W wyniku reform zapoczątkowanych w 1990 r. gminy stały się rzeczywistymi uczestnikami życia gospodarczego kraju, a dysponując własnym majątkiem, otrzymanym w ramach procesu komunalizacji, mogą wpływać na kształt przedsiębiorczości na swoim terenie. Niestety, na przestrzeni lat liczne doniesienia medialne i wyniki kontroli NIK dotyczące różnych obszarów funkcjonowania gmin wskazały, iż jednostki samorządu terytorialnego (JST) nierzadko naruszały swoje ustawowe obowiązki.
Celem kontroli (przeprowadzonej w miesiącach kwiecień-grudzień 2009 r.) była ocena funkcjonowania wybranych spółek z udziałem gmin Dolnego Śląska, a także sprawowanie nadzoru nad ich działalnością w latach 2006-2008. Ponadto Izba chciała zidentyfikować ryzyka korupcji i mechanizmów korupcjogennych, które zagrażają działalności gospodarczej spółek z udziałem JST, prowadzonej na styku interesu publicznego i prywatnego. Kontrolą objęto 17 jednostek na terenie woj. dolnośląskiego (ramka).
Działalności prowadzonej przez spółki z udziałem gmin w odniesieniu do zadań związanych z zaspokajaniem zbiorowych potrzeb wspólnoty samorządowej, gospodarności, w tym efektywności finansowej tych spółek, oraz nadzorowi właścicielskiemu NIK wystawił jednoznacznie ocenę negatywną. W opinii inspektorów, niewłaściwie sprawowany był nadzór prawny nad tworzeniem i przystępowaniem gmin do spółek komunal...