Tegoroczne, IV Forum, zorganizowane przez Instytut Energetyki Odnawialnej (IEO), odbyło się 31maja br. w Warszawie w Pałacu Kultury i Nauki jako wydarzenie wieńczące pierwszą edycję Europejskich Dni Słonecznych (ESD).
 
Forum towarzyszyła wystawa firm producentów instalacji słonecznych. W spotkaniu wzięło udział ok. 160 osób, reprezentujących różne środowiska z sektora energetyki słonecznej: instalatorów, producentów urządzeń, stowarzyszeń, przedstawicieli nauki i innych.
Patronat honorowy nad Forum jak co roku sprawowali Waldemar Pawlak, wicepremier i minister gospodarki, a ponadto Andrzej Kraszewski, minister środowiska, Jan Rączka, prezes Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, Hanna Gronkiewicz-Waltz, prezydent Warszawy oraz Polska Konfederacja Pracodawców Prywatnych Lewiatan. Partnerami Forum byli: BOŚ Bank oraz Energa-Obrót.
Otwarcia Forum dokonał Grzegorz Wiśniewski, prezes Zarządu IEO. Pierwszym referentem był Janusz Politowski, zastępca dyrektora w Departamencie Energetyki w MG, który przekazał informacje o stanie prac nad wdrożeniem Krajowego Planu Działań (KPD) w zakresie OZE oraz opowiedział o planowanych regulacjach prawnych, w tym o ogólnej koncepcji projektu ustawy OZE. Podkreślił też, że w ustawie znajdą się instrumenty wsparcia organizacyjno-prawnego, m.in. zapisy dot. certyfikacji oraz szkoleń osób fizycznych, potencjalnych instalatorów urządzeń OZE, w tym kolektorów słonecznych. Ponadto ustawa dla instalujących urządzenia OZE inwestorów prywatnych i publicznych przewiduje wsparcie w postaci ulg i zwolnień podatkowych.
Tematyka Forum została podzielona na dwie sesje – pierwsza dotyczyła aspektów rynkowych i prawnych, druga zaś technicznych i finansowych, a finalnym elementem Forum był panel dyskusyjny.
Najnowsze wyniki badań sprzedaży kolektorów słonecznych w 2010 r. przedstawiła Aneta Więcka z IEO. W 2010 r. na rynku krajowym sprzedano ogółem prawie 146 tys. m2 kolektorów słonecznych, a łączna ich ilość w Polsce wyniosła 655 tys. m2. Polski rynek kolektorów słonecznych pod względem ilości zainstalowanej powierzchni kolektorów słonecznych znalazł się na ósmym miejscu w Europie. Obecnie na naszym rynku działa ok. 70 firm produkujących kolektory słoneczne, w tym 40 ważniejszych „graczy”.
Malgorzata Turalska z Departamentu Energetyki MG zaprezentowała zapisy KPD dot. energii OZE. Udział sektora energetyki słonecznej cieplnej (14,7 mln m2 powierzchni kolektorów słonecznych) w 2020 r. będzie stanowił 9% całego bilansu ciepła z OZE.
 
Doświadczenia innych krajów
Kolejnym prelegentem był Robin Welling, prezes European Solar Thermal Industry Federation (ESTIF), który mówił o perspektywach rozwoju energetyki słonecznej cieplnej oraz dokonał porównania KPD w państwach członkowskich. Stwierdził, ze jeden z największych przyrostów w sektorze energetyki słonecznej (rzędu 40% w latach 2010-2015) będzie udziałem Polski, przy czym należy zauważyć, że nasz kraj rozpoczyna realizację celu na 2020 r. ze stosunkowo niewielkim udziałem (w szczególności w przeliczeniu na mieszkańca) w porównaniu z innymi państwami.
Kolejnym prelegentem był Roger Hackstock ze stowarzyszenia AustriaSolar, które jako pierwsze w 2002 r. zorganizowało kampanię Europejskie Słoneczne Dni (ESD). W Austrii w 2002 r. rynek kolektorów słonecznych mierzony rocznymi obrotami wyglądał tak samo jak polski rynek obecnie. Sprzedaż kolektorów słonecznych wynosiła poniżej 150 tys. m2 rocznie. Przedstawiając ideę kampanii, mówca podkreślił, jak ważna jest edukacja ekologiczna i przekazywanie rzetelnej, fachowej wiedzy.
Podsumowania pierwszej edycji kampanii ESD w Polsce dokonał Michał Kwasiborski z IEO. W tegorocznej, polskiej edycji wzięło udział ponad 6 tys. osób i zostało zorganizowanych 40 lokalnych słonecznych wydarzeń (eventów).
Erik Nielsen z PlanEnergi w Danii, przedstawił uwarunkowania rozwoju wielkoskalowych systemów ciepłowniczych (> 500 m2) na przykładzie swojego kraju, który w tym zakresie jest liderem w UE. Podkreślił, że liberalizacja rynku ciepła oraz energii elektrycznej (sezonowe różnice pomiędzy cenami energii na giełdzie energii elektrycznej Nord Pool) oraz możliwość współpracy ze sprężarkowymi (napędzanymi energią elektryczną) pompami ciepła i magazynowania ciepła tworzą nowe perspektywy dla słonecznych systemów ciepłowniczych. Natomiast Sebastian Goeltz z Instytutu Fraunhofer w Niemczech przedstawił szanse dla cieplnej energetyki słonecznej, jakie niesie za sobą rozwój inteligentnych liczników i sieci oraz pierwsze w tym zakresie doświadczenia Niemiec.
Omówił też jeden ze zrealizowanych projektów pilotażowych na dużym osiedlu, obejmującym 2500 mieszkań. S. Goeltz konkludował, że mikrosieci otwierają nowe rynki dla energetyki słonecznej i zapewniają większe możliwości skorzystania z systemów ogrzewania (chłodzenia) sieciowego oraz ze stosunkowo tanich systemów magazynowania energii w zasobnikach z ciepłą wodą. Niemniej potrzebne są dodatkowe badania i dalsze zmiany prawne dot. liberalizacji rynku energii elektrycznej i dostępu konsumentów energii do informacji.
Anna Żyła, główny ekolog w BOŚ,przedstawiła 20-letnie doświadczenie w finansowaniu w szczególności małych, rozproszonych technologii, takich jak np. kolektory słoneczne. Bank wyspecjalizował się w finansowaniu zielonej energetyki, a łączna pula udzielonych przez niego kredytów na OZE sięga już 1 mld zł.
 
Panel dyskusyjny
W końcowej części Forum odbył się panel dyskusyjny, dotyczący przyszłości rynku energetyki słonecznej termicznej. W dyskusji wzięło udział dziewięciu ekspertów: Jacek Czech z Krajowej Izby Gospodarczej, Wojciech Hetmański z Energii-Obrót., Daria Kulczycka z PKPP Lewiatan, Arkadiusz Lewicki E Związku Banków Polskich, Bogusław Łyczba z Panelu Słonecznego, Maria Milewska z NFOŚiGW, Józef Neterowicz ze Związku Powiatów Polskich, Bogusław Regulski z Izby Gospodarczej Ciepłownictwo Polskie oraz Anna Żyła z BOŚ Banku.
Podsumowując referaty, Grzegorz Wiśniewski podkreślił, że dotychczas stymulatorem wzrostu sektora na rynku krajowym były dotacje z funduszy UE i ekologicznych, ale w 2011 r. zostaną wyczerpane środki pomocowe (dotacje) UE przewidziane na lata 2007-2014. Realizacja zatwierdzonego w KPD planu zbudowania w latach 2011-2020 ponad 14,7 mln m2 kolektorów słonecznych wymaga utrzymania tempa wzrostu sektora z poprzedniej dekady, tj. na poziomie niemalże 40% rocznie, co jest dużym wyzwaniem.
 
Urszula Wojciechowska