Finansowanie innowacji i transferu technologii

Obydwa terminy wynikają z Ustawy z 8 października 2004 r. o zasadach finansowania nauki (DzU z 2004 r. nr 238, poz. 2390). Rozróżnienie zaplanowanych do dofinansowania działań na badania przemysłowe oraz prace rozwojowe jest istotne z punktu widzenia intensywności wsparcia przeznaczonego na współfinansowanie badań. W przypadku badań przemysłowych do dofinansowania kwalifikuje się 70% wydatków mikro i małego przedsiębiorstwa, 60% średniego oraz 40% dużego podmiotu. W odniesieniu do prac rozwojowych do kosztów kwalifikowanych zaliczyć możemy odpowiednio 45%, 35% i 25% kosztów.

O dotacje ubiegają się tu nawet przedsiębiorcy z branży energetycznej, których prace badawczo-rozwojowe prowadzą do opracowania nowych technologii paliw ekologicznych. Również dużym zainteresowaniem instrument ten cieszy się wśród firm z branży IT.

Za powiązanie zakresu projektu z grupą tematyczną info lub techno uzyskujemy dodatkowe punkty w ocenie merytorycznej, zwiększając tym samym szanse na otrzymanie dofinansowania. Nasze noty podniesie również rozbudowa lub utworzenie w strukturach firmy działu B+R, za to otrzymamy kolejne 10 pkt.

 

Każdy przedsiębiorca realizujący projekty celowe zdaje sobie sprawę z tego, jak ważna na etapie komercjalizacji wynalazków jest rola ochrony własności intelektualnej. Dlatego też autorzy POIG przewidzieli odrębne działanie 5.4 Zarządzanie własnością intelektualną. Jest ono dedykowane na pokrycie kosztów uzyskania ochrony własności przemysłowej w formie zgłoszenia wynalazku, wzoru użytkowego czy też wzoru przemysłowego.

Dodatkowo na samo opracowanie wzoru przemysłowego lub użytkowego i wdrożenie go do produkcji projektodawca może skorzystać z dofinansowania w działaniu 4.2 Stymulowanie działalności B+R przedsiębiorstw oraz wsparcie w zakresie wzornictwa przemysłowego. W ramach tego instrumentu dofinansowane będą mogły być niezbędne działania doradcze czy szkoleniowe dotyczące opracowania wzoru przemysłowego, a także inwestycje związane z uruchomieniem produkcji według nowo opracowanego wzoru.

Projekty w zakresie wzornictwa muszą składać się z fazy opracowania nowego wzoru przemysłowego lub użytkowego oraz fazy wdrożenia tego wzoru do produkcji. W ramach projektu przedsiębiorca musi skorzystać z usług doradczych w zakresie wzornictwa lub dysponować wykwalifikowaną kadrą specjalistów w tej dziedzinie.

W działaniu 4.2 przewidziano dodatkową pomoc dla przedsiębiorstw podejmujących lub rozwijających działalność badawczo-rozwojową. Dotacja może być przyznana na uzyskanie przez firmę statusu centrum badawczo-rozwojowego (CBR), co daje jej dodatkowe korzyści, takie jak: profity na opodatkowaniu z tytułu kwot przekazywanych na utworzenie funduszu innowacyjności, który powstaje z comiesięcznego odpisu (wynosi on nie więcej niż 20%) przychodów uzyskanych przez CBR w danym miesiącu. Kwota ta obciąża koszty działalności CBR, pomniejszając podstawę opodatkowania. Środki funduszu innowacyjności powinny być przeznaczone na pokrywanie kosztów prowadzonych badań i prac rozwojowych, w tym również osobowych. Inną korzyścią przekształcenia w CBR jest uzyskanie zwolnienia z podatku od nieruchomości wykorzystywanych do prowadzenia prac rozwojowych.

Z powyższych źródeł finansowania mogą korzystać zarówno samodzielnie wykonujący badania przedsiębiorcy, jak i ci współpracujący z ośrodkami badawczymi, np. w formie konsorcjum naukowo-przemysłowego. Ponadto przedsiębiorcy, których projekty polegają na przekształceniu w centrum badawczo-rozwojowe, mogą zakwalifikować do dofinansowania działania doradcze oraz inwestycyjne związane z tym przedsięwzięciem.

Odbyły się już trzy rundy naboru projektów do działania 4.2. Zainteresowanie było ogromne i instytucja wdrażająca zamykała konkursy już po kilku dniach. Kolejny nabór planowany jest na 2010 r. Aplikując do tego działania, należy być gotowym do złożenia dokumentacji już w dniu otwarcia konkursu.

 

Nieco inaczej wyglądają rundy do równie popularnego działania 4.4 Nowe inwestycje o wysokim potencjale innowacyjnym. Tu możemy przygotowywać dokumenty do samego zamknięcia rundy aplikacyjnej. Ostatni konkurs do tego działania trwał od 28 września do 30 października br. W działaniu tym zmieniły się względem poprzedniej rundy kryteria dopuszczalności projektów oraz ich punktacja. Najistotniejsza zmiana dotyczyła kryterium innowacyjności. Według nowych zasad produkt bądź usługa, jakie planujemy wprowadzić, nie mogą występować jeszcze na rynku światowym, tj. na targach międzynarodowych, w internecie, w ofercie firm będących liderami branż. Ewentualnie produkty konkurencyjne mogą mieć co najmniej dwa słabsze parametry od nowego bądź zasadniczo zmienionego produktu czy też usługi, jakie wnioskodawca planuje wdrożyć z pomocą dotacji. Za spełnienie tego kryterium obecnie można uzyskać aż 20 pkt.

Istotne przy składaniu wniosków w działaniu 4.4 jest wyliczenie liczby punktów, jakie może uzyskać projekt. Dopiero osiągnięcie 60 pkt. ze 100 możliwych pozwala wziąć udział w konkursie. Jednak aby mieć realne szanse na pozyskanie dotacji, punktacja powinna wynieść przynajmniej 90 pkt.

Ponadto w ramach projektów dodatkowo premiowane są nowe rozwiązania marketingowe lub organizacyjne, prowadzące do poprawy produktywności i efektywności. Realizowane projekty powinny prowadzić do zmniejszenia szkodliwego oddziaływania na środowisko, m.in. poprzez ograniczenie energio-, materiało- i wodochłonności procesu produkcyjnego lub świadczenia usług, zmierzających do powstania nowego albo znacząco ulepszonego produktu lub usługi.

O dotacje z tego działania starają się przedsiębiorstwa produkcyjne, ale również firmy usługowe. Ciekawym projektem, który otrzymał dofinansowanie z działania 4.4, było przedsięwzięcie pn. „Wdrożenie innowacyjnej technologii produkcji nowych wysokokalorycznych stałych paliw alternatywnych”.

Niepocieszająca jest informacja, że budżet działania 4.4 wyczerpuje się. Ze względu na ogromne zainteresowanie tym instrumentem można się spodziewać realokacji środków z mniej popularnych działań. Jednak nie należy raczej oczekiwać więcej niż jednego konkursu w 2010 r., którego całkowity budżet mógłby wynieść ok. 750 mln zł.

 

Przedsiębiorcy, którzy postawili na wdrażanie innowacji wiedzą, jak ważną rolę w stymulowaniu procesów innowacyjnych i transferu technologii odgrywa współpraca z instytucjami otoczenia biznesu i jednostkami naukowymi. Nie do przecenienia jest tu kooperacja podmiotów z różnych sektorów: prywatnego, publicznego, NGO’s. Dlatego też w ramach 5. osi priorytetowej POIG pn. Dyfuzja innowacji wprowadzono działanie 5.1 Wsparcie powiązań kooperacyjnych o znaczeniu ponadregionalnym. Tutaj przewidziano wsparcie dla przedsięwzięć realizowanych przez grupy przedsiębiorców, których założeniem jest wzmacnianie powiązań pomiędzy przedsiębiorstwami, instytucjami otoczenia biznesu a jednostkami naukowymi oraz wzmocnienie pozycji konkurencyjnej powiązań kooperacyjnych.

Projekty będą mogły dotyczyć m.in. doradztwa w zakresie opracowania planów rozwoju ekspansji powiązania kooperacyjnego, wsparcia klastrów innowacyjnych czy też udziału w krajowych i międzynarodowych spotkaniach w celu wymiany doświadczeń. Takie „miękkie działania” są istotnym uzupełnieniem dla przedsięwzięć inwestycyjnych i łącznie pozwalają na osiąganie lepszych wyników w stymulowaniu innowacyjności i podnoszeniu konkurencyjności gospodarki.

Do budowania mostu pomiędzy nauką a biznesem przyczyni się również poddziałanie 3.3.1 z POIG pn. Wsparcie dla Instytucji Otoczenia Biznesu. Przewiduje ono wsparcie w drodze konkursu projektów, które są realizowane w zakresie wspomagania programów szkoleniowych dla prywatnych inwestorów, w tym „aniołów biznesu”, nawiązywania współpracy między sieciami inwestorów a inkubatorami przedsiębiorczości i funduszami podwyższonego ryzyka. Działanie wspiera też powstanie i rozwój sieci inwestorów prywatnych, platform wymiany doświadczeń w zakresie inwestowania, kojarzenia inwestorów z przedsiębiorcami oraz kształtowania gotowości inwestycyjnej przedsiębiorstw. Wnioskodawcami mogą być instytucje otoczenia biznesu, sieci „aniołów biznesu”, organizacje zrzeszające potencjalnych inwestorów, a także przedsiębiorców i pracodawców.