Globalny klimat w Poznaniu
Ochrona klimatu jest wyzwaniem dla całego globu. Na ten temat toczy się wiele dyskusji. Jednak te najważniejsze w tym roku będą prowadzone w dniach 1-12 grudnia w Poznaniu w ramach 14. Konferencji Ramowej Konwencji Stron Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu. Nasuwa się pytanie, czy „klimat” tej najistotniejszej światowej dyskusji znacząco przybliży nas do nowego międzynarodowego porozumienia, będącego kontynuacją protokołu z Kioto.
W czasie Konferencji teren Międzynarodowych Targów Poznańskich przeistoczy się w centrum światowej dyskusji o zmianach klimatu. Organizatorem wydarzenia jest Sekretariat Konwencji Narodów Zjednoczonych ds. Zmian Klimatu, gospodarzem – polski rząd, natomiast koordynatorem przygotowań z jego ramienia – Ministerstwo Środowiska.
Ramowa Konwencja Stron Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu (UNFCCC) to jedna z najistotniejszych ekologicznych umów, określająca podstawy międzynarodowych działań na rzecz walki z globalnym ociepleniem klimatu. Jej najwyższym organem jest Konferencja Stron Klimatu (COP), której sesje odbywają się raz w roku. Celem tych spotkań jest opracowywanie i ustanawianie zasad wdrażania postanowień Konwencji. Pomocniczymi „narzędziami” są natomiast Biuro i Sekretariat oraz organy tworzone przez COP, czyli grupy robocze, komitety i ciała eksperckie.
Trochę historii
Pierwsza Światowa Konferencja Klimatyczna odbyła się w 1979 r. Wtedy to uznano zmiany klimatu za pilny globalny problem. Kolejnym ważnym punktem na mapie rozważań nt. klimatu była Konferencja nt. Zmian w Atmosferze w Toronto, gdzie w 1988 r. został ustanowiony Międzyrządowy Zespół ds. Zmian Klimatu (IPCC), którego zadaniem jest ocena skali i przebiegu zmian klimatycznych. W 1990 r. opublikował on Pierwszy Raport Oceniający o stanie globalnego klimatu, a w listopadzie w Genewie odbyła się Druga Światowa Konferencja Klimatyczna. Tekst opracowywanej od tego momentu Konwencji zaprezentowano w 1992 r. na Szczycie Ziemi w Rio de Janeiro, gdzie podpisały ją 154 państwa. Głównym organem UNFCCC ustanowiono wówczas COP. Ważny dla klimatycznych dyskusji był również 1996 r., kiedy to IPCC zaprezentował Drugi Raport Oceniający, w którym określono, iż człowiek w wyraźny sposób wpływa na globalny klimat. Istotnym wydarzeniem było też wynegocjowanie w 1997 r. Protokołu z Kioto, który określił zobowiązania krajów w kontekście zredukowania emisji gazów cieplarnianych. Z kolei ustalenia dotyczące m.in. systemu handlu emisjami, Mechanizmu Czystego Rozwoju oraz zasad rozliczania redukcji emisji przez „pochłaniacze” węgla zapadły w Bonn (2001 r.). Przełomowym okazał się natomiast rok 2005, kiedy w życie wszedł Protokół z Kioto. W tym samym roku w Montrealu, podczas COP 11, miała miejsce Pierwsza Konferencja Stron Protokołu z Kioto (MOP). W jej ramach podjęto decyzję o rozpoczęciu dialogu w sprawie długofalowej współpracy strategicznej. Wiele nadziei wiązano z zeszłorocznym COP-em, który odbył się w Indonezji (Bali) wraz z 13. Sesją UNFCCC i z trzecią sesją MOP. To spotkanie nie przyniosło jednak oczekiwanych rezultatów (np. określenia zakresu redukcji emisji w latach 2012-2050). COP 13 dał jednak zielone światło dla rozpoczęcia negocjacji nowego porozumienia w sprawie zmian klimatu, będącego kontynuacją zobowiązań Protokołu z Kioto (wygasa on już w 2012 r.).
Poznań drogą do konsensusu
Prezydentem tegorocznej Konferencji jest minister środowiska, prof. Maciej Nowicki. Rola odbywającego się w Polsce COP 14 jest znacząca. Stanowi on bowiem punkt na drodze do wypracowania konsensusu w odniesieniu do zobowiązań redukcji gazów cieplarnianych, jaki powinien zostać osiągnięty na przyszłorocznej Konferencji Klimatycznej, która odbędzie się w Kopenhadze.
Obrady w trakcie poznańskiego COP-u są podzielone na cztery obszary tematyczne: redukcja gazów cieplarnianych, adaptacja do zmian klimatu, transfer technologii oraz możliwości ich finansowania. Ponadto w trakcie dyskusji ma zostać wypracowana tzw. wspólna wizja wyznaczająca kierunki dalszych działań i długoterminowy globalny cel redukcyjny.
Szacuje się, iż na COP 14 do Poznania zawita ok. 8 tys. uczestników. W tym prestiżowym forum politycznym weźmie udział ponad 190 przedstawicieli delegacji rządowych, instytucji międzynarodowych, ekologicznych, badawczych, biznesowych, organizacji pozarządowych oraz mediów.
Zmiany klimatu nabrały nowego wymiaru. To już nie tylko kwestia ochrony środowiska, lecz również istotne zagrożenia gospodarcze. COP 14 ma to uzmysłowić jeszcze dobitniej. Istnieje szansa, iż dzięki medialnemu rozgłosowi usłyszy o tym globalnym problemie wiele osób, które może poczują się do ochrony klimatu. Pamiętajmy, że nawet nasze małe codzienne kroki, tj. korzystanie z transportu publicznego, wyłączanie monitorów komputerów czy też stosowanie energooszczędnych żarówek, to w skali światowej milowe kroki dla ochrony klimatu.
Agata Szymańska