Obecnie w Polsce funkcjonuje ponad 500 spółdzielni socjalnych, a ich działalność wpisuje się w założenia ekonomii społecznej. Należy przy tym podkreślić, że pojęcie to jest bardzo szerokie i odnosi się do wielu sfer życia społecznego. Niemniej jednak podstawową zasadą jest prymat działania na rzecz ludzi (członków, podopiecznych spółdzielni), a nie tylko kierowanie się chęcią osiągnięcia wysokiego zysku.

Oznacza to, że dla jednostek ekonomii społecznej duże znaczenie ? obok celu gospodarczego ? ma misja społeczna, w tym przede wszystkim przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu. Do podmiotów ekonomii społecznej zaliczone zostały m.in. spółdzielnie pracy, spółdzielnie socjalne, spółdzielnie inwalidów i niewidomych oraz fundacje, stowarzyszenia i organizacje pozarządowe. Ich funkcjonowanie wpisuje się w politykę Unii Europejskiej. Przykładowo Europejska Strategia Lizbońska kładzie duży nacisk na tworzenie miejsc pracy i rozwój gospodarczy. Realizacji tych celów ma służyć promocja zatrudnienia, modernizacja polityki opieki społecznej, opartej na transferach pieniężnych, wspieranie zdolności adaptacyjnych pracowników oraz zapewnienie elastyczności rynków pracy. Dla osiągnięcia tych zadań kluczowe znaczenie ma także rozwój społeczeństwa obywatelskiego1.

W ujęciu prawnym

Regulacje dotyczące spółdzielni socjalnych po raz pierwszy zostały wprowadzone do polskiego porządku prawnego w 2003 r., na mocy Ustaw...