórnych i materiałów do ponownego wykorzystania. Zakładamy, że docelowo odzyskiwać będziemy ok. 50% makulatury, tworzyw, szkła, metali, 70% materiałów budowlanych, a o 60% zamierzamy zredukować frakcję biodegradowalną, zawartą w odpadach komunalnych. Odbiór surowców wtórnych nie będzie problemem, ale zostaniemy zmuszeni do zbudowania rynku odbioru paliwa alternatywnego. Obecnie trwają rozmowy z cementowniami i położoną nieopodal zakładu elektrociepłownią Tychy.

Międzygminne Przedsiębiorstwo

Gospodarki Odpadami

i Energetyki Odnawialnej

MASTER w Tychach

ul. Grota Roweckiego 44, 43-100 Tychy

www.master.tychy.pl