Realizacja polityki przestrzennej materializuje się w zagospodarowaniu odzwierciedlającym stan gminy oraz stopień zaangażowania władzy w wykorzystanie istniejących szans i stwarzanie nowych możliwości rozwoju gminy.

Jednym z elementów polityki przestrzennej samorządu jest podejmowanie działań mających na celu usuwanie niedostatków w zagospodarowaniu przestrzennym. Aktywność władz samorządowych winna być tutaj ukierunkowana na zwiększanie wrażliwości społeczności lokalnej na potrzeby związane z kształtowaniem zarówno tożsamości, jak i wizerunku miast i gmin. Nie może jednak przez tego rodzaju działania zostać zmniejszona przedsiębiorczość władz samorządowych w wykorzystywaniu potencjałów miast i gmin oraz pojawiających się szans rozwojowych.
W najszerszym znaczeniu realizowana polityka przestrzenna jest dopełnieniem i przestrzennym odbiciem strategii rozwoju gminy. Wyraża się to w przedsięwzięciach administracyjnych, gospodarczych i społecznych podejmowanych w codziennej działalności samorządu. Celem polityki przestrzennej realizowanej przez samorząd powinno być rozwinięcie i uzupełnienie polityki przestrzennej państwa, zwłaszcza w odniesieniu do ochrony i optymalnego wykorzystania wartości środowiska przyrodniczego i kulturowego.
Działania w przestrzeni są obecnie mocno zaburzone, z powodu nie tylko niedoskonałych przepisów prawnych, ale także, a może przede wszystkim, odchodzenia od zasad zrównoważonego rozwoju, które praktycznie nadal są nic niemówiącym hasłem. Braki w planowaniu są przyczyną pogłębiającego się chaosu i niemożności prowadzenia działań ochronnych, społecznych i gospodarczych. Brak społeczeństwa obywatelskiego wyklucza natomiast kompromis w zagospodarowaniu przestrzeni publicznej dla dobra obecnych i przyszłych pokoleń.
 
prof. nadzw. dr hab. Krzysztof Kasprzak, Zakład Agroturystyki, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu