Zmienił się model postępowania z odpadami. Dzięki przyjętym nowym wytycznym zostanie stworzony zintegrowany, spójny na terenie całego kraju system gospodarowania odpadami. W tym zakresie ustawodawca wprowadził m.in. szereg nowych aktów prawnych, regulujących rozwiązania terytorialne, tj. regiony gospodarki odpadami komunalnymi oraz regionalne instalacja do przetwarzania odpadów komunalnych. W ten sposób niejako wymuszono wykreowanie nowego porządku i stworzenie niemalże nowatorskiej rzeczywistości w zakresie gospodarowania odpadami. Zadanie to jest niezwykle trudne i odpowiedzialne, szczególnie gdy poruszy się temat konieczności wypracowania kompromisów pomiędzy wymogami nowych przepisów prawnych a interesem poszczególnych podmiotów. Czy uda się ten cel osiągnąć? Okaże się za jakiś czas.

Zgodnie z ustawą

Pojęcie regionalnej instalacji przetwarzania odpadów komunalnych, tzw. RIPOK, zostało zdefiniowane w Ustawie z 14 grudnia 2012 r. o odpadach. Oznacza ono zakład zagospodarowania odpadów o mocy przerobowej wystarczającej do przyjmowania i przetwarzania odpadów z obszaru zamieszkałego przez co najmniej 120 tys. mieszkańców, spełniający wymagania najlepsze dostępnej techniki lub technologii (tzw. BAT) oraz zapewniający termiczne przekształcanie odpadów lub mechaniczno-biologiczne przetwarzanie zmieszanych odpadów komunalnych i wydzielanie ze zmieszanych odpadów komunalnych frakcji nadających się w całości lub w części do odzysku. Oznaczać też może przetwarzanie selektywnie zebranych odpadów zielonych i innych bioodpadów oraz wytwarzanie z nich produktu o właściwościach nawozowych lub środków wspomagających uprawę roślin, spełniającego wymagania określone w przepisach odrębnych. Musi zostać zapewnione także składowanie odpadów powstających w procesie mechaniczno- biologicznego przetwarzania zmieszanych odpadów komunalnych oraz pozostałości z sortowania odpadów komunalnych o pojemności pozwalającej na przyjmowanie przez okres nie krótszy niż 15 lat odpadów w ilości nie mniejszej, niż powstająca w instalacji do mechaniczno-biologicznego przetwarzania zmieszanych odpadów komunalnych. Zgodnie z ustawą o odpadach i wojewódzkimi planami gospodarki odpadami (WPGO), celem funkcjonowania gospodarki odpadami komunalnymi w Polsce w najbliższych latach jest stworzenie systemu rozwiązań regionalnych. Zakres działań koniecznych do zapewnienia zintegrowanej gospodarki odpadami musi gwarantować ochronę środowiska, przy uwzględnieniu obecnych i przyszłych możliwości ekonomicznych oraz technologicznych istniejącej infrastruktury. Stały strumień odpadów W październiku 2012 r. Sejmik Województwa Mazowieckiego podjął decyzję w sprawie uchwalenia Wojewódzkiego Planu Gospodarki Odpadami dla Mazowsza na lata 2012-2017, z uwzględnieniem lat 2018-2023. W planie tym wskazano pięć regionów gospodarowania odpadami komunalnymi. Jednym z nich jest region radomski, w skład którego wchodzą 63 gminy, zamieszkałe przez ponad 700 tys. mieszkańców. Rocznie wytwarzają oni ponad 200 tys. ton odpadów. W myśl obowiązujących przepisów prawa oraz zapisów powołanego WPGO zmieszane odpady komunalne, odpady zielone oraz pozostałości z sortownia przeznaczone do składowania muszą być kierowane wyłącznie do instalacji posiadających status regionalnych lub zastępczych. Odpady zmieszane powinny być zagospodarowywane w instalacjach zapewniających termiczne lub mechaniczno-biologiczne przetwarzanie. Regionalne instalacje przetwarzania odpadów komunalnych winny mieć zapewniony stały dopływ określonego strumienia odpadów. Wynika to z faktu nałożenia na podmioty odbierające odpady komunalne obowiązku przekazywania odebranych od właścicieli nieruchomości zmieszanych odpadów komunalnych, odpadów zielonych oraz pozostałości z sortowania odpadów komunalnych przeznaczonych do składowania do RIPOK-ów położonych w regionie, w którym wytworzono odpady. Zgodnie z zasadą regionalizacji, wywożenie tych odpadów poza region ich wytworzenia jest zabronione. Jedyny wyjątek uzasadniający transport odpadów poza region to wystąpienie awarii właściwej regionalnej instalacji przetwarzania odpadów komunalnych i konieczności przekazania ich do instalacji zastępczych, które mogą znajdować się poza regionem. W nowym systemie gospodarki odpadami komunalnymi to gminy przejmą obowiązki właścicieli nieruchomości w zakresie właściwego zagospodarowania odpadów od nich odebranych. Zmiana jest związana z koniecznością zapewnienia przez gminy odpowiednich poziomów recyklingu i przygotowania do ponownego użycia odebranych odpadów komunalnych oraz ograniczenia masy odpadów komunalnych, ulegających biodegradacji i przekazywanych do składowania. Wprowadzone zmiany mają ponadto na celu ograniczenie transportu odpadów poza obszar ich wytwarzania, dzięki obowiązkowi przekazywania określonej kategorii odpadów wyłącznie do właściwych miejscowo regionalnych instalacji przetwarzania odpadów komunalnych.

 

Docenione działania

Zakład Utylizacji Odpadów Komunalnych (ZUOK) w Radomiu posiada status instalacji regionalnej, wskazanej do obsługi regionu radomskiego w Wojewódzkim planie gospodarki odpadami dla woj. mazowieckiego. ZUOK zlokalizowano na obrzeżach miasta w dzielnicy Wincentów. Decyzję o budowie zakładu podjęto już w 2000 r., natomiast prace rozpoczęły się w 2006 r. Termin zakończenia działań zaplanowano na wiosnę 2007 r. Niestety, nikt nie mógł wówczas przewidzieć, że na etapie przygotowywania projektu i prowadzenia postępowań przetargowych, mających na celu wyłonienie wykonawców poszczególnych zadań, zrodzi się szereg problemów prawnych i administracyjnych. Szczęśliwie udało się je wszystkie rozwiązać. Mimo iż oficjalne otwarcie ZUOK-u nastąpiło w maju 2010 r., to swoją działalność rozpoczął on jeszcze w 2008 r. Dzięki tego typu inwestycji ilość odpadów trafiających na składowisko zostanie z czasem ograniczona aż o 80%. Wielofunkcyjna instalacja do zagospodarowania odpadów komunalnych z różnych systemów zbiórki, z wydzielaniem frakcji wysokokalorycznej oraz biologicznym kompostowaniem odpadów w systemie BIOFIX, została już rozliczona przed Komisją Europejską. Jej reprezentanci przyznali, że dane nam środki zostały wykorzystane w sposób prawidłowy. Potwierdza to sens budowania instalacji takich jak nasza, tym bardziej że w Memorandum Finansowym z 2002 r. oraz w Decyzji Komisji Europejskiej z 2006 r. określone zostały cele, które powinny być osiągnięte w efekcie wybudowania zakładu. Nam udało się spełnić te wymogi.

 

Efektywna technologia

Odzyskujemy maksymalne ilości materiałów nadających się do ponownego użycia, sukcesywnie zmniejszamy ilość odpadów deponowanych na składowisku, a także wydzielamy ze strumienia wytwarzanego przez mieszkańców odpady niebezpieczne. Istotny jest również fakt, że stosowana w naszym zakładzie technologia odzysku odpadów spełnia wymagania przepisów krajowych i UE w zakresie ograniczenia składowania odpadów komunalnych ulegających biodegradacji, odzysku odpadów opakowaniowych i ograniczenia składowania odpadów. Należy również podkreślić, że radomski ZUOK nie jest uciążliwy dla środowiska i nie wpływa negatywnie na jego stan. Przeciwnie, przyczynia się do poprawy warunków sanitarnych w całym regionie, z którego przyjmuje odpady. W zakładzie odpady są segregowane, a surowce nadające się do powtórnego użytku odzyskiwane. Produkowany jest kompost przeznaczony do rekultywacji, przetwarzane są odpady elektryczne, elektroniczne, wielkogabarytowe i budowlane. Jest to jeden z największych i najnowocześniejszych tego typu zakładów w Polsce, przetwarzający cały strumień wytwarzanych w Radomiu i regionie odpadów komunalnych. Trafiają tu również odpady zbierane selektywnie. Obecnie wiadomo już, że zakład obsługiwać będzie ok. 700 tys. mieszkańców z 63 gmin powiatów: białobrzeskiego, grójeckiego, lipskiego, kozienickiego, przysuskiego, radomskiego, szydłowieckiego, zwoleńskiego, piaseczyńskiego oraz z Radomia. Łącznie generują one ok. 230 tys. ton odpadów rocznie. Dzięki realizacji inwestycji i wybudowaniu zakładu osiągnęliśmy następujące cele:
• środowiskowy – odzyskujemy maksymalne ilości materiałów nadających się do ponownego użycia i produkcji paliwa pochodzącego z odpadów. W rezultacie spowoduje to znaczne zmniejszenie ilości odpadów deponowanych na składowisku,

• zdrowotny – nastąpiła poprawa warunków sanitarnych i zdrowotnych,

• prawny – spełniliśmy wymogi prawa polskiego i dyrektyw UE,

• techniczny – zapewniliśmy optymalizację gospodarki odpadami oraz wydłużenie czasu eksploatacji istniejącego składowiska o 25 lat,

• ekonomiczny – maksymalne zwiększyliśmy poziom recyklingu i odzysku odpadów.

• edukacyjny – uświadamiając społeczeństwu jego wpływ na środowisko, propagujemy rozmaite działania proekologiczne, m.in. recykling i segregację odpadów, a w konsekwencji ograniczamy ilość odpadów składowanych.

 

Szansa dla regionu

Zakład Utylizacji Odpadów Komunalnych w Radomiu jest jedną z instalacji regionalnych, dostosowanych do wdrożonych wymogów. Radomski zakład, który został wybudowany dzięki wsparciu środków z Unii Europejskiej (65% kosztów), stanowi szansę na stworzenie w regionie nowoczesnego systemu zagospodarowania odpadów, który zapewni zagospodarowanie całego strumienia odpadów w zgodzie z obowiązującymi przepisami i ochroną środowiska. Najbardziej istotnym założeniem wprowadzanych zmian jest doprowadzenie do sytuacji, w której odpady przestaną zaśmiecać polskie lasy. Zastosowanie rozwiązań regionalnych, bazujących na nowoczesnych instalacjach, pozwoli sukcesywnie ograniczać ilość odpadów kierowanych do składowania. Rozpocznie się proces rekultywacji i zamykania składowisk, które nie były w pełni przygotowane do przyjmowania i składowania odpadów w sposób niezagrażający środowisku. Konsekwencją wdrażanych rozwiązań z pewnością będzie poprawa stanu środowiska naturalnego w całym regionie.

 

Radomski Zakład

Utylizacji Odpadów Komunalnych

P.P.U.H. RADKOM Sp. z o.o.

ul. Witosa 76

26-600 Radom

www.radkom.com.pl