Jak uchwycić nieuchwytne, czyli analiza kosztów i korzyści społecznych
Czy wszystko da się wycenić? Ile warte jest życie ludzkie? Na ile wyceniamy swój czas? Ile jesteśmy skłonni zapłacić za lepszą wodę w pobliskiej rzece? O ile wzrośnie cena nieruchomości nad rzeką po wybudowaniu oczyszczalni ścieków? Są to typowe pytania, pojawiające się przy dokonywaniu wyceny kosztów i korzyści społecznych, wynikających z realizacji potencjalnych przedsięwzięć inwestycyjnych.


Termin „analiza kosztów i korzyści społecznych” (ang. cost and benefit analysis – CBA) powstał w latach 70. XX w. Analiza ta bywa również nazywana analizą ekonomiczną. Określenie „społeczne” koszty i korzyści odzwierciedla możliwości zastosowania analizy CBA, która jest stosowana głównie w ocenie zasadności wdrożenia przedsięwzięć użyteczności publicznej, finansowanych ze środków publicznych, a tym samym mających przynieść korzyści całemu społeczeństwu. Przedsięwzięcia użyteczności publicznej nie są zorientowane na generowanie zysku, dlatego sama analiza przychodów i kosztów nie wystarczy, aby ocenić, czy dane przedsięwzięcie powinno być prowadzone. W realizacji tego typu zadań należy uwzględnić zasady równości społecznej i sprawiedliwej redystrybucji dochodów państwa z tytułu podatków. Spełnienie tych norm oraz uchwycenie wszystkich kosztów i korzyści dla społeczeństwa wykracza poza ramy analizy finansowej przedsięwzięcia inwestycyjnego i jest możliwe tylko poprze...