Jerzy Jendrośka

Ochrona środowiska jest dziedziną, w której szczególnie wyraziście uwidacznia się potrzeba jawności i udziału społecznego w podejmowaniu decyzji. Zauważono to już dawno - praktycznie od początków nowoczesnej regulacji prawnej ochrony środowiska. Tak np. już w 1845 r. pruska ustawa Prawo przemysłowe wymagała by wszelkie wnioski o pozwolenie na działalność przemysłową podawać do publicznej wiadomości i konsultować ze społeczeństwem (przy czym można było składać zastrzeżenia w ciągu 4 tygodni a władze miały obowiązek je rozpatrzyć).


Dialog społeczny wymaga jawności (a więc dostępu do informacji) oraz udziału społecznego w podejmowaniu decyzji. Nierozłącznie z tym związana jest też kwestia gwarancji prawnych w tej dziedzinie - a więc dostępu do sprawiedliwości w celu ochrony uprawnień. We wszystkich tych kwestiach Europa, mimo chlubnych tradycji, dała się w drugiej połowie XX wieku nieco zdystansować Stanom Zjednoczonym. To właśnie w USA powstały modelowe rozwiązania prawne dla dwóch niezmiernie istotnych dla dialogu społecznego instytucji - dostępu do informacji i oceny oddziaływania na środowisko (OOS). Na doświadczeniach amerykańskich w dużej mierze wzorowane są regulacje prawne ekologicznego dialogu społecznego w Unii Europejskiej. Stanowią one obecnie punkt odniesienia dla 15 państw członkowskich UE oraz 15 państw tzw. akcesyjnych, czyli starających się o przyjęcie do UE. Obok prawa UE standardy europejskie dialogu społecznego ...