Samorządy miejskie zaczęły wprowadzać w XIX w. różnego rodzaju systemy opłat za wodę, które jednak w większości przypadków nie były powiązane z jej rzeczywistym zużyciem.

Rozwój przemysłu w XIX w. i związany z tym napływ ludności do miast spowodował, że przestawały wystarczać dostępne źródła zaopatrzenia w wodę. Sytuację poprawiała tylko budowa wodociągów miejskich, co jednak wiązało się z wysokimi kosztami zarówno samej inwestycji, jak i późniejszego ich utrzymania.

Korzystny zbieg okoliczności

Prawdopodobnie pierwszym miastem w Królestwie Polskim, które urealniło opłaty ? przynajmniej częściowo ? była Warszawa. I było to wynikiem korzystnego zbiegu okoliczności. A mianowicie pierwszy wodociąg w Warszawie ? tzw. Marconiego ? oddany został do użytku w listopadzie 1855 r. Natomiast pierwszy wodomiar (jak z języka rosyjskiego pierwotnie nazywano wodomierz) nadający się do praktycznego zastosowania skonstruował W. Siemens w 1852 r. Umożliwiło to zmianę obowiązującej taryfy za wodę i uwzględnienie tego faktu. I tak w taryfie zatwierdzonej w lipcu 1858 r. Rada Administracyjna Królestwa w artykule 2 postanowiła, że ?(?) ilość wody wiślanej, potrzebowanej na domowy użytek mieszkańców nie będzie kontrollowaną; ilość zaś wody przez zakłady przemysłowe konsumowanej mierzoną będzie za pomocą wodomiaru (?)?.

Stosowane wodomiary Siemensa były skomplikowanymi konstrukcjami w żeliwnych obudowach i nie przypomina...