Elementy sakralne w krajobrazie kulturowym
Magdalena Garczarczyk
Do charakterystycznych elementów krajobrazu kulturowego należą obiekty sakralne, takie jak: kościoły, kapliczki i krzyże przydrożne. Z niepokojem należy stwierdzić, iż właśnie kapliczki i krzyże, od wieków trwale wpisane w polski pejzaż, teraz giną w wyniku zapomnienia bądź bezmyślnej dewastacji.
O unikatowych walorach decyduje nie tylko ich wartość artystyczna, ale także fakt, iż są one niezwykle harmonijnie powiązane z przyrodą, która stanowi dla nich tło. Często - w szczególności w krajobrazie równinnym - stanowią też niemalże jedyny akcent. Dodatkowo są elementami wyróżniającymi kraje katolickie od protestanckich. W tych ostatnich, po reformacji, za jedyne miejsca kultu religijnego uznawane są kościoły gmin. Na tych terenach zatem nie występują kalwarie, krzyże czy kapliczki przydrożne [Fot.: Średniowieczny krzyż pokutny w Bukowcu].
O ich znaczeniu w polskim pejzażu świadczy także fakt, iż w dobie powstań narodowych, w czasach romantyzmu Polska nazywana była krainą mogił i krzyży. Duża liczba stawianych wówczas krzyży zaniepokoiła gubernatora Murawiewa tak dalece, że w 1863 r. zakazał wznoszenia nowych i odnawiana starych krzyży znajdujących się poza cmentarzem. Władze carskie zauważyły bowiem, iż ich obecność jest wyrazem patriotyzmu i niegasnącego ducha narodu.
Elementy sakra...
Do charakterystycznych elementów krajobrazu kulturowego należą obiekty sakralne, takie jak: kościoły, kapliczki i krzyże przydrożne. Z niepokojem należy stwierdzić, iż właśnie kapliczki i krzyże, od wieków trwale wpisane w polski pejzaż, teraz giną w wyniku zapomnienia bądź bezmyślnej dewastacji.
O unikatowych walorach decyduje nie tylko ich wartość artystyczna, ale także fakt, iż są one niezwykle harmonijnie powiązane z przyrodą, która stanowi dla nich tło. Często - w szczególności w krajobrazie równinnym - stanowią też niemalże jedyny akcent. Dodatkowo są elementami wyróżniającymi kraje katolickie od protestanckich. W tych ostatnich, po reformacji, za jedyne miejsca kultu religijnego uznawane są kościoły gmin. Na tych terenach zatem nie występują kalwarie, krzyże czy kapliczki przydrożne [Fot.: Średniowieczny krzyż pokutny w Bukowcu]. O ich znaczeniu w polskim pejzażu świadczy także fakt, iż w dobie powstań narodowych, w czasach romantyzmu Polska nazywana była krainą mogił i krzyży. Duża liczba stawianych wówczas krzyży zaniepokoiła gubernatora Murawiewa tak dalece, że w 1863 r. zakazał wznoszenia nowych i odnawiana starych krzyży znajdujących się poza cmentarzem. Władze carskie zauważyły bowiem, iż ich obecność jest wyrazem patriotyzmu i niegasnącego ducha narodu.
Elementy sakra...
